ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการจัดการตนเองของชาวไทยในพื้นที่สูง ที่เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
คำสำคัญ:
พฤติกรรมการจัดการตนเอง, ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง, ชาวไทยในพื้นที่สูง, โรคปอดอุดกั้นเรื้อรังบทคัดย่อ
พฤติกรรมการจัดการตนเองเป็นเรื่องสำคัญในผู้ที่เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังให้สามารถควบคุมอาการของโรคด้วยตนเอง การวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการจัดการตนเองของชาวไทยในพื้นที่สูงที่เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง กลุ่มตัวอย่าง คือ ชาวไทยในพื้นที่สูงที่เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง จำนวน 110 ราย ที่เข้ามารับการรักษาที่คลินิกโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังของโรงพยาบาลแม่สรวย จังหวัดเชียงราย คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงตามคุณสมบัติที่กำหนด เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์ข้อมูลส่วนบุคคล แบบสัมภาษณ์พฤติกรรมการจัดการตนเอง แบบสัมภาษณ์ความรู้เกี่ยวกับโรคและการปฏิบัติตัวในการจัดการตนเองและแบบสัมภาษณ์
การสนับสนุนทางสังคมของชาวไทยในพื้นที่สูงที่เป็นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง มีค่าดัชนีความตรงเนื้อหาเท่ากับ 0.95 0.91 และ 0.94 ตามลำดับ และมีความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.78 0.82 และ 0.96 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิตเชิงพรรณนาและสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน
ผลการศึกษาพบว่า
พฤติกรรมการจัดการตนเองโดยรวมมีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในระดับสูง 4.31 (S.D. = 0.40), โดยพฤติกรรม
การจัดการตนเองรายด้าน ได้แก่ ด้านการรักษา ด้านบทบาทที่ดำรงชีวิตประจำวัน และด้านอารมณ์มีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในระดับสูง 3.71 (S.D. = 0.70) 4.70 (S.D. = 0.40) และ 4.53 (S.D. = 0.46) ตามลำดับ ความรู้เกี่ยวกับโรคและการปฏิบัติตัวในการจัดการตนเองโดยรวมมีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในระดับสูง 0.82 (S.D. = 0.12) และรายด้าน ได้แก่ ด้านการรักษา ด้านอารมณ์ มีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในระดับสูง 0.85 (S.D. = 0.15) และ 0.89 (S.D. = 0.15) ส่วนความรู้เกี่ยวกับโรคและด้านบทบาทที่ดำรงชีวิตประจำวันมีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในระดับ
ปานกลาง 0.65 (S.D. = 0.18) และ 0.67 (S.D. = 0.21) และค่าคะแนนเฉลี่ยการสนับสนุนทางสังคมมีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในระดับสูง 3.48 (S.D. = 0.38) โดยความรู้เกี่ยวกับโรคและการปฏิบัติตัวในการจัดการตนเองมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการจัดการตนเองในระดับต่ำ ส่วนการสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการจัดการตนเองในระดับปานกลาง (r = .292 และ .315, p < .01) ตามลำดับ
เอกสารอ้างอิง
Ardkhitkarn, S. (2012). Self-Management behaviors and predicting factors in elders with end stage renal disease undergoing continuous ambulatory peritoneal dialysis (Master’s thesis, Chiangmai University). (In Thai)
Artpadungkul, D. (2008). Needs of social support among patients with chronic obstructive pulmonary disease during dyspnea in Pua Crown Prince Hospital, Nan province (Master’s thesis, Chiangmai University). (In Thai)
Barnett, M. (2011). COPD: Implementing NICE guidance. Journal of Community Nursing, 25(2), 4-14.
Boonsung, P. (2012). Effectiveness of self-management educational program for chronic obstructive pulmonary disease patients at Rongkwang Hospital, Phrae Province (Master’s thesis, Chiangmai University). (In Thai)
Bunsawat, W. (2005). Guidelines for the treatment of chronic obstructive pulmonary diseasepatients. Khonkaen: Department of Medicine, Faculty of Medicine Khonkaen University. (In Thai)
Chronic Obstructive Pulmonary Disease Clinic of Maesuai Hospital. (2017). Annual Report 2012-2017. Chiangrai: Mae Suai Hospital. (In Thai)
Creer, L. T. (2000). Self-management of chronic illness. In M. Boekaerts, P. R. Pintrich, & Zeidner, M. (Eds.), Handbook of self-regulation (pp. 601-629). California: Academic.
Elkington, H., Patrick, W., Addington-Hall, J., Higgs, R., & Edmonds, P. (2005). The healthcare needs of chronic obstructive pulmonary disease patients in the last year of life.Palliative Medicine, 19(6), 485-491.
Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease. (2014). Pocket guide to globalstrategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. Retrieved from http://www.goldcopd.org
Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease. (2017). Pocket guide to global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. Retrieved from http://www.goldcopd.org
House, J. S. (1981). Work stress and social support. New Jersey: Prentice-Hall.
Klinklom, S. (2014). Self-management behaviors and related factors among older persons with benign prostatic hyperplasia (Master’s thesis, Chiangmai University). (In Thai)
Lorig, K., & Holman, H. (2003). Self-management education: History, definition, outcomes, and mechanisms. Annals of Behavioral Medicine, 26(1), 1-7.
Luangpitak, S. (2015). Factors influencing self-management among patients with heart Failure (Master’s thesis, Burapha University). (In Thai)
National Health Security Office. (2017). Health statistics. Retrieved from http://www.nhso.go.th/frontend/NewsInformationDetail.aspx?newsid=Njgy (In Thai)
Pomyen, S. (1996). Effect of dyspnea management promotion program on quality of life among persons with chronic obstructive pulmonary disease (Master’s thesis, Chiangmai University). (In Thai)
Ries, A. L. (2006). Impact of self-management chronic obstructive pulmonary disease on quality of life: The role of dyspnea. The American Journal of Medicine, 119(10), 12-20.
Thanawong, L. (2016). Effects of a Self-management promotion in pulmonary rehabilitation on functional capacity and health care utilization among persons with chronic obstructive pulmonary disease. Nursing Journal, 43(2), 45-55. (In Thai)
Thoracic Society of Thailand. (2005). Guidelines for diagnosis and treatment of chronic obstructive pulmonary disease in the country. Bangkok: The Medical Association of Thai. (In Thai)
Thorndike, R. M. (1978). Correlational procedure for research. New York: Gardner Press.
Wangsom, A. (2016). Dyspnea management in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Thai journal of Cardio-thoracic Nursing, 27(1), 2-10. (In Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
