ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้าหลังคลอดของมารดาและบิดาที่มีบุตรคนแรก

Abstract

              การเป็นมารดาและบิดาครั้งแรกเป็นการเปลี่ยนผ่านที่สำคัญครั้งหนึ่งในชีวิตที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตที่อาจนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด การวิจัยครั้งนี้เป็นวิจัยเชิงพรรณนาหาความสัมพันธ์มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะซึมเศร้าของมารดาและบิดาที่มีบุตรคนแรกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้า ได้แก่ ความเครียด และการสนับสนุนทางสังคม กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้เป็นมารดาและบิดาครั้งแรกที่มีบุตรอายุ 6-8 สัปดาห์ จำนวน 116คู่ รวบรวมข้อมูลณ โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพเชียงใหม่ระหว่างเดือนมิถุนายนถึงกันยายน พ.ศ. 2557 เครื่องมือในการรวบรวมข้อมูลคือ แบบประเมินภาวะซึมเศร้าหลังคลอด อีเดนเบิร์ก ฉบับภาษาไทยแปลโดย จารุรินทร์  ปิตานุพงศ์  ทิพวรรณ  เลียบสื่อตระกูล และอานนท์  วิทยานนท์(2550) แบบวัดความรู้สึกเครียด ฉบับแปลเป็นภาษาไทยโดย ณหทัย  วงศ์ปการันย์ และทินกร วงศ์ปการันย์(2553) แบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคมของบิดาของ ศุภกร ไชยนา(2556) และแบบประเมินการสนับสนุนทางสังคมของมารดาหลังคลอดของ นลินี สิทธิบุญมา(2558) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เชิงอันดับสเปียร์แมน

              ผลการวิจัยพบว่ามารดาที่มีบุตรคนแรกมีภาวะซึมเศร้าร้อยละ 48.28 และบิดาที่มีบุตรคนแรกมีภาวะซึมเศร้าร้อยละ 24.14 ความเครียดมีความสัมพันธ์ทางบวกระดับปานกลางกับภาวะซึมเศร้าของมารดาและบิดาที่มีบุตรคนแรกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .493, p < .01; r = .543, p < .01) และการสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์ทางลบระดับต่ำกับภาวะซึมเศร้าของมารดาและบิดาที่มีบุตรคนแรกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = -.235, p < .05; r = -.278, p<.01)

                 ผลจากการวิจัยครั้งนี้สามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางแผนการพยาบาลเพื่อป้องกันภาวะซึมเศร้าของมารดาและบิดาที่มีบุตรคนแรก