ประสบการณ์ชีวิตของมารดาวัยรุ่น: ความตั้งใจ/ไม่ตั้งใจ ในการตั้งครรภ์ซ้ำ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสบการณ์ชีวิตในการตั้งครรภ์ซ้ำของมารดาวัยรุ่น และการตัดสินใจในการตั้งครรภ์ซ้ำของมารดาวัยรุ่นไทย

วิธีการวิจัย: การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ วิธีปรากฏการณ์วิทยาเชิงพรรณนา คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างเฉพาะเจาะจง ทำการรวบรวมข้อมูลจนมีความอิ่มตัว โดยเป็นมารดาตั้งครรภ์อายุ 15-19 ปี ผู้ให้ข้อมูลทั้งหมด 8 ราย เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์เชิงกึ่งโครงสร้าง ใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและวิเคราะห์เป็นประเด็น  การวิจัยครั้งนี้ได้รับการเห็นชอบจากคณะกรรมการจริยธรรมวิจัยในมนุษย์เรียบร้อยแล้ว และผู้ให้ข้อมูลทุกรายได้รับการอธิบายก่อนเข้าร่วมกันวิจัยและยินยอมเข้าร่วมการวิจัย

ผลการวิจัย: จากจำนวนกลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น 8 ราย เป็นมารดาตั้งครรภ์วัยรุ่นที่ไม่ได้ตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำจำนวน 6 ราย และตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำจำนวน 2 ราย โดยมารดากลุ่มไม่ตั้งใจตั้งครรภ์ซ้ำ ให้เหตุผลว่าการตั้งครรภ์ครั้งนี้ เป็นการตั้งครรภ์ที่ไม่ได้ตั้งใจแต่ก็ไม่ได้ต้องการที่จะทำแท้งลูกของตน ผู้ให้ข้อมูลที่เหลือให้เหตุผลว่าการตั้งครรภ์ครั้งนี้เกิดจากความตั้งใจเนื่องจากสามีและครอบครัวต้องการมีบุตรหลาน ข้อค้นพบที่สำคัญคือ  ในการศึกษาครั้งนี้แม้ว่ามารดาตั้งครรภ์ไม่ตั้งใจที่จะตั้งครรภ์ แต่อย่างไรก็ตามกลุ่มมารดาเหล่านั้นก็ยังไม่ตั้งใจที่จะป้องกันการตั้งครรภ์  โดยสาเหตุส่วนใหญ่เกี่ยวกับการคุมกำเนิด เช่น ลืมกิน และระบุว่าการมีเพศสัมพันธ์เป็นเรื่องธรรมชาติของชีวิตครอบครัว  ดังนั้นจึงไม่ได้คุมกำเนิด อีกทั้งยังกล่าวถึงการมีส่วนร่วมในการคุมกำเนิดของสามีว่า สามีของพวกเขาขาดการมีส่วนร่วมและไม่เคยที่จะเข้ามามีส่วนร่วมในการตัดสินใจวางแผนครอบครัว โดยภาระหลักในการคุมกำเนิดเป็นภาระของฝ่ายหญิงเอง รวมทั้งมีการกล่าวถึงการมีบุตรสองคนให้ดูแลเป็นเรื่องที่ทำให้  เหนื่อยมากขึ้น ไม่ได้มีชีวิตวัยรุ่นเหมือนเดิม

ข้อเสนอแนะ: พยาบาลประจำหน่วยฝากครรภ์ และหลังคลอด รวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ควรให้คำแนะนำการวางแผนครอบครัวแก่มารดาวัยรุ่นหลังคลอด ในเรื่องการคุมกำเนิดและวางแผนครอบครัว โดยเน้น ให้สามารถยืดระยะเวลาการตั้งครรภ์ครั้งต่อไป ให้นานมากกว่าสองปี หรือเมื่อพร้อม รวมถึงสร้างการมีส่วนร่วมของสามีมารดาวัยรุ่น ให้เข้ามามีบทบาทในการวางแผนครอบครัวให้มากยิ่งขึ้น