ภาวะสมองเสื่อม: ความรู้ความเข้าใจโรคและความท้าทาย สำหรับพยาบาลจิตเวชในการดูแล

บทคัดย่อ

ปัจจุบันสังคมไทยก้าวเข้าสู่การเป็น “สังคมผู้สูงอายุ” ซึ่งมีการเพิ่มจำนวนของผู้สูงอายุอย่างรวดเร็ว ผลที่ตามมาคือ เมื่ออายุมากขึ้นร่างกายก็จะอ่อนแอลง มีการเจ็บป่วยด้วยโรคต่าง ๆ และมีความเสื่อมของร่างกายเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาวะสมองเสื่อมซึ่งเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยและมีแนวโน้มที่เพิ่มมากขึ้น ภาวะสมองเสื่อมเป็นกลุ่มอาการที่เกิดจากการทำงานของสมองที่เสื่อมลง ทำให้เกิดความผิดปกติของความจำ การใช้และความเข้าใจภาษา ทักษะการคิด การตัดสินใจ ทักษะในการทำกิจกรรม และมีการเปลี่ยนแปลงของบุคลิกภาพร่วมด้วย จนมีผลกระทบต่อการทำงานหรือการใช้ชีวิตประจำวัน ทำให้เกิดภาวะพึ่งพาต้องการความช่วยเหลือจากบุคคลอื่น รวมทั้งยังเกิดผลกระทบด้านลบต่อครอบครัว ญาติ ผู้ดูแล และระบบบริการสุขภาพ ส่งผลทำให้มีคุณภาพชีวิตลดลง การดูแลผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อมจึงนับเป็นความท้าทายสำหรับพยาบาลจิตเวช เนื่องจากพยาบาลจิตเวชต้องให้การพยาบาลและให้การดูแลผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อมที่มีปัญหาพฤติกรรมและอารมณ์ซึ่งมีความซับซ้อน ดังนั้นหากพยาบาลจิตเวชมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับภาวะของโรคแล้ว จะส่งผลให้การปฏิบัติการพยาบาลมีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น รวมถึงมีทักษะในการดูแลผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อมแบบองค์รวมได้ ซึ่งการดูแลผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อมเป็นบทบาทที่ท้าทายสำหรับพยาบาลจิตเวชในการดูแลให้ครอบคลุมตามกระบวนการพยาบาล ทั้งในด้านการส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันโรค การดูแลรักษาพยาบาล และการฟื้นฟูโรค ดังนั้นพยาบาลจิตเวชจึงต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับภาวะสมองเสื่อม เพื่อช่วยในการวางแผนการพยาบาลและให้การพยาบาลที่ถูกต้องเหมาะสมตามระยะการดำเนินการของภาวะสมองเสื่อม

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อให้พยาบาลจิตเวชมีองค์ความรู้ที่ได้จากการทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับลักษณะทางชีวภาพ ปัจจัยด้านพันธุกรรม สาเหตุ การดำเนินโรค การพยากรณ์โรค และการรักษา ซึ่งภาวะของโรคจะมีความซับซ้อนจึงเป็นความท้าทายของพยาบาลจิตเวชที่จะนำความรู้นี้มาประยุกต์ใช้สำหรับเป็นแนวทางในการดูแลช่วยเหลือผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อมให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีมากขึ้น