ผลของโปรแกรมเสริมทักษะการเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลายสำหรับพยาบาลวิชาชีพ ต่อการรับรู้ความสามารถตนเองและความสำเร็จการเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลายได้ในครั้งเดียว

บทคัดย่อ

ที่มาของปัญหา: การให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำส่วนปลาย เป็นบทบาทสำคัญยิ่งของพยาบาลวิชาชีพ จึงต้องเสริมทักษะพยาบาลวิชาชีพใหม่ ให้สามารถเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลายได้สำเร็จในครั้งเดียว

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมเสริมทักษะการเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลายพยาบาลวิชาชีพใหม่ต่อการรับรู้ความสามารถตนเองและความสำเร็จการเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลายได้ในครั้งเดียว

วิธีการศึกษา: วิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดผล 3 ระยะ คือหลังได้รับโปรแกรมเสริมทักษะการเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลายที่ 1 เดือน 3 เดือน และ 6 เดือน ประชากร คือ พยาบาลวิชาชีพใหม่จบหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต ปฏิบัติงานที่โรงพยาบาลพระปกเกล้า ตั้งแต่เมษายน พ.ศ. 2566 จำนวน 39 คน เครื่องมือในการวิจัย คือ โปรแกรมเสริมทักษะการเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลายพยาบาลวิชาชีพใหม่ กลุ่มการพยาบาล โรงพยาบาลพระปกเกล้าที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย 1) การอบรมเชิงปฏิบัติการเสริมทักษะการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ใช้แนวคิดการเรียนรู้ของผู้ใหญ่ (adult learning) ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถตนเอง (self-efficacy theory) ของแบนดูรา 2) การฝึกทักษะปฏิบัติงาน (on the job training) โดยระบบพี่เลี้ยง เครื่องมือการเก็บข้อมูล ประกอบด้วย แบบประเมินความรู้การเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลาย แบบประเมินการรับรู้ความสามารถตนเองในการเปิดเส้นเลือดดำฯ และแบบประเมินความสำเร็จการเปิดเส้นเลือดดำฯ พยาบาลวิชาชีพใหม่

ผลการศึกษา: พยาบาลวิชาชีพใหม่มีคะแนนการรับรู้ความสามารถของตนเองในการเปิดเส้นเลือดดำฯ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001). อัตราการเปิดเส้นเลือดดำฯ สำเร็จในครั้งเดียวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจากร้อยละ 87.7 93.7 และ 97.0 ในการปฏิบัติงานที่ 1 เดือน 3 เดือนและ 6 เดือนตามลำดับ หลังปฏิบัติงาน 1 เดือน อัตราเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลายไม่สำเร็จในครั้งเดียว สูงกว่า 6 เดือน โดยสัดส่วนความไม่สำเร็จที่ 1 เดือน คิดเป็น 4.1 เท่า ของ 6 เดือน (95%CI 1.86-8.85) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดย Attributable Fraction Rate ร้อยละ 75.6

สรุป: โปรแกรมเสริมทักษะพยาบาลวิชาชีพใหม่ในการเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลาย สามารถเพิ่มการรับรู้ความสามารถตนเองในการเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลาย และเพิ่มประสิทธิผลการเปิดเส้นเลือดดำส่วนปลายสำเร็จในครั้งเดียว