ปัจจัยที่มีผลต่อการล้มเหลวของการรักษาโรคลำไส้กลืนกันในเด็กโดยวิธีการสวนด้วยแรงดันลม
บทคัดย่อ
โรคลำไส้กลืนกัน (Intussusception) เป็นสาเหตุอันดับหนึ่งของลำไส้อุดตันในเด็กอายุน้อยกว่า 2 ปี ปัจจุบันนิยมทำการรักษาด้วยการสวนด้วยแรงดันลม มีหลายปัจจัยที่มีผลต่อการล้มเหลวของการรักษาด้วยวิธีนี้ การศึกษาวิจัยเชิงพรรณนาแบบย้อนหลังนี้ เพื่อศึกษาถึงปัจจัยที่มีผลต่อการล้มเหลวของการรักษาโรคลำไส้กลืนกันในเด็กอายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 2 ปี โดยวิธีการสวนด้วยแรงดันลมที่เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลอุดรธานีตั้งแต่เดือนมกราคม พ.ศ.2558 ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ.2563 โดยข้อมูลจะถูกนำมาวิเคราะห์ทางสถิติเพื่อหาปัจจัยดังกล่าวกำหนดค่านัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05
ผลการศึกษา: ในช่วงระยะเวลาที่ทำการศึกษามีผู้ป่วยโรคลำไส้กลืนกันได้รับการรักษาโดยวิธีการสวนด้วยแรงดันลมทั้งสิ้น 106 ราย เป็นเพศชาย 66 ราย อายุระหว่าง 3-23 เดือน ค่ามัธยฐาน 9 เดือน รักษาโดยวิธีการสวนด้วยแรงดันลมสำเร็จ 70 ราย (ร้อยละ 66.04) ภาวะแทรกซ้อนขณะทำการรักษาคือ ลำไส้แตกทะลุ 2 ราย (ร้อยละ 1.89) พบการเกิดลำไส้กลืนกันซ้ำหลังการรักษาสำเร็จภายใน 48 ชั่วโมง 1 ราย (ร้อยละ 1.43) ในกลุ่มที่มีผลการรักษาล้มเหลวพบว่ามีปัจจัยที่พบมากกว่ากลุ่มที่มีผลการรักษาสำเร็จอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ดังนี้ ผู้ป่วยมีอายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 7 เดือน (ร้อยละ 47.22 และร้อยละ 24.29, p=0.017), มีระยะเวลาที่มีอาการนานมากกว่า 2 วัน (ร้อยละ 36.11 และร้อยละ 15.71, p=0.017), มีอุณหภูมิร่างกายมากกว่าหรือเท่ากับ 37.8 องศาเซลเซียส (ร้อยละ 52.78 และร้อยละ 27.14, p=0.009), มีอาการถ่ายเป็นมูกปนเลือด (ร้อยละ 97.22 และร้อยละ 60.00, p<0.001), พบตำแหน่งที่เกิดลำไส้กลืนกันที่ตำแหน่งตั้งแต่ splenic flexor และส่วนปลายต่อ splenic flexor (ร้อยละ 47.22 และร้อยละ 21.43, p=0.006) และพบภาพถ่ายรังสีช่องท้องมีลักษณะลำไส้อุดตันชนิดสมบูรณ์ (complete intestinal obstruction) (ร้อยละ 91.67 และร้อยละ 62.86, p=0.002)
จากการทำ multivariate analysis พบว่ามีปัจจัยที่มีผลต่อการล้มเหลวของการรักษาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติได้แก่ ระยะเวลาที่มีอาการนานมากกว่า 2 วัน (Adjusted OR 0.24, 95%CI 0.07-0.85, p = 0.028), มีอาการถ่ายเป็นมูกปนเลือด (Adjusted OR 0.07, 95%CI 0.01-0.67, p = 0.021) และภาพถ่ายรังสีช่องท้องมีลักษณะลำไส้อุดตันชนิดสมบูรณ์ (complete intestinal obstruction) (Adjusted OR 0.22, 95%CI 0.05-0.94, p = 0.041)
สรุป: ปัจจัยที่มีผลต่อการล้มเหลวของการรักษาโรคลำไส้กลืนกันด้วยวิธีการสวนด้วยแรงดันลมคือ ระยะเวลาที่มีอาการนานมากกว่า 2 วัน, มีอาการถ่ายอุจจาระเป็นมูกปนเลือด และภาพถ่ายรังสีช่องท้องพบเป็นลำไส้อุดตันชนิดสมบูรณ์ (complete intestinal obstruction)
References
2. Liu N, Yen C, Huang T, Cui P, Tate JE, Jiang B, et al. Incidence and epidemiology of intussusception among children under 2years of age in Chenzhou and Kaifeng, China, 2009–2013. Vaccine 2018; 36(51): 7862–7.
