The ผลกระทบจากการแพร่ระบาดโรคโควิด-19 ต่อการพัฒนาคุณภาพ บริการและผลลัพธ์ ของคลินิกโรคไม่ติดต่อ: โรงพยาบาลชุมชนในประเทศไทย

บทคัดย่อ

ที่มาของปัญหา: มาตรการควบคุมการแพร่ระบาดโรคโควิด-19 ส่งผลกระทบกับระบบบริการสุขภาพ และจำกัดการเข้าถึงการดูแลรักษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อที่จำเป็นต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่อง

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลกระทบจากการแพร่ระบาดโรคโควิด-19 ต่อการพัฒนาคุณภาพ กิจกรรมบริการของคลินิกโรคไม่ติดต่อ ผลลัพธ์การเข้าถึงบริการและผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วย

วิธีการศึกษา: การวิจัยแบบภาคตัดขวาง รวบรวมข้อมูลทุติยภูมิผลการประเมินองค์ประกอบของการพัฒนาคุณภาพของคลินิกโรคไม่ติดต่อ โรงพยาบาลชุมชน (รพช.) ทั้งหมดในประเทศไทย ระหว่างปี พ.ศ. 2562-2564 ประกอบด้วย 6 องค์ประกอบ ได้แก่ ทิศทางและนโยบาย ระบบสารสนเทศ การออกแบบระบบบริการ ระบบสนับสนุนการจัดการตนเอง ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ และการจัดบริการเชื่อมโยงชุมชน ข้อมูลกิจกรรมบริการของคลินิกโรคไม่ติดต่อจากแบบสอบถามผลกระทบของโรคติดเชื้อโคโรนา (COVID-19) ต่อคลินิกโรคไม่ติดต่อ ปี พ.ศ. 2564 และข้อมูลผลลัพธ์การเข้าถึงบริการและผลลัพธ์ทางคลินิกจากฐานข้อมูลคลังสุขภาพ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและ One-Way ANOVA

ผลการศึกษา: ผลการประเมินการพัฒนาคุณภาพพบว่า โรงพยาบาลชุมชนยังดำเนินการพัฒนาคุณภาพในการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง ในภาพรวมทุกองค์ประกอบและรายองค์ประกอบระหว่างปี พ.ศ. 2562-2564 เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ยกเว้นการออกแบบระบบบริการและระบบสนับสนุนการตัดสินใจพบว่า ระหว่างปี พ.ศ. 2563-2564 ไม่มีความแตกต่าง กิจกรรมบริการของคลินิกโรคไม่ติดต่อที่ได้รับผลกระทบ ได้แก่ การเยี่ยมบ้าน การส่งต่อเพื่อรักษาภาวะแทรกซ้อนทางตา หัวใจ ฟอกไต การคัดกรองภาวะแทรกซ้อนทางตาและเท้า การคัดกรองสุขภาพจิต การสนับสนุนการจัดการตนเอง ผลลัพธ์การเข้าถึงบริการและผลลัพธ์ทางคลินิกที่ได้รับผลกระทบ ได้แก่ ผู้ป่วยโรคเบาหวานควบคุมความดันโลหิตได้ การคัดกรองภาวะแทรกซ้อน

สรุป: การแพร่ระบาดโรคโควิด-19 ไม่มีผลกระทบต่อการพัฒนาคุณภาพของคลินิกโรคไม่ติดต่อ แต่ส่งผลจำกัดการให้บริการในบางกิจกรรมที่สำคัญ ได้แก่ การคัดกรองภาวะแทรกซ้อน การเยี่ยมบ้าน ระบบการส่งต่อ ซึ่งอาจมีผลระยะยาวต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเนื่องจากอาจได้รับการดูแลล่าช้า