การศึกษาความสัมพันธ์เบื้องต้นของผู้ป่วยที่มีอาการอ่อนล้าหลังติดเชื้อโควิด-19 และภาวะการขาดวิตามินดี ของอาสาสมัครผู้สูงอายุคนไทย

บทคัดย่อ

ที่มาและความสำคัญ จากสถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 (Coronavirus disease 2019) จนถึงปัจจุบัน พบผู้ติดเชื้อมากกว่า 600 ล้านคน ผู้ป่วยที่หายจากการติดเชื้อสามารถหลงเหลืออาการในระยะยาวได้ ร้อยละ10-20 อาการที่พบบ่อย คือ อาการอ่อนเพลีย ซึ่งส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ มีการศึกษาพบ ว่าภาวะวิตามินดีต่ำสัมพันธ์กับอาการรุนแรงในผู้ป่วยที่ติดเชื้อโควิด-19 และวิตามินดีมีฤทธิ์สามารถยับยั้งการอักเสบ และช่วยฟื้นฟูอวัยวะหลังจากการติดเชื้อโควิด-19 แต่อย่างไรก็ตามยังไม่พบการศึกษาความสัมพันธ์ของอาการอ่อนล้าหลังติดเชื้อโควิด-19 กับระดับวิตามินดี วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของผู้ป่วยที่มีอาการอ่อนล้าหลังติดเชื้อโควิด-19 และภาวะการขาดวิตามินดี วัสดุและวิธีการ เป็นการวิจัยแบบ Analytic observational casecontrol study โดยทำการศึกษาระดับวิตามินดีของอาสาสมัครคนไทยอายุ 60-75 ปี ที่เคยติดเชื้อโควิด-19 และได้รับการรักษาแบบผู้ป่วยนอก ณ ห้องตรวจโรคผู้ป่วยนอก และหน่วยตรวจโรค โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า อีกทั้งเคยได้รับการเจาะระดับวิตามินดีในเลือด (25(OH) Vitamin D) จำนวน 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ได้รับการวินิจฉัยภาวะอ่อนล้าหลังติดเชื้อโควิด-19 และกลุ่มที่ไม่มีภาวะดังกล่าว (กลุ่มควบคุม) เก็บรวบรวมข้อมูลในระยะเวลาตั้งแต่เดือน มกราคม พ.ศ. 2566 ถึง ธันวาคม พ.ศ. 2566 ผลการศึกษา ผลจากการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่าระดับวิตามินดีในกลุ่มที่มีภาวะอ่อนล้าหลังติดเชื้อโควิด-19 มีค่าต่ำกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (ค่ามัธยฐาน 28.10 ng/mL เทียบ กับ 41.30 ng/mL, p = 0.0001748, Mann-Whitney U test) การวิเคราะห์สหสัมพันธ์ของ Spearman ไม่พบสหสัมพันธ์ที่มีนัยสำคัญระหว่างระดับวิตามินดีและคะแนนความเหนื่อยล้า VAS score ในกลุ่มที่มีภาวะอ่อนล้า (R = -0.1, p = 0.520) ชี้ให้เห็นว่าไม่มีหลักฐานของความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรทั้งสองนี้ อีกทั้งระดับวิตามินดีในผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน โรคหัวใจขาดเลือดและไขมันในเลือดสูง มีแนวโน้มต่ำกว่าเมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่ได้เป็นโรคเหล่านี้ อย่างไรก็ตาม ความแตกต่างเหล่านี้ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีค่า p-value เท่ากับ 0.087, 0.584 และ 0.136 ตามลำดับ สรุป การศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าระดับวิตามินดีที่ต่ำอาจเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อภาวะอ่อนล้าหลังติดเชื้อโควิด-19 และการเสริมวิตามินดีอาจเป็นตัวเลือกหนึ่งในการป้องกันหรือรักษาภาวะนี้ อย่างไรก็ตามจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติม เพื่อยืนยันความสัมพันธ์นี้และเพื่อทดสอบประสิทธิภาพของการเสริมวิตามินดีในการรักษาภาวะดังกล่าว