ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะซึมเศร้าของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย จังหวัดลำพูน

บทคัดย่อ

การศึกษาแบบภาคตัดขวางเพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะซึมเศร้าของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย ชั้นปีที่ 4,5 และ 6 จังหวัดลำพูน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาลำปาง ลำพูน ปีการศึกษา 2567 กลุ่มตัวอย่าง 310 คน สุ่มแบบหลายขั้นตอน ใช้แบบสอบถามข้อมูลทั่วไปและแบบสอบถามภาวะซึมเศร้าในวัยรุ่น ได้ค่าความสอดคล้องระหว่างข้อคำถามเท่ากับ 1.00 เก็บรวบรวมข้อมูลดำเนินการผ่านแบบสอบถามออนไลน์ ระหว่างวันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2567 ถึงวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2567 วิเคราะห์ข้อมูล สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์การถดถอย โลจิสติกเชิงพหุ

ผลการวิจัยพบว่า นักเรียนมีภาวะซึมเศร้า ร้อยละ 50.32 โดยมีภาวะซึมเศร้าระดับเล็กน้อย ร้อยละ 56.41 มีภาวะซึมเศร้าปานกลาง ร้อยละ 33.97 ภาวะซึมเศร้ามาก ร้อยละ 5.77 และ มีภาวะซึมเศร้ารุนแรง ร้อยละ 3.85 พบภาวะซึมเศร้าในนักเรียนเพศทางเลือก (LGBTQ+) ร้อยละ 72.73 นักเรียนที่มีการใช้สมาร์ทโฟน 7 ชั่วโมงต่อวันขึ้นไป ร้อยละ 79.49 และพบภาวะซึมเศร้าในนักเรียนที่มีประวัติถูกกลั่นแกล้งหรือการถูกบูลลี่ (Bully) ร้อยละ 56.52

ปัจจัยที่มีส่งผลต่อภาวะซึมเศร้าในเด็กนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย จังหวัดลำพูน ได้แก่ เพศ (p< .01) จำนวนชั่วโมงการใช้สมาร์ทโฟนต่อวัน (p< .01) และการถูกกลั่นแกล้งหรือการถูกบูลลี่ (Bully) (p< .01) โดยพบว่า เพศหญิงและเพศทางเลือก (LGBTQ+) มีโอกาสเกิดภาวะซึมเศร้าได้มากกว่า เพศชาย 3.87 เท่า (Adj OR=3.87) และ 7.48 เท่า (Adj OR=7.48) ตามลำดับ นอกจากนี้ พบว่านักเรียนที่ใช้สมาร์ทโฟน 7 ชั่วโมง ต่อวันขึ้นไป มีโอกาสเกิดภาวะซึมเศร้ามากกว่า 1.32 เท่า (Adj OR=1.32) รวมถึง นักเรียนที่เคยถูกกลั่นแกล้งหรือการถูกบูลลี่ (Bullying) มีโอกาสเกิดภาวะซึมเศร้ามากกว่า 4.66 เท่า (Adj OR=4.66) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