ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวี อำเภอสามชุก จังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวีในรายด้านและโดยรวม ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคลกับคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวีโดยรวม ปัจจัยคัดสรรหรือปัจจัยพยากรณ์ ได้แก่ ปัจจัยส่วนบุคคล 10 ปัจจัย แรงสนับสนุนทางสังคม ภาวะความผาสุกทางจิตวิญญาณ กลยุทธ์ในการปรับตัวต่อปัญหา หรือภาวะวิกฤติของผู้ติดเชื้อเอชไอวี ที่อาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวี เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวางเชิงพรรณนา โดยใช้แบบสัมภาษณ์ คือเป็นผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มารับยาต้านไวรัสเอชไอวีทุกราย ณ คลินิกยาต้านไวรัสเอดส์ โรงพยาบาลสามชุก ระหว่างเดือนกรกฎาคม ถึงเดือนสิงหาคม 2558 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณาและสหสัมพันธ์เพียรสัน และความถดถอยพหุคูณ

ผลการวิจัยพบว่า ผู้ป่วยจำนวน 137 ราย ส่วนใหญ่มีแรงสนับสนุนทางสังคม อยู่ในระดับน้อย ร้อยละ 67.1 ความผาสุกทางจิตวิญญาณอยู่ในระดับมาก (ร้อยละ 67.9) กลยุทธ์ในการปรับตัวต่อปัญหาหรือภาวะวิกฤติอยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 62.8) คุณภาพชีวิตโดยรวม พบว่าร้อยละ 62.0 มีคุณภาพชีวิตกลางๆ กลุ่มที่เหลือมีคุณภาพชีวิตที่ไม่ดี เมื่อจำาแนกรายด้าน พบว่าด้านจิตใจ, ด้านสัมพันธภาพทางสังคม, ด้านสุขภาพกายและด้านสิ่งแวดล้อม มีคุณภาพชีวิตที่ไม่ดี คิดเป็นร้อยละ 51.8, 37.9, 22.6 และ 10.2 ตามลำดับ

ปัจจัยส่วนบุคคล 4 ปัจจัย ได้แก่ อายุ, อาชีพ, บุคคลที่พักอาศัยอยู่ด้วย และระยะเวลาที่ได้รับการวินิจฉัยว่าติดเชื้อเอชไอวี มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวีโดยรวมอย่างมีนัยสำาคัญทางสถิติที่ระดับ p<0.05 อีก 6 ปัจจัย ได้แก่ เพศ, สถานภาพสมรส, การศึกษาสูงสุด, สถานที่พักอาศัย, รายได้ต่อเดือน และการบอกสมาชิกในครอบครัวเกี่ยวกับการติดเชื้อของตัวเอง มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวีโดยรวมแต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ

แรงสนับสนุนทางสังคม, ภาวะความผาสุกทางจิตวิญญาณ และกลยุทธ์ในการปรับตัวต่อปัญหาหรือภาวะวิกฤติของผู้ติดเชื้อเอชไอวี มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวี อยู่ในระดับปานกลางค่อนข้างสูง (r=0.489, p<0.01), อยู่ในระดับปานกลาง(r=0.364, p < 0.01) อยู่ในระดับปานกลางค่อนข้างสูง (r=0.408, p< 0.01) ตามลำดับ การวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณพบว่า มีตัวแปรที่สามารถอธิบายความแปรปรวนของคะแนนคุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้ติดเชื้อเอชไอวีได้ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p<0.05 คือแรงสนับสนุนทางสังคม, กลยุทธ์ในการปรับตัวต่อปัญหาหรือภาวะวิกฤติ, ความผาสุกทางจิตวิญญาณ และการบอกสมาชิกในครอบครัวเกี่ยวกับการติดเชื้อของตัวเองเป็นไปในเชิงบวก นอกจากนี้พบว่าตัวแปรอิสระทั้งหมด 13 ตัว สามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของคะแนนคุณภาพชีวิตโดยรวม ได้ร้อยละ 48.9 ซึ่งนับว่าอยู่ในระดับค่อนข้างสูง