การพยาบาลเด็กกลุ่มอาการเนฟโฟรติก: บทบาทการมีส่วนร่วมของครอบครัว

บทคัดย่อ

          ภาวะกลุ่มอาการเนฟโฟรติก (nephrotic syndrome) เป็นโรคเรื้อรังในเด็ก พบมากที่สุดในเด็กวัยก่อนเรียน โดยกลุ่มอายุที่พบบ่อยที่สุด เป็นเด็กอายุน้อยกว่า 6 ปี ถึงร้อยละ 80 พบมากในเด็กชายมากกว่าเด็กหญิงในอัตรา 2:1 กลุ่มอาการเนฟโฟรติกเป็นโรคที่ต้องใช้เวลาในการรักษานานหลายเดือน และกลับเป็นซ้ำได้ ภาวะกลุ่มอาการเนฟโฟรติก เกิดจากความผิดปกติของหลอดเลือดที่ไต มีสาเหตุจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายผิดปกติ มีการทำลายผนังโกลเมอรูลัส และมีการรั่วของโปรตีนออกมาในปัสสาวะมาก ทำให้ระดับอัลบูมินในเลือดลดลง มีอาการบวมที่เปลือกตา (periorbital edema) ในตอนเช้าและจะบวมที่ขาในตอนสาย เป็นบวมกดบุ๋ม คอเลสเตอรอลในเลือดสูงกว่า 250 มก./ดล. การรักษากลุ่มอาการเนฟโฟรติก มีทั้งการรักษาด้วยยา และโภชนบำบัด โดยต้องรับประทานรสจืด ไม่เติมน้ำปลา งดอาหารเค็ม ให้อาหารที่มีโปรตีนเพิ่ม ส่วนการรักษาด้วยยาอย่างสม่ำเสมอ ห้ามลด หรือหยุดยาเอง อีกทั้งยังต้องรับประทานยาหลังอาหารทันที เพราะยาระคายเคืองเยื่อบุกระเพาะอาหาร นอกจากนี้ยังต้องป้องกันการติดเชื้อ ปัญหาการรักษาพยาบาลที่พบบ่อย คือ การขาดความรู้ และทักษะในการปฏิบัติตัวในการดูแลสุขภาพด้านต่างๆ ที่กล่าวมาจะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน หรือกลับเป็นซ้ำ (relapse) ส่งผลให้เกิดความรุนแรงจนอาจเสียชีวิตได้

          การนำแนวคิดการมีส่วนร่วมของครอบครัวมาใช้ในการส่งเสริมสุขภาพเด็กครอบครัวด้านกิจกรรมที่ทำประจำ ด้านกิจกรรมการพยาบาล ด้านการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างครอบครัว และบุคลากรทางการพยาบาล และด้านการตัดสินใจ มีส่วนสำคัญในการดูแลส่งเสริมสุขภาพเด็กกลุ่มอาการเนฟโฟรติก เพื่อให้ได้รับการดูแลอย่างต่อเนื่อง และป้องกันการกลับเป็นซ้ำ และช่วยป้องกันการดำเนินของโรคไปสู่ภาวะไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายได้