ผลของโปรแกรมการชี้แนะทางสุขภาพต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน

บทคัดย่อ

การชี้แนะทางสุขภาพเป็นกระบวนการส่งเสริมให้บุคคลเข้าใจปัญหาและวางแผนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้เหมาะสมกับภาวะสุขภาพของตนเอง การวิจัยนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่ม วัดผลก่อนและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการชี้แนะทางสุขภาพต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน กลุ่มตัวอย่างวิจัยเป็นผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวานไม่น้อยกว่า 6 เดือน จำนวน 38 คน แบ่งกลุ่มตัวอย่างออกเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 19 คนโดยใช้วิธีการจับคู่ (match paired sampling) เครื่องมือวิจัยประกอบด้วยโปรแกรมการชี้แนะทางสุขภาพสำหรับผู้ป่วยเบาหวานและแบบวัดพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน โดยแบบวัดมีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .70   การดำเนินการวิจัยกลุ่มทดลองจะเข้าร่วมโปรแกรมการชี้แนะทางสุขภาพจำนวน 5 ครั้งใช้ระยะเวลา 5 สัปดาห์ เป็นการชี้แนะแบบเผชิญหน้า (face-to-face coaching) จำนวน 3 ครั้ง ชี้แนะทางโทรศัพท์อีก 2 ครั้ง และมีการวัดพฤติกรรมการดูแลตนเองก่อนและหลังได้รับการชี้แนะ  สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลประกอบด้วยสถิติเชิงพรรณนา และสถิติเปรียบเทียบนอนพาราเมตริก Wilcoxon Sign Rank  ผลการวิจัยพบว่าภายหลังเข้าร่วมโปรแกรมการชี้แนะทางสุขภาพ กลุ่มทดลองมีระดับพฤติกรรมการดูแลตนเองสูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรม (p<.01) และสูงกว่ากลุ่มควบคุม (p<.001) ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าการชี้แนะทางสุขภาพช่วยให้ผู้ป่วยเบาหวานมีพฤติกรรมทางสุขภาพที่เหมาะสม ดังนั้น ในการให้บริการสุขภาพสำหรับผู้ป่วยเบาหวานควรมีกิจกรรมการชี้แนะทางสุขภาพร่วมกับบริการอื่นๆ เพื่อส่งเสริมความสามารถผู้ป่วยเบาหวานให้มีการจัดการตนเองที่ดีขึ้น