การสร้างคะแนนทำนายความเสี่ยงที่จะเดินไม่ได้ที่ 3 เดือนในผู้ป่วยกระดูกสะโพกหักหลังผ่าตัดที่ได้รับโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ที่มาของปัญหา: กระดูกสะโพกหักเป็นสาเหตุสำคัญของการเจ็บป่วยที่รุนแรงในผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป และมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นในผู้สูงอายุทั่วโลก อัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วยกระดูกสะโพกหักยังสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญในผู้ที่มีอายุมากกว่า 80 ปี ที่มีสภาวะเดินไม่ได้ (non-ambulatory status) ก่อนเกิดกระดูกหัก และขณะที่จำหน่ายออกจากโรงพยาบาล สภาวะการเดินได้ (ambulatory status) มีความสำคัญต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย
วัตถุประสงค์: เพื่อนำลักษณะทางคลินิกที่เกี่ยวข้องกับการเดินได้ มาสร้างเป็นคะแนนทำนายความเสี่ยงที่จะเดินไม่ได้ที่ 3 เดือน ของผู้ป่วยกระดูกสะโพกหักหลังผ่าตัดที่ได้รับโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพ
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษา prognostic prediction research รูปแบบ retrospective observational cohort design ในช่วงตุลาคม พ.ศ. 2564 ถึงกันยายน พ.ศ. 2565 ศึกษาในผู้ป่วยกระดูกสะโพกหักโรงพยาบาลสงขลา โดยการศึกษาข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนผู้ป่วย บันทึกลักษณะที่เกี่ยวข้องกับการเดินได้ สร้างชุดตัวแปรทำนายการเดินได้ด้วย multivariable logistic regression โดยกำหนดคะแนนทำนายรายข้อจากค่า coefficient ของตัวแปรในสมการ นำมารวมกันเป็นคะแนนทำนาย
ผลการศึกษา: จำนวนผู้ป่วยที่ศึกษา 132 ราย จำแนกได้เป็น 3 กลุ่ม คือ 1. ผู้ป่วยที่ติดเตียง หรือนั่งรถเข็น (dependent ambulation) 32 ราย 2. ผู้ป่วยที่เดินได้โดยใช้เครื่องช่วยเดิน (independent ambulation with gait aid) 72 ราย และ 3. ผู้ป่วยที่เดินเองได้ (independent ambulation) 28 ราย ลักษณะที่นำมาทำนาย ได้แก่ age, pre-fracture status, type of operation, day from surgery to rehabilitation และ ค่า Barthel index ในวันที่จำหน่าย คะแนนทำนายที่สร้างขึ้นจากลักษณะข้างต้น จำแนกผู้ป่วยได้ 3 กลุ่มเสี่ยง คือ ความเสี่ยงต่ำ (<4.5 คะแนน) ปานกลาง (5-10.5 คะแนน) และสูง (>11คะแนน) คะแนนดังกล่าวใช้ทำนายความเสี่ยงที่ผู้ป่วยจะอยู่ในกลุ่ม independent และผู้ป่วยที่ dependent ได้ดี (AuROC 0.84, 95%CI 0.77, 0.91 และ AuROC 0.81, 95%CI 0.73, 0.90)
สรุป: คะแนนทำนายที่สร้างขึ้นใช้ทำนายความเสี่ยงที่จะเดินไม่ได้ที่ 3 เดือน ในผู้ป่วยกระดูกสะโพกหักหลังผ่าตัดที่ได้รับโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพ ควรทดสอบคะแนนในผู้ป่วยกลุ่มใหม่ (external validation) ก่อนนำคะแนนไปใช้จริง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Amphansap T, Sujarekul P. Quality of life and factors that affect osteoporotic hip fracture patients in Thailand. Osteoporos Sarcopenia 2018;4:140-4.
McDonough CM, Harris-Hayes M, Kristensen MT, Overgaard JA, Herring TB, Kenny AM, et al. Physical therapy management of older adults with hip fracture. J Orthop Sports Phys Ther [Internet]. 2021 [cited 2022 Oct 31];51(2):CPG1-CPG81. Available from: https://www.jospt.org/doi/epdf/10.2519/jospt.2021.0301
Ha YC, Kim TY, Lee A, Lee YK, Kim HY, Kim JH, et al.Current trends and future projections of hip fracture in South Korea using nationwide claims data. OsteoporosInt 2016;27:2603-9.
Sucharitpongpan W, Daraphongsataporn N, Saloa S, Philawuth N, Chonyuen P, Sriruanthong K, et al. Epidemiology of fragility hip fractures in Nan, Thailand. Osteoporos Sarcopenia 2019;5:19-22.
Daraphongsataporn N, Saloa S, Sriruanthong K, Philawuth N, Waiwattana K, Chonyuen P, et al. One-year mortality rate after fragility hip fractures and associated risk in Nan, Thailand. Osteoporos Sarcopenia 2020;6:65-70.
Pfeufer D, Zeller A, Mehaffey S, Böcker W, Kammerlander C, Neuerburg C. Weight-bearing restrictions reduce postoperative mobility in elderly hip fracture patients. Arch Orthop Trauma Surg 2019;139:1253-9.
Wong RMY, Qin J, Chau WW, Tang N, Tso CY, Wong HW, et al. Prognostic factors related to ambulation deterioration after 1 year of geriatric hip fracture in a Chinese population. Sci Rep [Internet]. 2021 [cited 2022 Oct 31];11(1):14650. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8289836/pdf/41598_2021_Article_94199.pdf
Fukui N, Watanabe Y, Nakano T, Sawaguchi T, Matsushita T. Predictors for ambulatory ability and the change in ADL after hip fracture in patients with different levels of mobility before injury: a 1-year prospective cohort study. J Orthop Trauma 2012;26:163-71.
Tomita Y, Yamamoto N, Inoue T, Noda T, Kawasaki K, Ozaki T. Clinical prediction model for postoperative ambulatory ability outcomes in patients with trochanteric fractures. Injury 2021;52:1826-32.
González de Villaumbrosia C, SáezLópez P, Martín de Diego I, Lancho Martín C, Cuesta Santa Teresa M, Alarcón T, et al. Predictive model of gait recovery at one month after hip fracture from a national cohort of 25,607 patients: the hip fracture prognosis (HF-prognosis) tool. Int J Environ Res Public Health [Internet]. 2021 [cited 2022 Dec 25];18(7):3809. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8038738/pdf/ijerph-18-03809.pdf
Bellelli G, Noale M, Guerini F, Turco R, Maggi S, Crepaldi G, et al. A prognostic model predicting recovery of walking independence of elderly patients after hip-fracture surgery. an experiment in a rehabilitation unit in Northern Italy. OsteoporosInt 2012;23:2189-200.
Dyer SM, Crotty M, Fairhall N, Magaziner J, Beaupre LA, Cameron ID, et al. A critical review of the long-term disability outcomes following hip fracture. BMC Geriatr [Internet]. 2016 [cited 2022 Nov 11];16(1):158. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5010762/pdf/12877_2016_Article_332.pdf
Tangchitphisut P, Khorana J, Phinyo P, Patumanond J, Rojanasthien S, Apivatthakakul T. Prognostic factors of the inability to bear self-weight at discharge in patients with fragility femoral neck fracture: a 5-year retrospective cohort study in Thailand. Int J Environ Res Public Health [Internet]. 2022 [cited 2022 Nov 11];19(7):3992. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8997639/pdf/ijerph-19-03992.pdf
Hagino T, Ochiai S, Wako M, Sato E, Maekawa S, Senga S, et al.A simple scoring system to predict ambulation prognosis after hip fracture in the elderly. Arch Orthop Trauma Surg 2007;127:603-6.
Burgos E, Gómez-Arnau JI, Díez R, Muñoz L, Fernández-Guisasola J, Garcia del Valle S. Predictive value of six risk scores for outcome after surgical repair of hip fracture in elderly patients. Acta Anaesthesiol Scand 2008;52:125-31.
Tangchitphisut P, Khorana J, Patumanond J, Rojanasthien S, Apivatthakakul T, Phinyo P. Clinical score for predicting the risk of poor ambulation at discharge in fragility femoral neck fracture patients: adevelopment study. J Clin Med [Internet]. 2022 [cited 2022 Dec 25];11(16):4871. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9410020/pdf/jcm-11-04871.pdf
