รูปแบบการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในชนบท

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบมีส่วนร่วมนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา การรับรู้และความต้องการพัฒนาคุณภาพชีวิต และ ผลของรูปแบบการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในชนบท ทำการศึกษา 3 ระยะคือ ระยะที่ 1 สำรวจการรับรู้และความต้องการพัฒนาคุณภาพชีวิต ศึกษาในอำเภอสามโคก และลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี ตั้งแต่ตุลาคม 2561-มกราคม 2562 จากกลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุในชนบท จำนวน 400 คน ระยะที่ 2 พัฒนาและทดลองใช้รูปแบบการส่งเสริมคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ที่ตำบลบางเตย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี โดยการมีส่วนร่วม จากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 50 คน และ ระยะที่3 ประเมินผลการใช้รูปแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ โดยใช้แบบสัมภาษณ์ แบบสนทนากลุ่ม และประเมินความพึงพอใจ  เครื่องมือที่ใช้ ระยะที่ 1 ได้แก่ แบบสำรวจการรับรู้และความต้องการพัฒนาคุณภาพชีวิต มีค่าความเที่ยง 0.98 และ 0.87 ตามลำดับ ระยะที่ 3 ใช้แบบประเมินความพึงพอใจ มีค่าความเที่ยง 0.94  วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนาได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษาพบว่า ระยะที่ 1 กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ เป็นเพศหญิง ร้อยละ 81.75 มีอายุระหว่าง 60-74 ปี ร้อยละ 78.25 สามารถดูแลตนเองในชีวิตประจำวันได้ ร้อยละ 99.25 การรับรู้และความต้องการพัฒนาคุณภาพชีวิตในภาพรวมอยู่ในระดับมาก (x̄=3.47, S.D. 0.81, x̄=4.10, S.D. 0.82, S.D. 0.77 ตามลำดับ) ระยะที่ 2 รูปแบบส่งเสริมคุณภาพชีวิตคือ พรหมโมเดล (พ: พัฒนาอาชีพ, ร: รักษาสุขอนามัย, ห: ห่วงใยและเอาใจใส่จากลูกหลาน, ม: มอบสวัสดิการจากภาครัฐ) ระยะที่ 3 ผลการประเมินการใช้รูปแบบพรหมโมเดลพบว่า พัฒนาด้านอาชีพ การรักษาสุขอนามัย การได้รับความห่วงใยและเอาใจใส่ และสวัสดิการจากภาครัฐ  กลุ่มตัวอย่างมีความพึงพอใจต่อรูปแบบพัฒนาคุณภาพชีวิตในระดับมาก (x̄=4.16, S.D. 0.74)