3. Ntoulia A, Tharakan SJ, Reid JR, Mahboubi S. Failed Intussusception Reduction in Children: Correlation Between Radiologic, Surgical, and Pathologic Findings. Am J Roentgenol 2016; 207(2): 424–33.
4. Lin X-K, Xia Q-Z, Huang X-Z, Han Y-J, He G-R, Zheng N. Clinical characteristics of intussusception secondary to pathologic lead points in children: a single-center experience with 65 cases. Pediatr Surg Int 2017; 33(7): 793–7.
5. Singh JV, Kamath V, Shetty R, Kumar V, Prasad R, Saluja T, et al. Retrospective surveillance for intussusception in children aged less than five years at two tertiary care centers in India. Vaccine 2014; 32(Suppl 1): 95-98.
6. Linh Van Pham, Duc Minh Pham, Quynh Vu Ta, Dat Tan Nguyen, Phuong Minh Nguyen. Intussusception characteristics and ultrasound guided pneumatic reduction: A clinical experience in children less than 24 months old in Vietnam. Curr Pedriatr Res 2020; 24: 243-6.
7. Losek JD, Fiete RL. Intussusception and the diagnostic value of testing stool for occult blood. Am J Emerg Med 1991; 9(1): 1–3.
8. Hryhorczuk AL, Strouse PJ. Validation of US as a first-line diagnostic test for assessment of pediatric ileocolic intussusception. Pediatr Radiol 2009; 39(10): 1075–9.
9. Tsou P-Y, Wang Y-H, Ma Y-K, Deanehan JK, Gillon J, Chou EH, et al. Accuracy of point-of-care ultrasound and radiology-performed ultrasound for intussusception: A systematic review and meta-analysis. Am J Emerg Med 2019; 37(9): 1760–9.
10. Khorana J, Singhavejsakul J, Ukarapol N, Laohapensang M, Wakhanrittee J, Patumanond J. Enema reduction of intussusception: the success rate of hydrostatic and pneumatic reduction. Ther Clin Risk Manag 2015; 11: 1837–42.
11. Okuyama H, Nakai H, Okada A. Is barium enema reduction safe and effective in patients with a long duration of intussusception?. Pediatr Surg Int 1999; 15(2): 105–7.
12. Van den Ende ED, Allema JH, Hazebroek FWJ, Breslau PJ. Success with hydrostatic reduction of intussusception in relation to duration of symptoms. Arch Dis Child 2005; 90(10): 1071–2.
13. Ramachandran P, Gupta A, Vincent P, Sridharan S. Air enema for intussusception: is predicting the outcome important?. Pediatr Surg Int 2008; 24(3): 311–3.
14. Samad L, Marven S, El Bashir H, Sutcliffe AG, Cameron JC, Lynn R, et al. Prospective surveillance study of the management of intussusception in UK and Irish infants. Br J Surg 2012; 99(3): 411–5.
15. Khorana J, Singhavejsakul J, Ukarapol N, Laohapensang M, Siriwongmongkol J, Patumanond J. Prognostic indicators for failed nonsurgical reduction of intussusception. Ther Clin Risk Manag 2016; 12: 1231–7.
16. Sadigh G, Zou KH, Razavi SA, Khan R, Applegate KE. Meta-analysis of Air Versus Liquid Enema for Intussusception Reduction in Children. Am J Roentgenol 2015; 205(5): W542-549.
17. Bowker B, Rascati S. Intussusception. JAAPA 2018; 31(1): 48–9.
18. Mensah YB, Glover-Addy H, Etwire V, Twum MB, Asiamah S, Appeadu-Mensah W, et al. Pneumatic reduction of intussusception in children at Korle Bu Teaching Hospital: an initial experience. Afr J Paediatr Surg 2011; 8(2): 176–81.
19. Bubphachai P, Tongsin A, Ratanaprakan W, Niramis R. Predictive Factors for Failure of Air Enema Reduction in Childhood Intussusception. The Thai Journal of Surgery 2015; 36(4): 141-6.
20. Wong CW, Chan IH, Chung PH, Lan LC, Lam WW, Wong KK, et al. Childhood intussusception: 17-year experience at a tertiary referral centre in Hong Kong. Hong Kong Med J 2015; 21(6): 518–23.
21. Younes A, Lee S, Lee J-I, Seo J-M, Jung S-M. Factors Associated with Failure of Pneumatic Reduction in Children with Ileocolic Intussusception. Children 2021; 8(2): 136.
22. วิรชัย สนธิเมือง, อัจจิมาวดี พงศ์ดารา. ลำไส้กลืนกันในเด็ก: อุบัติการณ์ การวินิจฉัยและการรักษาในจังหวัดนครศรีธรรมราช. ว.กุมารเวชศาสตร์ 2561; 57: 32-42.
23. Younes AE, Al Saeed M, Al-Jiffry BO, Abdel-Rahman T, Badr S, Abu-Duruk A, et al. Pretreatment clinical, laboratory, and imaging predictors of the outcome of pneumatic reduction of pediatric idiopathic ileocolic intussusception. Saudi Surg J 2019; 7: 26-31.
24. Fallon SC, Lopez ME, Zhang W, Brandt ML, Wesson DE, Lee TC, et al. Risk factors for surgery in pediatric intussusception in the era of pneumatic reduction. J Pediatr Surg 2013; 48(5): 1032–6.
25. Patel DM, Loewen JM, Braithwaite KA, Milla SS, Richer EJ. Radiographic findings predictive of irreducibility and surgical resection in ileocolic intussusception. Pediatr Radiol 2020; 50(9): 1249–54.
26. รังสรรค์ นิรามิษ, สุขวัฒน์ วัฒนาธิษฐาน, ศรีวงษ์ หะวานนท์. โรคลำไส้กลืนกันในเด็ก. ว.กรมการแพทย์ 2527; 9: 278-86.
27. Blakelock RT, Beasley SW. The clinical implications of non-idiopathic intussusception. Pediatr Surg Int 1998; 14(3): 163–7.
28. Navarro O, Dugougeat F, Kornecki A, Shuckett B, Alton DJ, Daneman A. The impact of imaging in the management of intussusception owing to pathologic lead points in children. A review of 43 cases. Pediatr Radiol 2000; 30(9): 594–603.
29. Claesson-Welsh L. Vascular permeability--the essentials. Ups J Med Sci 2015; 120(3): 135–43.
30. Daneman A, Navarro O. Intussusception. Part 2: An update on the evolution of management. Pediatr Radiol 2004; 34(2): 97–108.
31. Gray MP, Li S-H, Hoffmann RG, Gorelick MH. Recurrence rates after intussusception enema reduction: a meta-analysis. Pediatrics 2014; 134(1): 110–9.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
การละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้ส่งบทความโดยตรง
ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของผู้นิพนธ์ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหา ทัศนะ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของบทความในวารสารไปเผยแพร่ทางการค้าก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร
