ผลการพัฒนารูปแบบการนิเทศทางการพยาบาลผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันชนิด STEMI เพื่อเพิ่มคุณภาพการส่งต่อการขยายหลอดเลือดหัวใจด้วยสายสวนของเครือข่ายศูนย์โรคหัวใจ โรงพยาบาลพระปกเกล้า

บทคัดย่อ

ที่มาของปัญหา: ศูนย์โรคหัวใจ โรงพยาบาลพระปกเกล้า มีอัตราตายของผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันชนิด STEMI สูงกว่าเป้าหมาย การพัฒนาการนิเทศทางการพยาบาลเพื่อเพิ่มศักยภาพบุคลากรในโรงพยาบาลเครือข่ายเพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการส่งต่ออย่างมีประสิทธิภาพและได้รับการเปิดขยายหลอดเลือดหัวใจด้วยสายสวน (Primary Percutaneous Coronary Intervention: PPCI) ในช่วงโอกาสทองจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง

วัตถุประสงค์ : พัฒนารูปแบบการนิเทศทางการพยาบาลผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันชนิด STEMI เพื่อเพิ่มคุณภาพการส่งต่อให้ได้รับหัตถการ PPCI ตามมาตรฐานและประเมินประสิทธิผลของรูปแบบ

วิธีการศึกษา: เป็นการวิจัยและพัฒนา ศึกษาในประชากรที่เป็นพยาบาลผู้ประสานงานเครือข่าย 19 คน จากโรงพยาบาลในเครือข่ายศูนย์โรคหัวใจ โรงพยาบาลพระปกเกล้า 16 แห่ง และผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น STEMI ที่แพทย์ศูนย์โรคหัวใจ โรงพยาบาลพระปกเกล้า ให้ส่งต่อมาจากโรงพยาบาลเครือข่ายเพื่อการทำ PPCI ตั้งแต่เดือนตุลาคมถึงธันวาคม พ.ศ. 2565 จำนวน 40 ราย ขั้นตอนการวิจัยประกอบด้วยการวิเคราะห์สถานการณ์ปัญหาการดูแลผู้ป่วย STEMI ของศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลพระปกเกล้าและโรงพยาบาลเครือข่าย ดำเนินการพัฒนารูปแบบการนิเทศฉบับร่างและทำการนิเทศเพื่อส่งเสริมให้พยาบาลผู้ประสานงานเครือข่ายปฏิบัติตามมาตรฐานโดยใช้แนวปฏิบัติที่พัฒนาร่วมกัน ทดลองใช้และทดสอบรูปแบบ ติดตามนิเทศและประเมินผลการปฏิบัติโดยผู้จัดการรายกรณีเพื่อนำมาปรับปรุงและพัฒนา นำรูปแบบที่ปรับปรุงใหม่ไปดำเนินการและติดตามประเมินผลลัพธ์ เครื่องมือวิจัยได้แก่ แบบประเมินความพึงพอใจต่อรูปแบบการนิเทศ แบบประเมินการปฏิบัติตามมาตรฐาน ค่าความเชื่อมั่น 0.95 และ 0.87 แบบบันทึกข้อมูลผู้ป่วย STEMI และระยะเวลาตั้งแต่ถึงโรงพยาบาลแรกจนได้รับการเปิดหลอดเลือดหัวใจที่โรงพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติทดสอบที ไคสแคว์ และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการศึกษา: รูปแบบการนิเทศทางการพยาบาลที่พัฒนาขึ้นใช้หลักการนิเทศตามแบบแผน การนิเทศตามมาตรฐานการนิเทศทางคลินิกและใช้หลักสัมพันธภาพและการมีส่วนร่วม มีการจัดทำคู่มือ flow chart แบบบันทึกการส่งต่อแบบ real time ใช้เทคโนโลยีระบบ zoom และกลุ่มไลน์เพื่อสื่อสารข้อมูล แก้ไขปัญหาและกำกับติดตามการปฏิบัติของพยาบาล ผู้ประสานการส่งต่อในโรงพยาบาลเครือข่าย 19 ราย พบว่ามีการปฏิบัติตามมาตรฐานในเกณฑ์ดี (ร้อยละ 94.7) ความพึงพอใจต่อรูปแบบการนิเทศระดับดี (M=3.7±0.3) กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วย STEMI 40 ราย ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 82.5) ระยะเวลาส่งต่อผู้ป่วย STEMI จากโรงพยาบาลเครือข่ายมาทำหัตถการ PPCI หลังพัฒนารูปแบบ ต่ำกว่าก่อนการพัฒนา อย่างมีนัยสำคัญ (M=95.6±29.6 vs M=-135.4±62.4 นาที, p<0.001) และจำนวนผู้ป่วยที่ได้รับการส่งต่อเพื่อทำ PPCI ที่มีระยะเวลาไม่เกิน 120 นาที สูงกว่าก่อนการพัฒนา อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (ร้อยละ 82.5 vs 50.4, p<0.001)

สรุป: รูปแบบการนิเทศทางการพยาบาลที่พัฒนาขึ้นสามารถนำไปเป็นแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพการส่งต่อจากโรงพยาบาลเครือข่ายทำให้ผู้ป่วย STEMI ได้รับการทำ PPCI ตามมาตรฐานเพิ่มขึ้นและลดอัตราตายของผู้ป่วยได้