ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยคัดสรรกับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย ภายหลังการผ่าตัดมะเร็งปอด
คำสำคัญ:
ปัจจัย, คุณภาพชีวิต, ภายหลังผ่าตัด, มะเร็งปอดบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงบรรยายนี้ เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตและความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยคัดสรรกับคุณภาพชีวิต 3 ด้าน ได้แก่ การทำหน้าที่ การรับรู้อาการ และสุขภาพและคุณภาพชีวิตโดยรวม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยหลังผ่าตัดมะเร็งปอด 1 เดือนที่โรงพยาบาลตติยภูมิระดับสูง 2 แห่ง สุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 85 ราย เก็บข้อมูลโดยใช้แบบประเมินคุณภาพชีวิต แบบสอบถามภาพสะท้อนทางความคิดต่อการเจ็บป่วยฉบับย่อ แบบคัดกรองภาวะ ทุพโภชนาการ แบบสำรวจความต้องการการดูแลแบบสนับสนุน และแบบวัดการสนับสนุนทางสังคม วิเคราะห์ข้อมูลโดย สถิติสหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และสเปียร์แมน
ผลวิจัยพบว่า 1) ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตรายด้านในระดับสูง 2) ปัจจัยภาพสะท้อนทางความคิดต่อการเจ็บป่วยมีความสัมพันธ์ทางบวกกับคุณภาพชีวิตด้านการรับรู้อาการ (rs = .566, p < .001) 3) ปัจจัยภาพสะท้อนทางความคิดต่อการเจ็บป่วยและปัจจัยความต้องการการดูแลแบบสนับสนุนมีความสัมพันธ์ทางลบกับคุณภาพชีวิตด้านการทำหน้าที่ (rs = -.562, p < .001; rs = -.271, p < .05 ตามลำดับ) และด้านสุขภาพและคุณภาพชีวิตโดยรวม (r = -.497, p < .001; rs = -.415, p < .01 ตามลำดับ) 4) ปัจจัยความเสี่ยงต่อภาวะทุพโภชนาการมีความสัมพันธ์ทางบวกกับคุณภาพชีวิตด้านการรับรู้อาการ (rs = .327, p < .01) และมีความสัมพันธ์ทางลบกับคุณภาพชีวิตด้านการทำหน้าที่ (rs = -.232, p < .05) 5) ปัจจัยการสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์ทางบวกกับคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพและคุณภาพชีวิตโดยรวม (rs = .276, p < .01)
จากการศึกษานี้สรุปว่าปัจจัยทั้งหมดมีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิต และปัจจัยภาพสะท้อนทางความคิดต่อการเจ็บป่วยมีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยในทุกด้าน ดังนั้นบุคลากรสุขภาพควรจัดกิจกรรมส่งเสริมภาพสะท้อนความคิดเชิงบวก เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้ป่วยมะเร็งปอด
เอกสารอ้างอิง
Bray F, Laversanne M, Sung H, Ferlay J, Siegel RL, Soerjomataram I, et al. Global cancer statistics 2022: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality world wide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin. 2024;74(3):229-63. doi:10.3322/caac.21834
Rojanamatin J, Ukranun W, Supaatagorn P, Chiawiriyabunya I, Wongsena M, Chaiwerawattana A, et al. Cancer in Thailand Vol.X 2016-2018. BangKok: Ministry of Public Health; 2021.
Montagne F, Chaari Z, Bottet B, Sarsam M, Mbadinga F, Selim J, et al. Long-term survival following minimally invasive lung cancer surgery: comparing robotic-assisted and video-assisted surgery. Cancers (Basel). 2022;14(11):2611. doi:10.3390/cancers14112611
Brunelli A, Blackmon SH, Sentürk M, Cavalheri V, Pompili C. Patient-centred care in thoracic surgery: a holistic approach—A review of the subjects of enhanced recovery after surgery, rehabilitation, pain management and patient-reported outcome measures in thoracic surgery. J Thorac Dis. 2022;14(2):546-52. doi:10.21037/jtd-21-1763.
Kritsnakriengkrai S, Vaewthong N, Donkaew O, Chimpalee J, Kaweemaythee T, Sriphol P, et al. Comparison of the effect of physiotherapy on incremental shuttle walk distance in lobectomy patients with vats and thoracotomy. Srinakharinwirot University Journal of Sciences and Technology. 2024;16(32, July-December):1-Article 256019. (in Thai).
Meleis AI. Transitions theory: Middle range and situation specific theories in nursing research and practice. New York: Springer publishing company; 2010.
