ผลของการใช้รูปแบบการพัฒนาศักยภาพสมองโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน สำหรับผู้สูงอายุที่เจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง ในเขตเมือง

บทคัดย่อ

การเข้าสู่สังคมสูงวัยทำให้ประเทศไทยเผชิญกับความท้าทายต่อปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุ โดยเฉพาะภาวะสมองเสื่อม การป้องกันความเสื่อมของสมองให้กับผู้สูงอายุจะช่วยลดอัตราอุบัติการณ์ของภาวะสมองเสื่อมได้ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (quasi-experimental design) แบบสองกลุ่ม วัดผลก่อน-หลังการทดลอง และติดตามผล 1 เดือน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการพัฒนาศักยภาพสมองโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ต่อการรู้คิด ความวิตกกังวล และภาวะซึมเศร้า ของผู้สูงอายุที่มีการเจ็บป่วยเรื้อรัง ในเขตเมือง กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย ผู้สูงอายุที่เจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง ซึ่งแบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 32 คน และกลุ่มควบคุม 32 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วยรูปแบบการพัฒนาศักยภาพสมองโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน และเครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลซึ่งได้แก่แบบประเมินภาวะการรู้คิด และแบบประเมินความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้า วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และทดสอบสมมติฐานการวิจัยด้วยสถิติอนุมานซึ่งได้แก่ Friedman test, Wilcoxon signed rank test, Mann-Whitney U-test ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการพัฒนาศักยภาพสมองช่วยให้การรู้คิดของกลุ่มทดลองดีกว่ากลุ่มควบคุม ทั้งหลังการทดลองและเมื่อติดตามผล 1 เดือน และช่วยลดความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้าในช่วงการติดตามผล 1 เดือน เมื่อเทียบภายในกลุ่มทดลอง พบว่า การรู้คิดดีขึ้นและภาวะซึมเศร้าลดลงทั้งในช่วงหลังการทดลองและติดตามผล 1 เดือน จากผลการวิจัยครั้งนี้บ่งชี้ว่า ในการนำรูปแบบการพัฒนาศักยภาพสมองไปใช้ สามารถดำเนินการให้สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ได้โดยการส่งเสริมให้ครอบครัว ผู้ดูแล และแกนนำชุมชนมีส่วนร่วมในการดูแล ซึ่งจะช่วยให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีอย่างต่อเนื่องกับผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคเรื้อรัง