ภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุในเขตตำบลหญ้าปล้อง อำเภอเมือง จังหวัดศรีสะเกษ

ผู้แต่ง

  • พุทธิพร พิธานธนานุกูล อาจารย์ประจำคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเฉลิมกาญจนาศรีสะเกษ

คำสำคัญ:

ผู้สูงอายุ, ภาวะสุขภาพ

บทคัดย่อ

ผู้สูงอายุเป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพทางด้านร่างกายและปัญหาด้านจิตสังคม ดังนั้นการประเมินภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุทั้งทางด้านสุขภาพกาย ความสามารถเชิงปฏิบัติ สุขภาพจิต และสุขภาพสังคม ทำให้ได้ข้อมูลเบื้องต้นในการวางแผนเพื่อดูแลผู้สูงอายุได้ การวิจัยเชิงบรรยายนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในชุมชนตำบลหญ้าปล้อง อำเภอเมือง จังหวัดศรีสะเกษ จำนวนกลุ่มตัวอย่างในการศึกษานี้คือ 270 คน เก็บรวบรวมข้อมูลตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงเดือนสิงหาคม 2560 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ 1) แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล 2) แบบสอบถามภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุที่พัฒนาโดยผ่องพรรณ อรุณแสงและคณะ (2552) วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติความถี่ และร้อยละ

              ผลการศึกษาพบว่าภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุในด้าน 1) สุขภาพกาย พบว่าส่วนใหญ่มีดัชนีมวลกายอยู่ในเกณฑ์ปกติ มีฟันที่ใช้งานได้มากกว่า 20 ซี่ ผู้สูงอายุมีการรับรู้ภาวะสุขภาพในระดับดี รับรู้ว่าตนเองมีสุขภาพเท่ากันกับบุคคลวัยเดียวกัน ส่วนใหญ่ผู้สูงอายุมีโรคประจำตัว โดยโรคประจำตัว 3 อันดับแรกที่พบมากที่สุดคือ โรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 34.6 โรคเบาหวาน ร้อยละ 14.9 และโรคข้อเข่าเสื่อม ร้อยละ 12.6 ปัญหาที่สำคัญของผู้สูงอายุพบว่าส่วนใหญ่มีปัญหาการนอนหลับ การมองเห็น การเคลื่อนไหว และปัญหาการกลั้นปัสสาวะไม่ได้ ด้านความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันพื้นฐาน พบว่าส่วนใหญ่ผู้สูงอายุมีภาวะพึ่งพาน้อย รวมทั้งด้านความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันต่อเนื่อง พบว่าส่วนใหญ่ผู้สูงอายุไม่มีภาวะพึ่งพา 2) สุขภาพจิต พบว่าส่วนใหญ่ไม่มีภาวะซึมเศร้า 3) สุขภาพทางสังคม พบว่าส่วนใหญ่ผู้สูงอายุอาศัยอยู่กับบุตรสาว มีผู้ดูแลหลักคือบุตร แหล่งช่วยเหลือทางด้านการเงินส่วนใหญ่ผู้สูงอายุได้รับเงินจากบุตร สามารถจัดการกับค่ารักษาพยาบาลได้เมื่อเจ็บป่วย และไม่มีความกังวลเรื่องเงิน แหล่งสนับสนุนด้านจิตสังคม ส่วนใหญ่ผู้สูงอายุมีบุคคลที่ไว้วางใจ และมีบุคคลที่สามารถพูดคุยด้วยเมื่อกังวลใจ

ผลการศึกษาครั้งนี้สามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุที่อาศัยในชุมชน เพื่อเป็นข้อมูลในการวางแผนให้การดูแลช่วยเหลือผู้สูงอายุ และการจัดทำโครงการพัฒนาสุขภาพผู้สูงอายุในมิติต่างๆ

เอกสารอ้างอิง

จตุพร วัชรวงษ์ไพบูลย์. (2552). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะทุพพลภาพและภาวะพึ่งพาของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเรื้อน. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
จีราพร ทองดี, ดาราวรรณ รองเมือง และฉันทนา นาคฉัตรีย์. (2555). ภาวะสุขภาพและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในจังหวัดชายแดนภาคใต้. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 22(3), 88-99.
ชัดเจน จันทรพัฒน์. (2543). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยคัดสรรกับภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในโรงพยาบาล. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลผู้ใหญ่ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
ซูไดอะ สตาปอ. (2552). การศึกษาภาวะสุขภาพผู้สูงอายุ อำเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส. วิทยานิพนธ์หลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
ดาสวรรค์ บุญมณี. (2556). ภาพสุขภาพของผู้สูงอายุที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลมโหสด สาธารณรัฐ ประชาธิปไตย ประชาชนลาว. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุมหาวิทยาลัยขอนแก่น.
นภา พวงรอด. (2558). การศึกษาภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในจังหวัดนนทบุรี. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์. 2(1), 63-74.
นารีรัตน์ จิตรมนตรี. (2554). ระบบการดูแลและระบบสวัสดิการผู้สูงอายุ. ใน วิไลวรรณ ทองเจริญ (บรรณาธิการ). ศาสตร์และศิลป์การพยาบาลผู้สูงอายุ. (หน้า 315-343). กรุงเทพฯ: บุญศิริการ
พิมพ์.
ปิ่นนเรศ กาศอุดม, คณิสร แก้วแดง, ธัสมน นามวงษ์. (2550). พฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุในเขตภาคตะวันออก. จันทบุรี: วิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้าจันทบุรี.
ผ่องพรรณ อรุณแสง, วรรณภา ศรีธัญรัตน์ และคณะ. (2552). รายงานการวิจัยภาพสุขภาพผู้สูงอายุในสถาบันบริการสุขภาพและในชุมชน. คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ภารดี นานาศิลป์. (2558). แกนความรู้การพยาบาลผู้สูงอายุ: ผู้สูงอายุคือใคร อายุหรือปัจจัยใดช่วยกำหนด. พยาบาลสาร, 42(ฉบับพิเศษ), 156-162.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2559). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ.2559. นครปฐม: บริษัท พรินท์เทอรี่ จำกัด.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2557). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ.2557. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พรินติ้งแอนพับลิชชิ่ง.
วิมล วงศ์หนู. (2553). ภาพสุขภาพของผู้สูงอายุที่เข้าอยู่รักษาในโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่ง. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลผู้สูงอายุมหาวิทยาลัยขอนแก่น.
วิไลวรรณ ทองเจริญ. (2558). ศาสตร์และศิลป์การพยาบาลผู้สูงอายุ. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: โครงการตำราคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล.
วีระศักดิ์ เมืองไพศาล. (2557). การจัดการภาวะโภชนาการในผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: ภาพพิมพ์.
ศิริวรรณ ศิริบุญ. (2545). ผู้ดูแล. ใน สุทธิชัย จิตะพันธ์กุล, นภาพร ชโยวรรณ และ ศศิพัฒน์ ยอดเพชร. (บรรณาธิการ). ผู้สูงอายุในประเทศไทย: รายงานการทบทวนองค์ความรู้และสถานการณ์ปัจจุบัน ตลอดจนข้อเสนอแนะทางนโยบายและการวิจัย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศูนย์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2550). รายงานการวิจัยสถานการณ์บริการทางการแพทย์ในผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรัง. กรุงเทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สุทธิชัย จิตะพันธ์กุล. (2544). หลักสำคัญของเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุทธิชัย จิตะพันธ์กุล และคณะ. (2542). ปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุไทย. กรุงเทพฯ: บริษัทโฮลิสติก พับลิชชิ่ง จำกัด.
สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2556). รายงานผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากระดับประเทศ ครั้งที่ 7 พ.ศ.2555. กรุงเทพฯ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
อรุณ จิรวัฒน์กุล. (2552). สถิติทางวิทยาศาสตร์สุขภาพเพื่อการวิจัย. กรุงเทพฯ: วิทยพัฒน์.
Banerjee, D., Perry, M., Tran, D., & Arafat, R. (2010). Self-reported Health, Functional Status and Chronic Disease in Community Dwelling Older Adults: Untangling the Role of Demographics. J Community Health, 35, 135-141.
Charis, W. L., Luo, N., & Heng, B. H. (2014). Health status profiles in community-dwelling elderly using self-reported health indicators: a latent class analysis. Qual Life Res, 23, 2889-2898.
Kisa, S. (2014). Health Status of Elderly Women in Turkey. Ageing Int, 39, 46-54.
Lena A. et al. (2009). Health and social problem of the elderly: a cross-sectional study in Udupi Taluk, Karnataka. Indian Journal of Community Medicine, 34(2), 131-134.
Saxena et al. (2012). Health status of elderly-a community based study. Indian Journal of Community Health, 24(4), 269-274.
Somnath Pal. (2009). Health Status and Health Care of Elderly Americans. US Pharm, 34(6)
The British Pain Society. (2007). Guidance on: The assessment of pain in older people. Retrieved January 5, 2009, from http://www.bgs.org.uk/Publications/Publication%20Downloads/Sep2007PainAssessment.
Translated Thai References
Watcharawongpaiboon, C. (2009). Factor Related to Disability and Dependency of Older Persons with Leprosy. Master of Nursing Science Thesis in Gerontological Nursing, Graduate School Khon Kaen University. (In Thai)
Tongdee, J., Rongmuang, D., Nakchatree, C. (2012). Health Status and Quality of Life among
the Elderly in the Southern Border Provinces of Thailand. Nursing Journal of the Ministry
of Public Health, 22(3), 88-99. (In Thai)
Jantarapat, C. (2000). The Relationship between Selected Factors and Depression of
Hospitalized Elderly. Master of Nursing Science Thesis in Adult Nursing, Prince of
Songkla University. (In Thai)
Stapor, S. (2009). Health Status of Elderly in Muang Distric, Narathiwat Province. Master of Public Health. Faculty of Public Health Burapha University. (In Thai)
Bounmany, D. (2013). Health Profile of Hospitalized Older Persons in Mahosot Hospital, Lao People Democratic Republic. Master of Nursing Science Thesis in Gerontological Nursing, Graduate School Khon Kaen University. (In Thai)
Paungrod,N. (2005). The Study on Depression in Nonthaburi Province Elderly. Princess of Naradhiwas University Journal. 2(1), 63-74. (In Thai)

