การพัฒนาระบบการบริจาคอวัยวะเพื่อการปลูกถ่ายอวัยวะ โรงพยาบาลอุดรธานี

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาระบบการบริจาคอวัยวะจากผู้ป่วยสมองตายในโรงพยาบาลอุดรธานี และศึกษาผลลัพธ์การพัฒนาระบบการบริจาคอวัยวะจากผู้ป่วยสมองตายโดยใช้รูปแบบการวิจัยและพัฒนา (Research and Development: R & D) ประกอบด้วย 4 ขั้นตอนได้แก่การสำรวจสภาพปัญหาและความต้องการการออกแบบการพัฒนาการวิจัยเชิงทดลองและการประเมินผลกลุ่มตัวอย่างเลือกแบบเฉพาะเจาะจงได้แก่ผู้บริหารและทีมสหวิชาชีพ 15 คนพยาบาลระดับปฏิบัติการ 30 คนบุคคลสำคัญในครอบครัวผู้ป่วยสมองตาย 30คนที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลอุดรธานีตั้งแต่เดือนมกราคมถึงตุลาคม 2557 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยคู่มือแนวทางปฏิบัติการรับบริจาคอวัยวะจากผู้ป่วยสมองตายและเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่ 1) แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง 2) แบบสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติตามคู่มือแนวทางปฏิบัติการรับบริจาคอวัยวะจากผู้ป่วยสมองตาย 3) แบบสอบถามความพึงพอใจบุคคลสำคัญในครอบครัวผู้ป่วยสมองตายและ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจผู้ให้บริการซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญและทดสอบความเชื่อมั่นโดยวิธีสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคมีค่าเท่ากับ 0.90 และ 0.87 ตามลำดับ และ 5) แบบเก็บข้อมูลประสิทธิภาพการรับบริจาคอวัยวะจากผู้ป่วยสมองตายวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาได้แก่ค่าเฉลี่ยร้อยละและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการศึกษา พบว่าการพัฒนาระบบการบริจาคอวัยวะจากผู้ป่วยสมองตายโรงพยาบาลอุดรธานีที่พัฒนาขึ้นโดยทีมสหวิชาชีพทำให้ผู้ป่วยและครอบครัวได้รับการดูแลครอบคลุมองค์รวมผลลัพธ์พบว่าความพึงพอใจของบุคคลสำคัญในครอบครัวผู้ป่วยสมองตายโดยรวมอยู่ในระดับมาก ( Χ=4.76, SD 0.498), ความพึงพอใจของผู้ให้บริการโดยรวมอยู่ในระดับมาก ( Χ=4.77, SD 0.565), พฤติกรรมการปฏิบัติของพยาบาลตามคู่มือแนวทางปฏิบัติโดยรวมร้อยละ 67.94 ผู้ป่วยสมองตายบริจาคอวัยวะร้อยละ 63.33 และสามารถนำอวัยวะสำคัญไปปลูกถ่ายได้ร้อยละ 89.47

สรุป การพัฒนาระบบการบริจาคอวัยวะเพื่อการปลูกถ่ายอวัยวะโรงพยาบาลอุดรธานีทำให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีต่อผู้รับบริการดังนั้นควรนำระบบดังกล่าวไปกำหนดเป็นนโยบายในการรับบริจาคอวัยวะจากผู้ป่วยสมองตายเพื่อการปลูกถ่ายอวัยวะให้ครอบคลุมทุกภูมิภาคของประเทศไทยต่อไป