พยาบาลทำอย่างไร ถูกใจ ปลอดภัย ไม่ถูกฟ้อง

Abstract

การประกอบการพยาบาลเป็นกระบวนการทำงานดูแลผู้ป่วยที่น่าจะเกิดขึ้นมาพร้อมกับการมีสังคมมนุษย์ เพราะมนุษย์ต้องมีวัฎจักรหรือวงจรของการมีชีวิตแต่ปฏิสนธิในครรภ์มารดา คลอดออกมาเป็นทารก เติบโตขึ้นเป็นเด็ก วัยรุ่น วัยทำงาน วัยกลางคน วัยชรา จนกระทั่งเสียชีวิต ในวงจรดังกล่าวก็จะมีการเจ็บป่วยด้วยโรคร้ายต่างๆ มากมาย การให้การช่วยเหลือดูแลผู้ป่วยในเบื้องต้นจึงเกิดขึ้นตลอดเวลา ทั้งที่บ้าน โรงพยาบาลหรือสถานบริการสาธารณสุขต่างๆ การประกอบการพยาบาลจึงเป็นการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ด้านจิตใจที่เมตตากรุณา ยินดีช่วยเหลือผู้ป่วยด้วยจิตใจอันบริสุทธิ์ไม่หวังค่าตอบแทน มาใช่การทำงานเพื่อค่าตอบแทน แต่เมื่อผู้ป่วยได้รับการช่วยเหลือก็จะมีการขอบคุณด้วยคำพูด กริยาท่าทาง รวมทั้งการให้สิ่งของต่างๆ เป็นสินน้ำใจ จึงเห็นได้ว่า นับแต่อดีตที่ผ่านมาสัมพันธภาพระหว่างผู้พยาบาลกับผู้ป่วยเป็นความสัมพันธ์ของเพื่อนมนุษย์ด้วยกันด้วยจิตใจอันบริสุทธิ์ทั้งสองผ่าย ต่อมาการพยาบาลได้มีการพัฒนาควบคู่กับการแพทย์กลายเป็นวิชาชีพ เป็นการทำงานที่มีค่าตอบแทน สังคมมนุษย์มีความซับซ้อนมากขึ้นก่อเกิดคำว่า "สิทธิ" ขึ้นมา ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตย์สถาน พ.ศ. 2552 คำว่า สิทธิหรือสิทธิ์ หมายถึง อำนาจอันชอบธรรม อำนาจที่จะทำการใดๆ ได้อย่างอิสระโดยได้รับการรับรองจากกฎหมาย (Right) เช่น สิทธิมนุษยชน หมายถึง อำนาจของบุคคลอันขอบธรรมในฐานะของมนุษย์มีการรับรองโดยกฎบัตรแห่งสหประชาชาติ เป็นต้น สิทธิของผู้ป่วยก็มีปัญญัติในกฎหมายหลายฉบับ เช่น รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 พระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 หรือตามประกาศของสภาวิชาชีพทางการแพทย์และกระทรวงสาธารณสุขที่ถือเป็นสัญญาประชาคม เป็นต้น ดังนั้นผู้ป่วยจึงเป็นผู้มีสิทธิโดยชอบธรรมที่จะได้รับการบริการด้านสาธารณสุขตามที่กฎหมายกำหนดโดยเฉพาะจากรัฐ ผู้ป่วยส่วนใหญ่ทราบสิทธิดังกล่าว ก็มีความคาดหวังที่จะได้รับการดูแลรักษาพยาบาลที่ดี ปลอดภัยโดยผู้ป่วยไม่มีความรู้เรื่องทางการแพทย์การพยาบาล สิทธิดังกล่าวกระทบการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์การพยาบาลเนื่องจากการประกอบวิชาชีพการแพทย์ การพยาบาลเป็นการกระทำต่อร่างกายมนุษย์ จึงมีความเสี่ยงที่จะเกิดเหตุไม่คาดหมายได้เสมอ อันเนื่องจากปัจจัยหลายประการ เช่น พยาธิสภาพของผู้ป่วย ความรุนแรงของโรค ความพร้อมของบุคลากร เครื่องมือ ยา เวชภัณฑ์ต่างๆ อาจกล่าวได้ว่า การประกอบวิชาชีพการพยาบาลก็มีความเสี่ยงที่จะเกิดเหตุไม่คาดฝันได้เช่นกัน จึงควรรู้วิธีการป้องกันเหตุดังกล่าว