Factors Affecting Liver Fluke Prevention and Control Behaviors of People in Sampong Subdistrict, Si Songkhram District, Nakhon Phanom Province

Authors

  • Jantima Matchaikhen BanKae Health Promotion Hospital, Si Songkhram District, Nakhon Phanom Province
  • Kornkawat Darunikorn Mahidol University Amnatcharoen Campus

Keywords:

liver flukes, prevention and control behavior, social support

Abstract

This cross-sectional descriptive research aimed to study the effects of personal factors, intra-individual factors, and social support on the prevention and control behaviors of liver fluke disease. The sample was people aged 15 to 70 who lived in Sampong Subdistrict, Sisongkhram District, Nakhonphanom Province. The formula to estimate the sample mean was used. Three hundred seven subjects were recruited and then selected by simple random sampling. The data were collected using intra-individual factors, social support, and prevention and control behaviors of liver fluke disease with a reliability of 0.83, then analyzed by descriptive and inferential statistics with multiple logistic regression.

The study found that most of the sample, aged 45 years and older, were female, graduated from secondary school with farming experience, and married. Most of them have the knowledge and social support of preventing and controlling of liver fluke disease at a high level (53.40% and 64.20%, respectively); meanwhile, their attitudes and behaviors have a moderate level of 57.70% and 87.30%, respectively. When controlling for the influence of other factors, it was found that factors affecting the prevention and control behavior of liver fluke disease were intra-individual factors (knowledge) (P-Value=0.01) and social support factors (evaluation) (P-Value=0.02). Hence, knowledge should be strengthened, and a screening process must be followed continuously informing the public of the results.

References

กนกวรรณ นุชประมูล, ญาณิตา รัชนิวัติ, ทวี นาคหล่อ, บุษรัตน์ สุลีสถิร, ปณิธาน ประดับพงษา, ปานจิต ธรรมศรี และคณะ. การศึกษาประสิทธิภาพของการบันทึกพฤติกรรมการบริโภคปลาดิบอย่างต่อเนื่องด้วยตนเองเพื่อป้องกันการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับ บ้านทุ่งเหียง ต.ท่ากระดาน อ.สนามชัยเขต จ.ฉะเชิงเทรา. วารสารเวชสารแพทย์ทหารบก 2552; 5(62):27-42.

พัชราภา วาจนสุนทร. แผนงานโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ปี 2566. การประชุมเชิงปฏิบัติการสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพโรคหนอนพยาธิและการใช้ระบบฐานข้อมูลการเฝ้าระวังหนอนพยาธิในเด็กและเยาวชน; 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566; ศูนย์ประชุมสาธารณสุขจังหวัดนครพนม. นครพนม: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครพนม; 2566.

กระทรวงสาธารณสุข. อัตราตายจากมะเร็งตับ [อินเตอร์เน็ต]. 2561. [เข้าถึงเมื่อ 27 ก.พ. 2566]. เข้าถึงได้จาก: http://healthkpi.moph.go.th/kpi2/kpi-list/view/?id=786

กุลธิดา โพลรัตน์, ชนิกา วรสิษฐ์, ไพบูล สิทธิถาวร. การตรวจคัดกรองโรคพยาธิใบไม้ตับในตำบลต้นแบบ โดยการตรวจปัสสาวะ. จุลสารศูนย์ประสานงานโรคพยาธิใบไม้ตับ และมะเร็งท่อนํ้าดี 2560; 2(6):14.

กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. คู่มือ อสม. หมอประจำบ้าน ด้านการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2563.

ศศิธร เจริญประเสริฐ, ณัฐพันธ์ จันสมุทร, พุทธิไกร ประมวล. ปัจจัยที่มีผลต่อการติดเชื้อซ้ำโรคพยาธิใบไม้ตับของประชาชนจังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพศรีสะเกษ 2565; 1(1):16-28.

รัชนีกร กุญแจทอง, สุมาลี จันทลักษณ์, ศุจินันท์ ตรีเดช, สมจิตร พันธุโพธิ์. ความรอบรู้ด้านสุขภาพเรื่องพฤติกรรมการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับของประชาชนในพื้นที่รับผิดชอบของสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จังหวัดขอนแก่น. วารสารควบคุมโรค 2564; 47(2):1191-202.

ศักดิ์ชัย กามโร, รุจิรา ดวงสงค์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดีของญาติผู้ป่วยโรคมะเร็งท่อน้ำดี ในจังหวัดขอนแก่น. วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล 2559; 22(2):5-18.