Gadudom, P., Kaewdang, K., Namwong, T.(2007). Health Behaviors of the Elderly in the Eastern Region of Thailand. Chanthaburi : Nursing at King Prajadhipok’s Institute, Chanthaburi. (In Thai)
Aroonsang, P., Sritanyarat, W., Lertrat, P., Subindee, S., Surit, P., Theeranut, A., Silarat, M., Trisirirat, S., Saengsuwan, J., Srisanpang, P., (2009). Health Profile of Older Persons in Health Care Institute and in Community. Faculty of Nursing : Khon Kaen University.
(In Thai)
Nanasilp , P. Gerontological Nursing’s Core Knowledge: Who are the Older Persons, Determinant by Age or Other Factors? Nursing Journal, 42(Supplement), 156-162.
(In Thai)
Foundation of Thai Gerontology Research and Development institute (TGRI). (2016). Situation of The Thai Elderly 2016. Nakornpathom : Printery Co., LTD. (In Thai)
Foundation of Thai Gerontology Research and Development institute (TGRI). (2014). Situation of The Thai Elderly 2014. Bangkok : Amarin. (In Thai)
Wongnoo, W. (2014). Health profile of hospitalized older persons in a community hospital. Master of Nursing Science Thesis in Gerontological Nursing Graduate School Khon Kaen University. (In Thai)
Muangpaisan , V . (2014). Nutritional Management in the Elderly. Bangkok: Parbpim Printing.
(In Thai)
Siriboon , S. (2002). Caregiver. In Jitapunkul, S., Chayovan, N., Yodpet, S. Elderly in Thailand: An extemsive review of current data and situation, policy and research suggestion. Babgkok : Chulalongkorn University. (In Thai)
Institute Of Geriatric Medicine Department of Medical Services,Ministry of Public Health. (2007). Bangkok : The Agrocultural Co-operative Federation of Thailand., LTD. (In Thai)
Jitapunkul, S. (2001). Principles of geriatric medicine. Bangkok : Chulalongkorn University.
(In Thai)
Jitapunkul, S., Suriyawongpaisarn, P., (1999). Health problems of the elderly in Thailand. Bangkok : Holistic Publishing Co., LTD. (In Thai)
Bureau of Dental Health Department of Health : Ministry of Public Health. (2013). Oral Health Survey 7 th 2012. Bangkok : The War Veterans Organization of Thailand. (In Thai)

Chirawatkul, A. (2009). Statistics for health science research. Bangkok : Witthayaphat Co., Ltd.
(In Thai)

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2018-03-31

รูปแบบการอ้างอิง

พิธานธนานุกูล พ. (2018). ภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุในเขตตำบลหญ้าปล้อง อำเภอเมือง จังหวัดศรีสะเกษ. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 45(1), 12–25. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/cmunursing/article/view/136130

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย