ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะสมองเสื่อมและภาวะความสามารถของสมองบกพร่องเล็กน้อยในผู้สูงอายุ ตำบลนามะเฟือง อำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อภาวะสมองเสื่อม และภาวะความสามารถของสมองบกพร่องเล็กน้อยในผู้สูงอายุ โดยทำการสำรวจผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่เขตเทศบาล ตำบลนามะเฟือง อำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู ได้กลุ่มตัวอย่างตามเกณฑ์คัดเข้า จำนวน 534 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบทดสอบสมรรถภาพสมองเบื้องต้นฉบับภาษาไทย และแบบประเมินภาวะพุทธิปัญญาฉบับภาษาไทย ระหว่างวันที่ 1 พฤษภาคม 2563 ถึงวันที่ 20 ธันวาคม 2563 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา วิเคราะห์หาความสัมพันธ์โดย Chi-Square Test และการทดสอบ Fisher's Exact Test โดยกําหนดค่านัยสําคัญทางสถิติที่ p-value = 0.05

ผลการศึกษาพบว่า ความชุกของภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุมีอัตราร้อยละ 0.7 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะ สมองเสื่อมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ได้แก่ อายุ ระดับการศึกษา การมีอาชีพทำในปัจจุบัน จำนวนชนิดของยารักษาโรคประจำตัวมากกว่า 5 ชนิด และการเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม ความชุกของภาวะความสามารถของสมองบกพร่องเล็กน้อยในผู้สูงอายุ มีอัตราร้อยละ 3.4 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะความสามารถของสมองบกพร่องเล็กน้อย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ (p < 0.05) ได้แก่ เพศ การมีโรคประจำตัว และจำนวนชนิดของยารักษาโรคประจำตัวมากกว่า   5 ชนิด

ผลการศึกษาครั้งนี้สามารถนำไปใช้ในการกำหนดแนวทางการดูแลผู้สูงอายุในชุมชน เน้นการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมสุขภาพและป้องกันการเกิดภาวะสมองเสื่อมในกลุ่มผู้สูงอายุที่เริ่มมีภาวะความสามารถของสมองบกพร่องเล็กน้อย เช่น การส่งเสริมอาชีพในผู้สูงอายุ ส่งเสริมให้ผู้สูงอายุสามารถทำกิจวัตรประจำวันด้วยตนเอง สนับสนุนการเข้ากิจกรรมทางสังคม เป็นต้น