เกษร แถวโนนงิ้ว, อังษณา ยศปัญญา, สุพรรณ สายหลักคำ, บุญจันทร์ จันทร์มหา. ความชุกและปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับจังหวัดเลยปี 2556. สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 6 จังหวัดขอนแก่น 2556; 22(1):89-97.

Best JW, Kahn JV. Research in Education. 5th edition. New Jersey: Prentice Hall; 1986.

Kaewpitoon N, Kaewpitoon S, Pengsaa P, Pilasri C. Knowledge, attitude and practice related to liver fluke infection in northeast Thailand. World Journal of Gastroenterology 2007; 13(12):1837-40.

วาที สิทธิ. ความรู้ ทัศนคติ การยอมรับปฏิบัติ และปัจจัยที่เกี่ยวข้องต่อการติดโรคพยาธิใบไม้ตับในจังหวัดพะเยา ประเทศไทย. วารสารควบคุมโรค 2564; 41(1):38-47.

ประเสริฐ ประสมรักษ์. เปรียบเทียบความชุกของการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับ ความรู้ และพฤติกรรมป้องกัน ในประชากรกลุ่มเสี่ยงพื้นที่รอบแหล่งน้ำชุมชนชนบทและชุมชนเมือง. ศรีนครินทร์เวชสาร 2562; 34(6):628-34.

กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงานโครงการกำจัดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จขึ้นครองราชย์ครบ 70 ปี ในปีพุทธศักราช 2559 พร้อมทั้งสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงเจริญพระชนมพรรษา 84 พรรษา ตามแผนยุทธศาสตร์ทศวรรษกำจัดปัญหาพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ปี 2559-2568 [อินเตอร์เน็ต]. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2559 [เข้าถึงเมื่อ 25 เม.ย. 2566]. เข้าถึงได้จาก: http://203.157.181.6/ebook_3504/file_upload/00339/03876/yasopho-599042.pdf

กิจปพน ศรีธานี, สุรัตนา เหล่าไชย, ปภาวี รัตนธรรม, นภาพร พงษ์วิชัย, จิรารัตน์ เครือศรี, จุฬารัตน์ กันยาสุด และคณะ. ความรู้ เจตคติ และพฤติกรรมการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับของประชาชนในตำบลลำคลอง อำเภอเมืองจังหวัดกาฬลินธุ์. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม 2560; 11(3):23-30.

ชญาภัทร พันธ์งาม, รมย์กมล วิจิตรจันทร์, ดาวเรือง สายจันทร์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับความดันโลหิตสูงของประชาชนในเขตพื้นที่บ้านหนองแก้ว ตำบลหนองแก้ว อำเภอเมือง จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิชาการเฉลิมกาญจนา 2560; 4(1):146-51.

วันชัย เหล่าเสถียรกิจ, ศศิธร เจริญประเสริฐ, กันยารัตน์ เหล่าเสถียรกิจ, พุทธิไกร ประมวล, ศักรินทร์ บุญประสงค์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการบริโภคปลาดิบ-สุกๆ ดิบๆ ของประชาชนจังหวัดศรีสะเกษ ปี 2559. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2562; 28(6):1-12.

ณัฐยาน์ บุญมาก, วรรณภา เนาวชาย, คลชย เลิศวิจิตรอนันต์, อุทัย อร่ามเรือง. ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการป้องกันโรคหนอนพยาธิในประชาชนอายุ 45-55 ปี หมู่ 6 บ้านหนองแวง ตำบลโพนเขวา อำเภอเมือง จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิชาการเฉลิมกาญจนา 2560; 4(2):126-34.

ขจรศักดิ์ พันธ์ชัย, เกษมณี พิทักษ์, นิยม จันทร์นวล. ปัจจัยที่ส่งผลต่อการบริโภคปลาดิบของประชาชนตำบลเหล่ากวาง อำเภอโนนคูณ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี 2565; 11(1):6-15.

ธนากร วรัมพร, ยุวดี สาระพันธ์, สุนิศา แสงจันทร์. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับของประชาชนในพื้นที่หมู่ 3 บ้านซับถาวร ตําบลไทยอุดม อําเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว. วารสารสภาการสาธารณสุขชุมชน 2563; 3(2):16-30.

Downloads

Published

2023-11-13

How to Cite

1.
Matchaikhen J, Darunikorn K. Factors Affecting Liver Fluke Prevention and Control Behaviors of People in Sampong Subdistrict, Si Songkhram District, Nakhon Phanom Province. JODPC10 [internet]. 2023 Nov. 13 [cited 2025 Dec. 22];21(2):9-21. available from: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/odpc10ubon/article/view/262778

Issue

Section

Original Articles