ความสัมพันธ์ระหว่างการรู้คิด ความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับสมองเสื่อม และคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตสุขภาพที่ 6
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุมีความเกี่ยวข้องกับหลากหลายปัจจัยและอาจแตกต่างกันไปตามบริบทภูมิภาคที่อาศัยอยู่ วิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การรู้คิดบกพร่อง ความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับสมองเสื่อม คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ และความสัมพันธ์ระหว่างการรู้คิด ความรอบรู้ด้านสุขภาพ และคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตสุขภาพที่ 6 กลุ่มตัวอย่างจำนวน 375 คน ได้รับการเลือกแบบเจาะจงจากผู้สูงอายุที่มารับบริการที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เครื่องมือวิจัยประกอบด้วยแบบประเมินความเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อม แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับสมองเสื่อม และแบบสอบถามคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ซึ่งมีค่าความเชื่อมั่น (Cronbach’s alpha coefficient) เท่ากับ .99 .92 และ.84 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และทดสอบความสัมพันธ์ด้วยค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างร้อยละ 26.9 มีการรู้คิดบกพร่องขั้นต้น และร้อยละ 11.7 มีภาวะสมองเสื่อม กลุ่มตัวอย่างมีความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับสมองเสื่อมในระดับปานกลาง และมีคุณภาพชีวิตในระดับสูง โดยการรู้คิดมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับต่ำกับความรอบรู้ด้านสุขภาพและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และความรอบรู้ด้านสุขภาพมีความสัมพันธ์เชิงบวกในระดับต่ำกับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุเช่นเดียวกัน ผลการวิจัยบ่งชี้ว่าในภาพรวมผู้สูงอายุในเขตสุขภาพที่ 6 หรือภูมิภาคตะวันออกของประเทศมีคุณภาพชีวิตที่ดี แต่อย่างไรก็ตาม ประมาณหนึ่งในสี่ของผู้สูงอายุมีการรู้คิดบกพร่องขั้นต้น และประมาณหนึ่งในสิบมีภาวะสมองเสื่อม ดังนั้น ในการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ บุคลากรด้านสุขภาพจึงควรคำนึงถึงปัจจัยที่เกี่ยวข้องดังกล่าว เพื่อการออกแบบการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพ
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความและรายงานวิจัยในวารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข เป็นความคิดเห็นของ ผู้เขียน มิใช่ของคณะผู้จัดทำ และมิใช่ความรับผิดชอบของสมาคมศิษย์เก่าพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งสามารถนำไปอ้างอิงได้
References
Department of Older Persons. Statistics of older adults [internet]. 2022 [cited 1 October 023]. Available from: https://www.dop.go.th/th/know/side/1/1/2387.(in Thai)
World Health Organization. [internet]. 2023 [cited 15 March 2023]. Available from: https://www. who.int/news-room/fact-sheets/detail/dementia.
Tiparat W, Meng-aied S, Suwanweala S, Chuaykaed B. Factors predicting dementia preventive behavior among older adults-at-risk. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University 2019;27(1): 100-8.(in Thai)
Pinijsuwan N, Sucamvang K, Nanasilp P. Factor predicting quality of life among caregivers of older persons with dementia. Nursing Journal 2018;45(2):1-13. (in Thai).
Jetwarapong O, Laosee O, Mongkolchati A Determinants of cognitive impairment among adults 50 years and older in Thailand. Interdisciplinary Research Review 2019;14(5):18-24.(in Thai)
Wongarsa P, Chaiyasit Y, Kotta, P, Chanbunlawat, K. Life experiences of older persons with mild cognitive impairment: a qualitative Meta-synthesis. Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council 2022;37(2): 30-45.(in Thai)
Page KS, Hayslip B Jr, Wadsworth D, Allen PA Development of a multidimensional measure to examine fear of dementia. Int J Aging Hum Dev. 2019;89(2):187-205. doi: 10.1177/0091415018784737.
Tummakul D, Pumtha-it T. Relationship between health literacy and health behavior of the elderly in Bang Phlat district, Bangkok. Journal of Health Science Research 2021;15(1):106-18.(in Thai)
Paasche-Orlow MK, Wolf MS The causal pathways linking health literacy to health outcomes. Am J Health Behav. 2007 Sep-Oct;31Suppl 1:S19-26. doi: 10.5555/ajhb.2007.31. supp.S19. PMID: 17931132.
World Health Organization. Health Promotion Glossary of Terms [internet]. 2021 [cited 31 July 2022]. Available from: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/350161/9789240038349-eng.pdf? sequence=1.(in Thai)
Nutbeam D. The evolving concept of health literacy. Social Science & Medicine 2008;67: 2072-8.
Nutbeam D. Defining and measuring health literacy: What can we learn from literacy studies?. International Journal of Public Health 2009;54(10):303-5.
Duangjina, T. Nursing Care for older persons with mild cognitive impairment: Application of the self-determination theory. Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council. 2022; 37(1): 5-18. (in Thai)
Siddiqui M, Nyahoda T, Traber C, Elliott S, Wang V, Toledo-Franco L, Rodin MB. Screening for cognitive impairment in primary care: rationale and tools. Missouri Medicine. 2023; 120(6):431-9.
Grace S, Horstmanshof L. A realist evaluation of a regional dementia health oroject. Health Expectations 2019;22:426-434. doi: 10.1111/hex.12862
Sukamolsun S. Effect size: Practical significance in research. Pasaa Paritat Journal 2010; 25:26-38.
Thongtanunam Y, Rungsawang Y, Chaiarsa P, Rodpipat S, Wanwaisart P, Nusawat J, Jittawisuttiwong R. The development model of case management for disable seniors in community: A case study of urban communities in Nonthaburi municipality. Journal of Health Science Researchb 2018;12 (Supplement):61-73.(in Thai)
Phongphanngam S, Helen WL. Cross-cultural instrument translation and adaptation: challenges and Strategies. Pacific Rim Int J Nurs Res, 2019;23(2):170-9.
Undara W, Singkasenee U, Wongnitikul P. The study of dementia, knowledge and prevention of dementia and the demographic data in the Elderly Association of Royal Thai Air Force Nursing College. JOPN 2016;3(1):23-35.(in Thai)
Zhang H, Loi SM, Zhou S, Zhao M, Lv X, Wang J, Wang X, Lautenschlager N, Yu X and Wang H. Dementia literacy among community-dwelling older adults in urban China: a cross-sectional study. Frontiers in Public Health 2017; 5:124. doi: 10.3389/fpubh.2017.00124.
Suka M, Odajima T, Okamoto M, Sumitani M, Igarashi A, Ishikawa H, et al. Relationship between health literacy, health information access, health behavior, and health status in Japanese people. Patient Education and Counseling 2015;98: 660-8.
Aihara Y, Maeda K. Dementia literacy and willingness to dementia screening. Int. J. Environ. Res. Public Health 2020;17: 8134. doi:10.3390/ijerph17218134.
Srithanee K. Relationship between health literacy and quality of the elderly’s life at the central part of the North-East Thailand. Journal of Health Systems Research 2017;11(1):26-36. (in Thai)