กระบวนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อควบคุมน้ำหนักตัวของบุคลากรของมหาวิทยาลัยพายัพ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อควบคุมน้ำหนัก
ตัวของบุคลากรมหาวิทยาลัยพายัพที่มีภาวะน้ำหนักเกิน และเสี่ยงต่อการเกิดโรคอ้วน การวิจัยนี้
เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-Experimental Research) วัดและประเมินผลแบบกลุ่มเดียววัดก่อน
และหลังการวิจัย (One group Pretest – posttest Design) ระยะเวลาในการวิจัยคือ 12 สัปดาห์
และติดตามผลเมื่อสิ้นสุดการวิจัยไปแล้ว 1 เดือน กลุ่มตัวอย่างเป็นบุคลากรของมหาวิทยาลัยที่เข้าร่วม
กิจกรรมโดยอาสาสมัคร มีค่าดัชนีมวลกายระหว่าง 25-29.9 กิโลกรัมต่อตารางเมตร และเป็นผู้ไม่มี
ปัญหาที่อาจก่อให้เกิดอันตราย ระหว่างการเข้าร่วมหรือปฏิบัติตามโปรแกรมควบคุมน้ำหนัก จำนวน
32 คน รวบรวมข้อมูลโดยใช้เครื่องมือ ซึ่งประกอบด้วย 1) โปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อ
ควบคุมน้ำหนักตัว (6 ครั้งๆ ละ 3 ชั่วโมง) ซึ่งประยุกต์ใช้ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเอง
ประกอบด้วยเทคนิคต่างๆ คือประสบการณ์ที่ประสบผลสำเร็จ การใช้ตัวแบบการใช้คำพูดชักจูง และ
การกระตุ้นอารมณ์ 2) แบบสอบถามการรับรู้ความสามารถของตนเองในการควบคุมน้ำหนักตัว
3) แบบบันทึกการรับประทานอาหารและการออกกำลังกาย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ร้อยละ
เปรยี บเทียบคา่ เฉลีย่ การรบั รคู้ วามสามารถของตนเองในการควบคมุ น้ำหนักตวั น้ำหนักตัว และค่าดชั นี
มวลกายก่อนและหลัง การเข้าร่วมโปรแกรมโดยใช้สถิติค่าที (Paired t-test)

ผลการวิจัย พบว่า
(1) น้ำหนักตัวของผู้เข้าร่วมโปรแกรมหลังการเข้าร่วมโปรแกรมลดลงกว่าก่อนการเข้าร่วม
โปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001 (2) ค่าดัชนีมวลกาย BMI หลังการเข้าร่วมโปรแกรม
ลดลงกว่าก่อนการเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001( 3) และค่าเฉลี่ยของ
คะแนนการรับรู้ความสามารถของตนเองหลังการเข้าร่วมโปรแกรมพบว่ามีการรับรู้เพิ่มขึ้นกว่าก่อนการเข้า
ร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าการปฏิบัติตามกระบวนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของบุคลากรมหาวิทยาลัย
พายัพนั้นประสบผลสำเร็จ บุคลากรสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อควบคุมอาหารและเพิ่มการออก
กำลังกาย ให้ประสบผลสำเร็จตามเป้าหมายของการลดน้ำหนักและควบคุมน้ำหนักตัว นอกจากนี้ ในการ
ติดตามผลหลงั การทดลอง 1 เดือนยังพบว่าผ้เู ขา้ รว่ มโปรแกรมยังคงปฏิบัติตนเพื่อควบคมุ น้ำหนักตวั อย่าง
ต่อเนื่อง