สมรรถภาพปอดของเด็กที่มีภาวะโรคปอดเรื้อรังตอนเป็นทารก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ที่มาของปัญหา: ภาวะโรคปอดเรื้อรัง (Bronchopulmonary dysplasia, BPD) พบมากในทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยกว่า 1,500 กรัม (very low birth weight, VLBW) การศึกษาในต่างประเทศพบความสัมพันธ์ระหว่างสมรรถภาพปอดของผู้ป่วย BPD และการเกิดภาวะโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังในวัยผู้ใหญ่ แต่ยังไม่มีรายงานสมรรถภาพปอดเด็ก BPD ในไทย
วัตถุประสงค์: ศึกษาผลตรวจสมรรถภาพปอดเด็ก BPD และหาปัจจัยที่มีผลทำให้สมรรถภาพปอดผิดปกติ
วิธีการศึกษา: ผู้ป่วยทารกคลอดก่อนอายุครรภ์ 37 สัปดาห์ และมีน้ำหนักน้อยกว่าหรือเท่ากับ 1,500 กรัม วินิจฉัยเป็น BPD จำนวน 66 ราย ติดตามที่ห้องตรวจโรคทางเดินหายใจเด็ก โรงพยาบาลลำปาง ระหว่างตุลาคม พ.ศ. 2549 ถึงกันยายน พ.ศ. 2563 และทำการทดสอบสมรรถภาพปอด (Pulmonary Function Test, PFT) ที่อายุ 6 ปีขึ้นไป วิเคราะห์ข้อมูลด้วย Chi-square, t-test, linear regression analysis และ Multivariate regression analysis
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยทดสอบสมรรถภาพปอดได้ถูกต้องตามเกณฑ์ 55 ราย (ร้อยละ 83) เป็นเพศหญิงร้อยละ 58 อายุครรภ์เฉลี่ย 29.5±2.3 สัปดาห์ น้ำหนักแรกเกิดเฉลี่ย 1,111±219 กรัม อายุที่ทดสอบเฉลี่ย 9.1±2.2 ปี การแปลผลทดสอบสมรรถภาพปอดพบว่า ส่วนใหญ่ (ร้อยละ 70.9) มีผลการตรวจสมรรถภาพปอดปกติ พบผลตรวจผิดปกติเพียงร้อยละ 29.1 จำแนกเป็นภาวะอุดกั้นของหลอดลมร้อยละ 12.7 ภาวะที่มีความจุปอดลดลงร้อยละ 12.7 มีความผิดปกติทั้งสองชนิดร้อยละ 3.7 เมื่อวิเคราะห์จำแนกค่าสมรรถภาพปอด (Pulmonary function parameters) แต่ละค่าเทียบกับค่ามาตรฐาน Global Lung Function Initiative 2021 พบว่าผู้ป่วย BPD มีผลการทดสอบค่าสมรรถภาพปอดต่ำกว่าค่าปกติ โดยมีค่าเฉลี่ยของปริมาตรของอากาศที่หายใจออกอย่างเร็วและแรงที่สุดใน 1 วินาทีแรก (Forced expiratory volume in 1 second, FEV1) GLI z-score -1.40, ค่าเฉลี่ยปริมาตรอากาศที่หายใจออกอย่างเร็วและแรงที่สุดหลังจากหายใจเข้าเต็มที่ (Forced vital capacity, FVC) GLI z-score -0.82, ค่าเฉลี่ยสัดส่วนเปรียบ เทียบ FEV1/FVC GLI z-score -1.13 และค่าเฉลี่ยอัตราการไหลของอากาศที่คำนวณระหว่างช่วงกลางของ FVC (Forced expiratory flow at 25-75%, FEF25-75%) GLI z-score -1.79 เมื่อวิเคราะห์แบบตัวแปรพหุ พบปัจจัยที่สัมพันธ์กับค่าสมรรถภาพปอดที่ลดลงได้แก่ การที่ทารกไม่สามารถหย่าออกซิเจนได้และมีความจำเป็นต้องได้รับออกซิเจนต่อเนื่องที่บ้าน (-0.47±0.12, p<0.001)
สรุป: ผู้ป่วยโรคปอดเรื้อรังในวัยทารกส่วนใหญ่มีผลทดสอบสมรรถภาพปอดปกติ ความรุนแรงของโรค BPD เป็นสาเหตุให้ผู้ป่วยได้รับออกซิเจนต่อเนื่องที่บ้านสัมพันธ์กับค่าสมรรถภาพปอดที่ต่ำกว่าค่ามาตรฐาน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Allen J, Zwerdling R, Ehrenkranz R, Gaultier C, Geggel R, Greenough A, et al. Statement on the care of the child with chronic lung disease of infancy and childhood. Am J Respir Crit Care Med 2003;168:356-96.
Jobe AH, Bancalari E. Bronchopulmonary dysplasia. Am J Respir Crit Care Med 2001;163: 1723–9.
Ehrenkranz RA, Walsh MC, Vohr BR, Jobe AH, Wright LL, Fanaroff AA, et al. Validation of the National Institutes of Health consensus definition of bronchopulmonary dysplasia. Pediatrics 2005;116:1353–60.
Jensen EA, Dysart K, Gantz MG, McDonald S, Bamat NA, Keszler M, et al. The diagnosis of bronchopulmonary dysplasia in very preterm infants. an evidence-based approach. Am J Respir Crit Care Med 2019;200:751–9.
Higgins RD, Jobe AH, Koso-Thomas M, Bancalari E, Viscardi RM, Hartert TV, et al. Bronchopulmonary dysplasia: executive summary of a workshop. J Pediatr 2018 ;197:300-8.
McGrath-Morrow SA, Collaco JM. Bronchopulmonary dysplasia: what are its links to COPD?. Ther Adv Respir Dis [Internet]. 2019[cited 2020 Dec 20];13:1753466619892492. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6904782/pdf/10.1177_1753466619892492.pdf
Graham BL, Steenbruggen I, Miller MR, Barjaktarevic IZ, Cooper BG, Hall GL, et al. Standardization of spirometry 2019 update. an official American Thoracic Society and European Respiratory Society technical statement. Am J Respir Crit Care Med [Internet]. 2019 [cited 2020 Dec 20]; 200(8):e70-e88. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6794117/pdf/rccm.201908-1590ST.pdf
Siffel C, Kistler KD, Lewis JFM, Sarda SP. Global incidence of bronchopulmonary dysplasia among extremely preterm infants: a systematic literature review. J Matern Fetal Neonatal Med 2021 ;34:1721–31.
Global Lung Function Initiative. The Global Lung Function Initiative calculators for Spirometry, TLCO and Lung volume [Internet]. 2021 [cited 2022 Aug 4]. Available from: http://gli-calculator.ersnet.org/index.html
Thai Society for Pediatric Endocrinology . New Thai growth chart by TSPE [Internet]. 2022 [cited 2022 Aug 4]. Available from: https://thaipedendo.org/thai-growth-chart-by-tspe/
Kotecha SJ, Watkins WJ, Paranjothy S, Dunstan FD, Henderson AJ, Kotecha S. Effect of late preterm birth on longitudinal lung spirometry in school age children and adolescents. Thorax 2012;67:54-61.
Thunqvist P, Gustafsson PM, Schultz ES, Bellander T, Berggren-Broström E, Norman M, et al. Lung function at 8 and 16 years after moderate-to-late preterm birth: a prospective cohort study. Pediatrics [Internet]. 2016 [cited 2020 Dec 20];137:e20152056. Available from: https://doi.org/10.1542/peds.2015-2056
Tepper RS, Morgan WJ, Cota K, Taussig LM. Expiratory flow limitation in infants with bronchopulmonary dysplasia. J Pediatr 1986 ;109:1040–6.
Aoyama BC, Collaco JM, McGrath-Morrow SA. Predictors of pulmonary function at 6 years of age in infants with bronchopulmonary dysplasia. Pediatr Pulmonol 2021;56:974-81.
Bui DS, Lodge CJ, Burgess JA, Lowe AJ, Perret J, Bui MQ, et al, Childhood predictors of lung function trajectories and future COPD risk: a prospective cohort study from the first to the sixth decade of life. Lancet Respir Med 2018 ;6:535-4.
Di Filippo P, Giannini C, Attanasi M, Dodi G, Scaparrotta A, Petrosino MI, et al. Pulmonary outcomes in children born extremely and very preterm at 11 years of age. Front Pediatr [Internet]. 2021[cited 2022 Mar 10]; 9:635503. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8185052/pdf/fped-09-635503.pdf
Joshi S, Powell T, Watkins WJ, Drayton M, Williams EM, Kotecha S. Exercise-induced bronchoconstriction in school-aged children who had chronic lung disease in infancy. J Pediatr 2013;162:813-8.
Pelkonen AS, Hakulinen AL, Hallman M, Turpeinen M. Effect of inhaled budesonide therapy on lung function in schoolchildren born preterm. Respir Med 2001;95:565-70.
