ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินที่มารับบริการในคลินิกสะเก็ดเงิน โรงพยาบาลโรคผิวหนังเขตร้อนภาคใต้ จังหวัดตรัง

บทคัดย่อ

ที่มาของปัญหา: โรคสะเก็ดเงิน หรือโรคเรื้อนกวาง (Psoriasis) เป็นโรคผิวหนังอักเสบชนิดเรื้อรังเกิดจากหลายปัจจัย เป็นผลจากพันธุกรรมหรือยีนที่ผิดปกติหลายชนิด จากข้อมูลผู้ป่วย โรคสะเก็ดเงินจัดอยู่อันดับ 1 ใน 5 ของทุกปีของโรงพยาบาลโรคผิวหนังเขตร้อนภาคใต้ จังหวัดตรัง โดยมีจำนวนผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินในปีงบประมาณ 2561-2563 เท่ากับ 3,763 3,566 และ 2,894 ตามลำดับ และพบว่าระดับความรุนแรงของโรคเพิ่มขึ้นร้อยละ 42 เนื่องจากพฤติกรรมการดูแลตนเองทำให้ไม่สามารถควบคุมผื่นได้

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงิน โรงพยาบาลโรคผิวหนังเขตร้อนภาคใต้ จังหวัดตรัง

วิธีการศึกษา: งานวิจัยเชิงพรรณนา แบบเชิงสำรวจ ระยะเวลาในการเก็บข้อมูลทั้งสิ้น 1 ปี (ปีงบประมาณ 2565) โดยเก็บข้อมูลจากการตอบแบบสอบถามของกลุ่มผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินที่มารับการรักษาในคลินิกโรคสะเก็ดเงิน โรงพยาบาลโรคผิวหนังเขตร้อนภาคใต้ จังหวัดตรัง จำนวน 286 คน โดยใช้วิธีการทางสถิติเชิงพรรณนา

ผลการศึกษา: ผลการหาค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถาม ได้ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.77 วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป ผลการวิจัยพบว่าค่าความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการดูแลตนเองกับปัจจัยส่วนบุคคลของผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงิน โดยปัจจัยส่วนบุคคลด้านรายได้ มีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เชิงบวกระดับค่อนข้างต่ำอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r=0.38, p<0.001) ส่วนปัจจัยส่วนบุคคลที่มีความสัมพันธ์เชิงลบระดับค่อนข้างต่ำอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ด้านภาวะแทรกซ้อน
(r=-0.35, p<0.001) ด้านระยะเวลาที่เป็นโรคสะเก็ดเงิน (r=-0.27, p<0.001) และปัจจัยส่วนบุคคลที่มีความสัมพันธ์เชิงลบระดับค่อนข้างต่ำอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติคือ ด้านการศึกษา (r=-0.13, p<0.05)
และค่าความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการดูแลตนเองกับการรับรู้ของผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับค่อนข้างสูงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r=0.72, p<0.001)

สรุป: พฤติกรรมการดูแลตนเองกับการรับรู้ของผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินมีความสัมพันธ์กันในระดับค่อนข้างสูงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r=0.72, p<0.001) และเป็นไปในทิศทางเดียวกันคือการรับรู้ด้านสุขภาพของผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินสามารถช่วยให้พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยดีขึ้น

Thaiclinicaltrials.org number, TCTR20221112005