ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองหลังผ่าตัดของผู้ป่วยโรคต้อกระจกที่มารับการผ่าตัดต้อกระจกใส่เลนส์แก้วตาเทียมในโรงพยาบาลสุทธาเวช

บทคัดย่อ

ที่มาของปัญหา: โรคต้อกระจกเป็นโรคที่ส่งผลกระทบต่อผู้สูงอายุ สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากความเสื่อม หากได้รับการรักษาล่าช้า ได้รับการรักษาไม่ถูกวิธี หรือปฏิบัติตัวไม่ถูกต้องภายหลังการผ่าตัดต้อกระจก อาจส่งผลให้ผู้ป่วยตาบอดได้

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองหลังผ่าตัดของผู้ป่วยโรคต้อกระจกที่มารับการผ่าตัดต้อกระจกใส่เลนส์แก้วตาเทียมในโรงพยาบาลสุทธาเวช

วิธีการศึกษา: เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือ ผู้ป่วยโรคต้อกระจกที่มารับการผ่าตัดต้อกระจกในโรงพยาบาลสุทธาเวชและมารับการตรวจตามนัดหลังผ่าตัดที่แผนกจักษุ โรงพยาบาลสุทธาเวช ในช่วงมีนาคมถึงพฤษภาคม พ.ศ. 2565 จำนวน 150 คน คัดเลือกโดยการเลือกแบบเจาะจง ค่าสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าไคสแควร์ ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ

ผลการศึกษา: กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการดูแลตนเองอยู่ในระดับดี ปัจจัยทางชีวสังคมไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเอง ส่วนปัจจัยภายในตัวบุคคลมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการดูแลตนเอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 ความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยภายหลังการผ่าตัดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ความรู้เกี่ยวโรคและการผ่าตัดต้อกระจก ความเชื่อด้านสุขภาพเกี่ยวกับโรคและการผ่าตัด การรับรู้ความสามารถของตนในการดูแลตนเอง และการสนับสนุนทางสังคม โดยเมื่อพิจารณาตัวแปรอิสระที่มีอำนาจทำนายการเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมการดูแลตนเองหลังผ่าตัดได้ดีที่สุด คือ การรับรู้ความสามารถของตนในการดูแลตนเอง รองลงมาคือ การสนับสนุนทางสังคม และความเชื่อด้านสุขภาพเกี่ยวกับโรคและการผ่าตัดตามลำดับ

สรุป: ความรู้เกี่ยวกับโรคและการผ่าตัด และแรงสนับสนุนทางสังคม มีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการดูแลตนเองหลังผ่าตัดของผู้ป่วยโรคต้อกระจกที่มารับการทำผ่าตัดต้อกระจกใส่เลนส์แก้วตาเทียม ดังนั้นทีมสหวิชาชีพ ควรร่วมกันทำงานเชิงรุก จัดโปรแกรมสอนสุขศึกษาเกี่ยวกับการปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดขณะกลับไปอยู่ที่บ้าน โดยให้ผู้ป่วยและญาติมีส่วนร่วมในการรับฟังการสอน พร้อมทั้งเปิดโอกาสให้ซักถามข้อสงสัย เพื่อให้ญาติมีความรู้สามารถช่วยสนับสนุนผู้ป่วยในการดูแลตนเองหลังผ่าตัดต้อกระจกเมื่อกลับไปอยู่ที่บ้านได้ ทำให้ผู้ป่วยไม่เกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดจากพฤติกรรมการดูแลตนเองไม่ถูกต้องต่อไป