Ferrans CE, Zerwic J, Wilbur JE, Larson JL. Conceptual model of health-related quality of life. J Nurs Scholarsh. 2005;37(4):336-42. doi:10.1111/j.1547-5069.2005.00058.x
Avery KN, Blazeby JM, Chalmers KA, Batchelor TJ, Casali G, Internullo E, et al. Impact on health-related quality of life of video-assisted thoracoscopic surgery for lung cancer. Ann Surg Oncol. 2020;27:1259-71. doi:10.1245/s10434-019-08090-4
Pompili C, Rogers Z, Absolom K, Holch P, Clayton B, Callister M, et al. Quality of life after VATS lung resection and SABR for early-stage non-small cell lung cancer: a longitudinal study. Lung Cancer. 2021;162:71-8. doi:10.1016/j.lungcan.2021.10.004
Vollmann M, Matsuda A, Kroep JR, Kobayashi K, Kubota K, Inoue K, et al. Illness perceptions and quality of life in patients with non-small-cell lung cancer: a 3-month follow-up pilot study. Patient Relat Outcome Meas. 2020:67-71. doi:10.2147/PROM.S238009
Polański J, Jankowska-Polańska B, Mazur G. Relationship between nutritional status and quality of life in patients with lung cancer. Cancer Manag Res. 2021:1407-16. doi:10.2147/CMAR.S287551
Cochrane A, Woods S, Dunne S, Gallagher P. Unmet supportive care needs associated with quality of life for people with lung cancer: a systematic review of the evidence 2007–2020. Eur J Cancer Care (Engl). 2022;31(1):e13525. doi:10.1111/ecc.13525
Kwanjira T, Thanasilp S. Selected factors related to quality of life of patients with lung cancer. Journal of Nursing Science Chulalongkorn University. 2015;27(1):120-32. (in Thai).
Aydın SA, Demir MD. Illness perception, perceived social support and quality of life in patients with diagnosis of cancer. Eur J Cancer Care (Engl). 2020; 29(4):e13252. doi:10.1111/ecc.13252
Leventhal H, Phillips LA, Burns E. The Common-Sense Model of Self-Regulation (CSM): a dynamic framework for understanding illness self-management. J Behav Med. 2016;39(6):935-46. doi:10.1007/s10865-016-9782-2
Ferguson M, Capra S, Bauer J, Banks M. Development of a valid and reliable malnutrition screening tool for adult acute hospital patients. Nutrition. 1999;15(6):458-64.doi:10.1016/s0899-9007(99)00084-2
Boyes A, Girgis A, Lecathelinais C. Brief assessment of adult cancer patients' perceived needs: development and validation of the 34-item Supportive Care Needs Survey (SCNS-SF34). J Eval Clin Pract. 2009;15(4):602-6. doi:10.1111/j.1365-2753.2008.01057.
Cd S. The MOS social support survey. Soc Sci Med.1991;32:705-14.
Polit DF, Beck CT. Is there still gender bias in nursing research? An update. Res Nurs Health. 2013;36(1):75-83. doi:10.1002/nur.21514
Trongsakul S, Lambert R, Clark A, Wongpakaran N, Cross J. Development of the Thai version of Mini-Cog, a brief cognitive screening test. Geriatr Gerontol Int. 2015;15(5):594-600. doi:10.1111/ggi.12318
Chinuntuya P, Chutitorn AN. Factors Predicting Preoperative Quality of Life in Elderly Patients with Gastrointestinal Cancer. TRC Nurse J. 2017;10(2):103-20. (in Thai).
Broadbent E, Petrie KJ, Main J, Weinman J. The brief illness perception questionnaire. J Psychosom Res. 2006;60(6):631-37. doi:10.1016/j.jpsychores.2005.10.020
Khwandee N, Thosingha O, Danaidutsadeekul S, Riansuwan K. The relationship between pain, depression, social support and functional recovery in elderly patients with hip fracture following surgery. Vajira Nursing Journal. 2554;13(1):68-81. (in Thai).
Ferreira V, Lawson C, Ekmekjian T, Carli F, Scheede-Bergdahl C, Chevalier S. Effects of preoperative nutrition and multimodal prehabilitation on functional capacity and postoperative complications in surgical lung cancer patients: a systematic review. Support Care Cancer. 2021;29(10):5597-610. doi:10.1007/s00520-021-06161-5
Kyriazidou E, Alevizopoulos N, Dokutsidou E, Kavga A, Kalemikerakis I, Konstantinidis T, et al. Health-related quality of life and social support of elderly lung and gastrointestinal cancer patients undergoing chemotherapy. SAGE Open Nurs. 2022;8:23779608221106444. doi:10.1177/23779608221106444
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ยังไม่เคยตีพิมพ์หรืออยู่ในระหว่างส่งไปตีพิมพ์ในวารสารอื่น ๆ มาก่อน และกองบรรณาธิการขอสงวนสิทธิ์ในการตรวจทาน และแก้ไขต้นฉบับตามเกณฑ์ของวารสาร ในกรณีที่เรื่องของท่านได้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารฉบับนี้ถือว่าเป็น ลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก
