ความสัมพันธ์ระหว่างแบบแผนความเชื่อทางสุขภาพกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียนของผู้ปกครอง อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี

Main Article Content

สมพร แก้วทอง
ซ่อนทราย บุญปัญญา
เสาวลักษณ์ ศรีดาเกษ
นิรุวรรณ เทิร์นโบล์

บทคัดย่อ

พฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากของเด็กวัยก่อนเรียนขึ้นกับความเชื่อด้านสุขภาพของผู้ปกครอง การวิจัยนี้เป็นการวิจัยภาคตัดขวางมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างแบบแผนความเชื่อทางสุขภาพกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียนของผู้ปกครองในโรงเรียนประถมศึกษา  สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 4 อำเภอวารินชำราบ  จังหวัดอุบลราชธานี  ผู้ปกครองเป็นผู้ปกครองเด็กก่อนวัยเรียนในโรงเรียนประถมศึกษา  จำนวน  303  คน  ใช้วิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน  เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม  ประกอบด้วย  คุณลักษณะส่วนบุคคล  แบบแผนความเชื่อทางสุขภาพและพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากเด็ก  วิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา  และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ใช้สถิติไคสแควร์  การทดสอบของฟิชเชอร์  และการทดสอบสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์สเปียร์แมน  ผลการวิจัยพบว่า  ผู้ปกครองส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง  ร้อยละ 78.22  มีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียนอยู่ในระดับปานกลาง  (Mean=2.10,SD=.44)  แบบแผนความเชื่อทางสุขภาพโดยรวมมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับน้อยกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียนของผู้ปกครอง  อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ  (rs=.204,p<.01)  เมื่อพิจารณารายด้านพบว่า  การรับรู้โอกาสเสี่ยง(rs=.138,p=.02)  การรับรู้อุปสรรค(rs=.183,p=.01)  และปัจจัยกระตุ้น(rs=.115,p<.05)  มีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับน้อยกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียนของผู้ปกครอง  ในขณะที่การรับรู้ความรุนแรงและการรับรู้ประโยชน์ไม่พบความสัมพันธ์  ข้อเสนอแนะ ทันตบุคลากร หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง  ควรกระตุ้นให้ผู้ปกครองพาเด็กไปรับบริการทางทันตกรรมทุกๆ 6 เดือน  และควรเพิ่มกิจกรรมการส่งเสริมทันตสุขภาพแก่ผู้ปกครองของเด็กก่อนวัยเรียนในโรงเรียนประถมศึกษาให้มากขึ้น

Article Details

How to Cite
1.
แก้วทอง ส, บุญปัญญา ซ, ศรีดาเกษ เ, เทิร์นโบล์ น. ความสัมพันธ์ระหว่างแบบแผนความเชื่อทางสุขภาพกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียนของผู้ปกครอง อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. NJPH (วารสาร พ.ส.) [อินเทอร์เน็ต]. 25 ธันวาคม 2024 [อ้างถึง 5 เมษายน 2025];34(3):98-113. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/tnaph/article/view/272854
บท
บทความวิจัย

References

Sonpanao P, Glaphajone K. Dental health problems and oral health care among preschool children.

Journal of Health Research and Development Nakhon Ratchasima Province Public Health

Office.2018;4(2):4-14.(in Thai)

Thawornwong P. Parents of preschool children in child development centers: oral care behaviors and associated factors Phaphrom District, Nakhon Si Thammarat. Journal of Health Sciences and Pedagogy.2021;1(2):69-82.(in Thai)

Suksawang C, Grasong P, Boonma K. Factors affecting oral care behavior in preschool parents, Takhro Sub-district, Phaisali District, Nakhon Sawan Province. Journal of Public Health Sociology.2023;1(2):21-8.(in Thai)

Bureau of Dental Health, Department of Health, Ministry of Public Health. The 9th National Oral Health Survey in Thailand 2023. Nonthaburi: Aksorn Graphic and Design; 2023.(in Thai)

