ประสิทธิภาพและผลข้างเคียงของการรักษาด้วยยา Methotrexate ขนาดสูงในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ในโรงพยาบาล

Abstract

ภูมิหลัง : โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ เป็นโรคภูมิต้านทานผิดปกติที่ทำให้เกิดการอักเสบของข้อแบบเรื้อรัง หากผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างไม่เหมาะสมจะทำให้เกิดการทำลายของข้อและทำให้เกิดความพิกลพิการได้ ยา Methotrexate เป็นยาปรับเปลี่ยนการดำเนินโรคที่แพทย์ผู้ดูแลผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ใช้มากที่สุดทั่วโลก การศึกษาในต่างประเทศ พบว่ายา Methotrexate ปริมาณสูง (มากกว่า 15 มิลลิกรัมต่อสัปดาห์ แต่น้อยกว่า 30 มิลลิกรัมต่อสัปดาห์) มีประสิทธิภาพดีและมีผลข้างเคียงที่เป็นที่ยอมรับได้ อย่างไรก็ดียังไม่มีการศึกษาในประเทศไทยที่ศึกษาถึงประสิทธิภาพและผลข้างเคียงจากยา Methotrexate ปริมาณสูงในผู้ป่วยไทยที่เป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาถึงประสิทธิภาพและผลข้างเคียงจากยา Methotrexate ปริมาณสูงในผู้ป่วยคนไทยที่เป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์

วิธีการศึกษา :  รูปแบบการวิจัยเป็นการศึกษาแบบย้อนหลัง (retrospective cohort study) โดยเก็บข้อมูลจากการทบทวนเวชระเบียนแบบผู้ป่วยนอกของผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ที่ได้รับการรักษาด้วยยา Methotrexate ปริมาณสูงจำนวน 182 รายซึ่งได้รับการติดตามการรักษาที่คลินิกรักษาผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ของโรงพยาบาลพระปกเกล้า จังหวัดจันทบุรี ตั้งแต่เดือนมกราคม พ.ศ. 2553 ถึง เดือนธันวาคม พ.ศ. 2556 โดยมีการเก็บข้อมูลพื้นฐานที่สัมพันธ์กับโรคต่างๆ รวมทั้งข้อมูลทางด้านประสิทธิภาพและผลข้างเคียงจากยา

ผลการศึกษา :  ผลการศึกษาในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ที่ได้รับยา Methotrexate ปริมาณสูงเป็นระยะเวลา 12 เดือนพบว่า มีผู้ป่วยจำนวนร้อยละ 78 ซึ่งได้รับยา Methotrexate เพียงอย่างเดียว ร้อยละ 22 ได้ รับยา Methotrexate ร่วมกับยาปรับเปลี่ยนการดำเนินโรคชนิดอื่น และพบว่าผู้ป่วยถึงร้อยละ 32 เข้าสู่ภาวะ remisson (Disease Activity Score < 2.6) และผู้ป่วยสามารถทนต่อยา Methotrexate ได้ดีและมีผลข้างเคียงในระดับที่ยอมรับได้

สรุป : การศึกษานี้เป็นการศึกษาแรกในประเทศไทยซึ่งศึกษาถึงประสิทธิภาพและผลข้างเคียงของยา Methotrexate ปริมาณสูงในการรักษาผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ชาวไทย ผลการศึกษาพบว่ายา Methotrexate ปริมาณสูงมีประสิทธิภาพดีและมีผลข้างเคียงที่เป็นที่ยอมรับได้ในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ชาวไทยหลังได้รับการรักษาด้วยยาดังกล่าวเป็นระยะเวลา 12 เดือน

Treatment with high-dose Methotrexate for Rheumatoid arthritis patients in Prapokklao Hospital.

Background : Rheumatoid arthritis causes chronic inflammatory synovitis that, if inad­equately controlled, can result in joint damage and consequent disability. Methotrexate is the most commonly used DMARDs (disease modifying antirheumatic drugs) for the treatment of rheumatoid arthritis. The excellent efficacy and tolerability of methotrexate has been demonstrated in western patients with rheumatoid arthritis. However, there were no clinical research of efficacy and toxicity of high-dose methotrexate (> 15 mg/week < 30 mg/ week) for Thai patients with rheumatoid arthritis.

Objective : To evaluate the efficacy and toxicity of high-dose methotrexate in Thai patients with rheumatoid arthritis.

Method : Data were retrospectively collected on 182 patients with rheumatoid arthritis who had been treated with high-dose Methotrexate in Rheumatology clinic of Prapokklao Hospital from January 2553- December 2556. Information on patients demographics, medication history, disease activity and toxicity were collected.

Results : 182 Thai patients with Rheumatoid arthritis were treated with high-dose Methotrexate over a 12-month period. 78 percent of patients have been treated with Methotrexate alone. The study showed that 32 percent of pa­tients had been in remission and Methotrexate was well tolerate. The rate of adverse events was minimal.

Conclusion : This 12-month study was the first study to examine the efficacy and saftety of high-dose Methotrexate for Thai patient with Rheumatoid arthritis. The results were quite similar to other studies in western country.