การเปรียบเทียบผลการรักษาและอัตราการรอดชีพระหว่างการให้ยาเคมีบำบัดก่อนผ่าตัดกับการผ่าตัดหลักตั้งแต่แรกในมะเร็งรังไข่และท่อนำไข่ และมะเร็งเยื่อบุช่องท้องระยะกระจายโดยใช้คะแนนโพรเพนซิตี้

บทคัดย่อ

ที่มาของปัญหา: มะเร็งรังไข่พบมากเป็นอันดับ 2 รองจากมะเร็งเต้านม แต่เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตอันดับ 1 ในมะเร็งนรีเวช และเป็นระยะกระจายเพราะมาพบแพทย์ช้า ทำให้เป็นซ้ำสูง

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลการรักษาและการรอดชีพเปรียบเทียบระหว่างการให้ยาเคมีบำบัดก่อนผ่าตัด (neoadjuvant chemotherapy; NACT) กับการผ่าตัดหลักตั้งแต่แรก (primary surgery) ในผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ ท่อนำไข่ และ เยื่อบุช่องท้อง ระยะกระจาย

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบ Therapeutic research รูปแบบ Retrospective cohort design ที่กลุ่มงานสูตินรีเวชกรรม โรงพยาบาลสุรินทร์ ใน ผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ ท่อนำไข่ และ เยื่อบุช่องท้อง ระยะ 3-4 ระหว่างวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2554 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2563 และสามารถติดตามการรักษาถึงวันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 รวบรวมข้อมูลผู้ป่วยและแบ่ง 2 กลุ่มคือ กลุ่ม NACT และกลุ่ม primary surgery บันทึกข้อมูลพื้นฐาน ระยะของโรค ECOG ระดับค่ามะเร็ง CA125 แรกวินิจฉัย ชนิดเซลล์มะเร็ง ระดับความรุนแรงของเซลล์มะเร็ง น้ำในช่องท้อง ชนิดยาเคมีบำบัด แล้วมาประเมินผลการรักษาโดยใช้ Multivariable binary risk regression และ Propensity score analysis แบบ Covariable modeling

ผลการศึกษา: ผู้ป่วย 220 ราย เป็นกลุ่ม NACT 87 ราย และ primary surgery 133 ราย พบว่า กลุ่ม NACT มีอายุเฉลี่ย 56.8 ปี มากกว่ากลุ่ม primary surgery (52.7 ปี) ค่าคะแนนเฉลี่ย propensity score ของกลุ่ม NACT คือ 0.6±0.3 เป็น 2 เท่าของกลุ่ม primary surgery (0.3±0.2) กลุ่ม NACT มี complete remission น้อยกว่ากลุ่ม primary surgery (ร้อยละ 37.9 vs 68.4) แต่มี partial หรือ stable และ dead สูงกว่า แต่หลังจากปรับด้วย propensity score แล้วพบว่าไม่แตกต่างกัน แต่ NACT มีแนวโน้มที่จะ remission สูงกว่า และการเสียชีวิตไม่ต่างกันทางสถิติ

สรุป: การรักษามะเร็งรังไข่ มะเร็งท่อนำไข่ และมะเร็งเยื่อบุช่องท้อง ระยะกระจายสามารถทำได้ทั้ง NACT หรือ primary surgery เนื่องจากหลังจากที่ปรับด้วย propensity score แล้ว complete remission, partial or stable และ dead ไม่แตกต่างกันทางสถิติ

Thaiclinicaltrials.org number, TCTR20220225007