Bureau of Dental Health, Department of Health, Ministry of Public Health. The 8th National Oral Health Survey in Thailand 2017. Bangkok: Samcharoen Panich; 2018.(in Thai)

Health Data Center Service [Internet]. Nonthaburi: Ministry of Public Health; 2023 [cited 2023 Aug 10]. Available from: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/main/index.php.(in Thai)

Warin Chamrap District Health Office. Report on the dental health status survey of children aged 3-5 years in Warin Chamrap district 2023 [unpublished document]. Ubon Ratchathani (Thailand): Warin Chamrap District Health Office; 2023.(in Thai)

Jobsri C, Markmee P. Oral health literacy influencing oral health behavior among parents of pre-school children in Muang District, Nakhon Sawan Province [master’s thesis]. Phitsanulok: Naresuan University; 2023.(in Thai)

Kongmueanphet V, Kittipicha W, Pitikultang S. Dental caries preventive behaviors among guardians

of preschool-children in child development centers, Phothong District, Angthong Province. Thai Journal of Public Health. 2017;47(2):189-99.(in Thai)

Phawattana A, Kalampakorn S, Lagampan S, Amnatsatsue K. Health promotion and disease prevention in community: application of concepts and theories to practice. Khon Kaen: Klungnanavitthaya Press; 2001.(in Thai)

Skinner CS, Tiro JA, Champion VL. Background on the health belief model. In: Glanz K, Rimer BK, Viswanath K, editors. Health behavior: Theory, research, and practice. 5th ed. San Francisco: Jossey-Bass; 2015.

Rosenstock IM. Historical origins of the health belief model. Health Educ Monogr.1974;2(4):328-35.

Lemeshow S, Hosmer DW, Klar J, Lwanga SK, World Health Organization. Adequacy of sample size in health studies. Chichester (England): Wiley; 1990.

Best JW. Research in Education. New Jersey: Prentice hall Inc; 1977.

Yosit U. Behaviors and factors associated with oral health care by parents of preschool children in

child care centers, municipal Tha Pha District, Lampang Province [master’s thesis]. Bangkok: Thammasat University; 2015.(in Thai)

Rathajak V, Numkham L, Pongpan S. Factors predicting oral health care behavior among children

under the age of 1 years and a half to 3 years of parents in Wiangsa District, Nan Province. Thai Science and Technology Journal. 2020;28(9):1473-89.(in Thai)

Phanphasuk N, Sakkunan A, Nammontri O, Savisit R. Perception and oral health behaviors of parents and oral health status of 3-5 years’old children Samsoong district, Khon Kaen Province. Thai Dental Nurse Journal. 2018;29(2):13-26.(in Thai)

Natapong K, Ubontip C, Salil K, Niwat C. Factors related to oral health care behaviors in pre-school children among parents in Chamuang Sub-district, KhuanKhanun District, Phatthalung Province. Thai Journal of Public Health and Health Sciences. 2019;2(2):26-42.(in Thai)

Keawtong S, Chimkong P, Kaewlamun A, Charoensuk D, Kingkaew WM. factors related to oral health care behaviors in pre-school children among parents in child development centers, Warin Chamrap District, Ubon Ratchathani Province. Journal of Allied Health Sciences Suan Sunandha Rajabhat University. 2022;7(2):56-70.(in Thai)

Katon P, Aphisamacharayothin P. Parent’s behavior in caring for preschool children’s health in Hua-Tung Sub-District, Long District, Phrae Province. Thaksin University Library Journal. 2019;8(1):142-56.(in Thai)

Manarin B, Prim A, Duangporn D. Risk factors of dental caries in preschool children in Thailand:

cross-sectional study. Healthcare (Basel). 2022;10(8):1423.(in Thai)

Jirojanakul P. Theories of health promotion and their applications. 1st ed. Nonthaburi (Thailand): Academic Welfare Project, Praboromarajchanok Institute; 2013.(in Thai)