ผลของโปรแกรมใกล้บ้าน สมานใจต่อพฤติกรรมการดื่มสุรา คุณภาพชีวิต และการกลับมารักษาซ้ำในผู้ที่เป็นโรคติดสุราในภาคใต้
Keywords:
การดูแลเชิงรุก, โรคติดสุรา, ผู้ที่เป็นโรคติดสุรา, การดูแลต่อเนื่อง, การพยาบาลจิตเวชAbstract
โรคติดสุราเป็นโรคที่มีโอกาสกลับเป็นซ้ำสูงมาก การได้รับการดูแลต่อเนื่องเชิงรุกหลังจำหน่ายจากโรงพยาบาลโดยบุคลากรทีมสุขภาพในชุมชน ที่ผู้ที่เป็นโรคติดสุราอาศัยอยู่เป็นวิธีการที่จะช่วยประคับประคองให้ผู้ที่เป็นโรคติดสุราสามารถจัดการกับพฤติกรรมการดื่มสุราและอยู่ในชุมชนได้อย่างมีคุณภาพชีวิต การวิจัยกึ่งทดลอง (quasi-experimental design) ชนิดศึกษากลุ่มเดียววัดแบบอนุกรมเวลา(one group time series design)นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมใกล้บ้าน สมานใจต่อพฤติกรรมการดื่มสุรา คุณภาพชีวิต และการกลับมารักษาซ้ำในผู้ที่เป็นโรคติดสุราในภาคใต้ กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง ได้แก่ ผู้ที่เป็นโรคติดสุราที่จำหน่ายจากสถานบริการสุขภาพ ญาติหรือผู้ดูแล และบุคลากรทีมสุขภาพที่ปฏิบัติงานในพื้นที่ที่ผู้ที่เป็นโรคติดสุราอาศัยอยู่เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย1) โปรแกรมใกล้บ้าน สมานใจ (หรรษา เศรษฐบุปผา และคณะ, 2555a) เป็นแผนการติดตามเยี่ยมบ้านผู้ที่เป็นโรคติดสุราโดยบุคลากรทีมสุขภาพ มุ่งเน้นในการดูแลรายกรณีเชิงรุก 3 ด้าน ได้แก่ การรักษา การส่งเสริมสุขภาพและการสนับสนุนประคับประคอง (Stein & Santos, 1998) 2) แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ที่เป็นโรคติดสุรา ญาติหรือผู้ดูแล และบุคคลากรทีมสุขภาพ 3) แบบประเมินปัญหาจากการใช้สุรา (AUDIT) 4) แบบประเมินคุณภาพชีวิต 5) แบบบันทึกการกลับมารักษาซ้ำ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบวัดซ้ำ
ผลการวิจัยพบว่า
1. พฤติกรรมการดื่มสุราของผู้ที่เป็นโรคติดสุราพบว่ามีการเปลี่ยนแปลงระดับการดื่มโดยก่อนได้รับโปรแกรมใกล้บ้านสมานใจผู้ที่เป็นโรคติดสุรามีพฤติกรรมการดื่มแบบติดทั้งหมด (ร้อยละ 100.0) และหลังได้รับโปรแกรมครบ 12 เดือน พบว่าสามารถหยุดดื่มได้ (ร้อยละ 29.9) ดื่มแบบอันตราย (ร้อยละ 3.3) ดื่มแบบเสี่ยง (ร้อยละ 33.3) ดื่มแบบปลอดภัย (ร้อยละ 16.7) และส่วนใหญ่สามารถลดปริมารการดื่มได้ (ร้อยละ 96.7) และในจำนวนนั้นสามารถหยุดดื่มได้ (ร้อยละ 29.9)
2. คุณภาพชีวิตของผู้ที่เป็นโรคติดสุราหลังได้รับโปรแกรมใกล้บ้านสมานใจ พบว่าผู้ที่เป็นโรคติดสุรามีคุณภาพชีวิตหลังหลังได้รับโปรแกรมทันที 6 เดือน และ 12 เดือน เพิ่มขึ้นโดยลำดับ แต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ
3. การกลับมารักษาซ้ำของผู้ที่เป็นโรคติดสุราหลังได้รับโปรแกรมใกล้บ้านสมานใจ พบว่าหลังได้รับโปรแกรม 12 เดือน ผู้ที่เป็นโรคติดสุราส่วนใหญ่ไม่มีการกลับมารักษาซ้ำด้วยโรคติดสุรา (ร้อยละ 83.33) และมีการกลับมารักษาซ้ำ เพียงร้อยละ16.7
การวิจัยนี้แสดงให้เห็นถึงประสิทธิผลของการดำ เนินงานตามโปรแกรมใกล้บ้าน สมานใจเชิงคลินิกในการจัดการกับพฤติกรรมการดื่มสุรา เพิ่มคุณภาพชีวิต และลดการกลับมารักษาซ้ำ จึงสมควรที่สถานบริการสุขภาพในชุมชนจะใช้ในการติดตามดูแลเชิงรุกสำหรับผู้ที่เป็นโรคติดสุราหลังจำหน่ายจากสถานบริการสุขภาพต่อไป
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลสาร
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว