การศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการยังคงใช้เฮโรอีนในผู้รับการรักษาด้วยเมทาโดนระยะยาว ในคลินิกจิตเวช โรงพยาบาลสมุทรปราการ
คำสำคัญ:
เมทาโดนระยะยาว, การยังคงใช้เฮโรอีน, โรงพยาบาลสมุทรปราการบทคัดย่อ
การติดเฮโรอีนเป็นภาวะการติดสารเสพติดที่รุนแรง โดยปัจจุบันการให้เมทาโดนระยะยาว (Methadone maintenance treatment: MMT) เป็นหนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพในการรักษาการติดเฮโรอีน แต่จากการศึกษาพบว่าผู้ป่วยยังคงใช้เฮโรอีนร่วมด้วยแม้จะได้รับการรักษาด้วย MMT การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการยังคงใช้เฮโรอีนในผู้รับการรักษาด้วย MMT
รูปแบบของการวิจัยเป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบสำรวจภาคตัดขวาง ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2560 ทำในผู้ที่ได้รับ MMT ของคลินิกจิตเวช โรงพยาบาลสมุทรปราการ โดยเก็บข้อมูลทั่วไป และข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับรูปแบบการใช้สารเสพติดชนิดต่างๆ การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานบนโปรแกรม SPSS version 24.0 ใช้สถิติเชิงพรรณนาจำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ใช้ chi-square test และ logistic regression analysis เพื่อหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการยังคงใช้เฮโรอีนในผู้ที่ได้รับการรักษาด้วย MMT
ผลการศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 33 รายในช่วงสามเดือนที่ผ่านมาส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 87.88) อายุเฉลี่ย 43.61 ปี จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (ร้อยละ 36.36) มีงานทำ (ร้อยละ 69.70) อาศัยอยู่กับผู้ที่ยังใช้เฮโรอีน (ร้อยละ 21.21) เคยถูกจำคุก (ร้อยละ 81.82) ถูกจำคุกเฉลี่ย 3.39 ครั้ง (SD 0.63) อายุเฉลี่ยที่เริ่มเสพเฮโรอีน 18.94 ปี (SD 0.75) ก่อนรับการบำบัดเสพเฮโรอีนทุกวัน (ร้อยละ 84.85) ก่อนบำบัดใช้เฮโรอีนเฉลี่ยต่อวัน 240.30 มิลลิกรัม (SD 52.53) เคยเข้ารับการบำบัดเฮโรอีนแบบผู้ป่วยใน 16 ราย (ร้อยละ 48.48) รับการบำบัดเฮโรอีนแบบผู้ป่วยในเฉลี่ย 1.30 ครั้ง (SD 0.33) กลุ่มตัวอย่าง 21 รายยังคงใช้เฮโรอีน (ร้อยละ 63.63) เข้ารับการรักษาด้วย MMT มานานเฉลี่ย 37.03 เดือน (SD 4.53) ได้รับปริมาณเมทาโดนเฉลี่ยต่อวัน 61.06 มิลลิกรัม (SD 5.71) โดยปัจจัยที่มีความเกี่ยวข้องกับการยังคงใช้เฮโรอีนในผู้รับการรักษาด้วย MMT คือ การอาศัยอยู่กับผู้ที่ยังใช้เฮโรอีน การใช้ midazolam แบบฉีดเข้าเส้นเลือดดำการใช้ยาเสพติดมากกว่าหนึ่งชนิด และการได้รับยากลุ่ม benzodiazepine จากแพทย์ มีนัยสำคัญทางสถิติ p = 0.024, 0.012, 0.000 และ 0.041 ตามลำดับ ส่วนปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการยังคงใช้เฮโรอีนในผู้รับการรักษาด้วย MMT คือ การใช้ midazolam แบบฉีดเข้าเส้นเลือดดำ [odds ratio = 6.19 (95% CI = 1.008– 38.062); p-value = 0.049]
ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการยังคงใช้เฮโรอีนในผู้รับการรักษาด้วย MMT คือ การใช้ midazolam แบบฉีดเข้าเส้นเลือดดำบุคลากรทางการแพทย์จึงควรคำนึงถึงปัจจัยดังกล่าวในการวางแนวทางรักษาต่อไป
References
2014;109(8):1320-33.
2. Barrett M, Perngparn U. Rapid assessment and response: preparation for the scale-up of comprehensive harm reduction services in Thailand: Bangkok province. Chulalongkorn University. 2010.
3. Ward J, Hall W, Mattick RP. Role of maintenance treatment in opioid dependence.The Lancet. 1999;353(9148):221-6. 4. Joseph H, Stancliff S, Langrod J. Methadone maintenance treatment (MMT). The Mount Sinai Journal of Medicine. 2000.
5. Loughlin AM, Schwartz R, Strathdee SA. Prevalence and correlates of HCV infection among methadone maintenance attendees: implications for HCV treatment. International Journal of Drug Policy. 2004;15(2):93- 101.
6. Flynn PM, Joe GW, Broome KM, Simpson DD, Brown BS. Looking back on cocaine dependence: Reasons for recovery. The American Journal on Addictions. 2003;12(5):398-411.
7. Thiede H, Hagan H, Murrill CS. Methadone treatment and hiv and hepatitis band C risk reduction among injectiors in the seattle area. Journal of Urban Health. 2000;77(3):331-45.
8. Fairbairn N, Hayashi K, Kaplan K, Suwannawong P, Qi J, Wood E, et al. Factors associated with methadone treatment among injection drug users in Bangkok, Thailand. Journal of substance abuse treatment. 2012;43(1):108-13.
9. Hayashi K, Suwannawong P, Ti L,Kaplan K, Wood E, Kerr T. High rates of midazolam injection and associated harms in Bangkok, Thailand. Addiction. 2013;108(5):944-52.
10. Kerr T, Kiatying-Angsulee N, Fairbairn N, Hayashi K, Suwannawong P, Kaplan K, et al. High rates of midazolam injection among drug users in Bangkok, Thailand. Harm Reduction Journal. 2010;7(1):7.
11. Best D, Gossop M, Stewart D, Marsden J, Lehmann P, Strang J. Continued heroin use during methadone treatment: relationships between frequency of use and reasons reported for heroin use. Drug and alcohol dependence. 1999;53(3):191-5.
12. Gossop M, Stewart D, Browne N, Marsden J. Factors associated with abstinence, lapse or relapse to heroin use after residential treatment: protective effect of coping responses. Addiction. 2002;97(10):1259-67.
13. Strain EC, Bigelow GE, Liebson IA, Stitzer ML. Moderate-vs high-dose methadone in the treatment of opioid dependence: a randomized trial. Jama. 1999;281(11):1000-5.
14. Termorshuizen F, Krol A, Prins M, Geskus R, van den Brink W, van Ameijden EJ. Prediction of relapse to frequent heroin use and the role of methadone prescription: an analysis of the Amsterdam Cohort Study among drug users. Drug and alcohol dependence. 2005;79(2):231-40.
15. Li L, Lin C, Wan D, Zhang L, Lai W. Concurrent heroin use among methadone maintenance clients in China. Addictive behaviors. 2012;37(3):264-8. 16. Hartel DM, Schoenbaum EE, Selwyn PA, Kline J, Davenny K, Klein RS, et al. Heroin use during methadone maintenance treatment: the importance of methadone dose andcocaine use. American Journal of Public Health. 1995;85(1):83-8.
17. CAPLEHORN JR, Bell J, Kleinbaum DG, Gebski VJ. Methadone dose and heroin use during maintenance treatment. Addiction. 1993;88(1):119-24.
18. Kamal F, Flavin S, Campbell F, Behan C, Fagan J, Smyth R. Factors affecting the outcome of methadone maintenance treatment in opiate dependence. Irish medical journal. 2007;100(3):393-7.
19. Sadock BJ, Sadock, V. A., & Ruiz, P. Kaplan &Sadock’s synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry (Eleventh edition.). 11 ed. Philadelphia: Wolters Kluwer; 2015.
20. Kimber J, Dolan K, Wodak A. Survey of drug consumption rooms: service delivery and perceived public health and amenity impact. Drug and alcohol review. 2005;24(1):21-4.
21. Mohamad N, Bakar NH, Musa N, Talib N, Ismail R. Better retention of Malaysian opiate dependents treated with high dose methadone in methadone maintenance therapy. Harm reduction journal. 2010;7(1):30.
22. Sheikh Fathollahi M, Torkashvand F, Najmeddin H, Rezaeian M. Predictors of One-Year Retention in Methadone Maintenance Treatment (MMT) in Iran, Rafsanjan. Int J High Risk Behav Addict. 2016;5(3):e29121.
23. Roncero C, Fuste G, Barral C, Rodriguez-Cintas L, Martำnez-Luna N, EiroaOrosa FJ, et al. Therapeutic management and comorbidities in opiate-dependent patients undergoing a replacement therapy programme in Spain: the PROTEUS study. Practice. 2011;3:29.24. Sarasvita R, Tonkin A, Utomo B, Ali R. Predictive factors for treatment retention in methadone programs in Indonesia. Journal of substance abuse treatment. 2012;42(3):239- 46.
25. Magruder KM, Ouyang B, Miller S, Tilley BC. Retention of under-represented minorities in drug abuse treatment studies. Clinical trials. 2009;6(3):252-60.
26. Magura S, Nwakeze PC, Demsky S. RESEARCH REPORT Pre and in treatment predictors of retention in methadone treatment using survival analysis. Addiction.1998;93(1):51-60.
27. Lankenau SE, Sanders B, Bloom JJ, Hathazi DS, Alarcon E, Tortu S, et al. Prevalence and patterns of prescription drug misuse among young ketamine injectors. Journal of Drug Issues. 2007;37(3):717-35.
28. Chen KW, Berger CC, Forde DP, D’Adamo C, Weintraub E, Gandhi D. Benzodiazepine use and misuse among patients in a methadone program. BMC psychiatry. 2011;11(1):90.
29. Peles E, Adelson M, Shaul Schreiber M. Benzodiazepine usage during 19.5 Years in methadone maintenance Treatment patients and its Relation to Long-Term Outcome. israel journal of psychiatry. 2014;51(4):285.
30. Gelkopf M, Bleich A, Hayward R, Bodner G, Adelson M. Characteristics of benzodiazepine abuse in methadone maintenance treatment patients: a 1 year prospective study in an Israeli clinic. Drug and alcohol dependence. 1999;55(1):63-8.
31. Bleich A, Gelkopf M, Schmidt V, Hayward R, Bodner G, Adelson M. Correlates of benzodiazepine abuse in methadone maintenance treatment. A 1 year prospective study in an Israeli clinic.Addiction. 1999;94(10):1533-40.
32. Kiatying-Angsulee N, Kulsomboon V, Kittisopee T, Patcharapisarn N, Sriwiriyanuparb W, Sirisinsuk Y, et al., editors. Midazolam use in injecting drug users (IDUs) in Bangkok: Preliminary result of a qualitative study. The 15 th International AIDS Conference Bangkok, Thailand; 2004.
33. Wattana W, van Griensven F, Rhucharoenpornpanich O, Manopaiboon C, Thienkrua W, Bannatham R, et al. Respondent-driven sampling to assess characteristics and estimate the number of injection drug
users in Bangkok, Thailand. Drug and alcohol dependence. 2007;90(2):228-33.
34. Van Griensven F, Pitisuttithum P, Vanichseni S, Wichienkuer P, Tappero JW, Sangkum U, et al. Trends in the injection of midazolam and other drugs and needle sharing among injection drug users enrolled in the AIDSVAX B/E HIV-1 vaccine trial in Bangkok, Thailand. International Journal of Drug Policy. 2005;16(3):171-5.
35. Kerr T, Fairbairn N, Hayashi K, Suwannawong P, Kaplan K, Zhang R, et al. Difculty accessing syringes and syringe borrowing among injection drug users in Bangkok, Thailand. Drug and alcohol review. 2010;29 (2):157-61.
36. Milloy M, Fairbairn N, Hayashi K, Suwannawong P, Kaplan K, Wood E, et al. Overdose experiences among injection drug users in Bangkok, Thailand. Harm reduction journal. 2010;7(1):9.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
การละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้ส่งบทความโดยตรง
ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของผู้นิพนธ์ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหา ทัศนะ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของบทความในวารสารไปเผยแพร่ทางการค้าก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร
