ผลของลูกอมสมุนไพรหญ้าดอกขาวในการลดพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของประชาชน ชุมชนบางเตย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี
คำสำคัญ:
พฤติกรรมการสูบบุหรี่, ลูกอมสมุนไพร, สมุนไพรหญ้าดอกขาวบทคัดย่อ
การวิจัยแบบกึ่งทดลองครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของประชาชน ชุมชนบางเตย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี และเพื่อศึกษาความพึงพอใจต่อผลิตภัณฑ์ลูกอมสมุนไพรหญ้าดอกขาวกลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาคือผู้สูบบุหรี่ที่มีอายุ 18-60 ปี ในเขตพื้นที่ชุมชนบางเตย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานีจำนวน 30 คน ในช่วงเดือนมกราคม - มิถุนายน 2565 ใช้วิธีเลือกแบบเจาะจงตามเกณฑ์คัดเข้า เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามข้อมูลด้านพฤติกรรมการสูบบุหรี่จำนวน 10 ข้อ แบบบันทึกการสูบบุหรี่ในแต่ละสัปดาห์ แบบบันทึกการอมลูกอมสมุนไพรหญ้าดอกขาวในแต่ละวัน แบบประเมินความพึงพอใจในการใช้ลูกอมสมุนไพรหญ้าดอกขาวลดการสูบบุหรี่ จำนวน 10 ข้อ แบบสอบถามการติดนิโคตินจำนวน 6 ข้อ ตรวจสอบความเที่ยงตรงเนื้อหาเท่ากับ 0.92 หาค่าความเชื่อมั่นด้วยวิธีการหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) ได้เท่ากับ 0.867 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้สถิติการทดสอบ T-test กำหนดค่านัยสำคัญที่ 0.05
ผลการศึกษา กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศชาย ร้อยละ 96.67 อายุเฉลี่ย 31-40 ปี (SD=33.33) ส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการสูบบุหรี่เป็นประจำทุกวัน โดยปริมาณการสูบบุหรี่อยู่ระหว่าง 10-20 มวนต่อวัน ส่วนใหญ่บุหรี่ที่สูบเป็นบุหรี่ซองหรือสำเร็จรูปโดยจะสูบบุหรี่มากขึ้น เมื่อรู้สึกเครียด กดดัน หรือวิตกกังวล ร้อยละ 33.33 หากไม่ได้สูบบุหรี่จะมีอาการหงุดหงิด ร้อยละ 50.00 และมีอาการกระวนกระวายร้อยละ 33.33 พฤติกรรมการสูบบุหรี่ของประชาชนมีการสูบบุหรี่สูบในแต่ละสัปดาห์มีปริมาณการสูบบุหรี่ที่ลดลงหลังจากการใช้ลูกอมสมุนไพรหญ้าดอกขาว โดยค่าเฉลี่ยที่ใช้วันแรกอยู่ที่ 24.83 มวน (SD=6.65) สัปดาห์ที่ 4 มีปริมาณการสูบบุหรี่ที่ลดลงเหลืออยู่ที่ 14.83 มวน (SD=4.65) แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p=0.001 ในการเปรียบเทียบกันทุกสัปดาห์ กลุ่มตัวอย่างที่มีความพึงพอใจต่อลูกอมสมุนไพรหญ้าดอกขาวมากที่สุด (x̄ =4.44, SD=0.18)
References
กองงานคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ กรมควบคุมโรคกระทรวงสาธารณสุข. รายงานประจำปี 2564 ผลการสำรวจพฤติกรรมสุขภาพของประชากร. นนทบุรี: กองงานคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ; 2564: 32-35.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. ผลสำรวจพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของสำนักงานสถิติแห่งชาติ 2564. กรุงเทพฯ: กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม; 2564: 16-19.
World Health Organization. WHO report on the global tobacco epidemic 2021: addressing new and emerging products. Geneva: World Health Organization; 2021: 20-23.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. ผลสำรวจพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของสำนักงานสถิติแห่งชาติ 2564. กรุงเทพฯ: กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม; 2564: 20-21.
สถาบันการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร. ขอมูลสมุนไพรหญ้าดอกขาว [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ12 กันยายน 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaihealth.or.th
กัญญภัค สุวรรณศรี. ผลโปรแกรมสุขศึกษา เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการเลิกสูบบุหรี่ของผู้ที่สูบบุหรี่เขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี. ว.สุขภาพและสิ่งแวดล้อมศึกษา 2566; 8(2): 89-100.
วิโรจน์ วีระชัย, อภินัย ชินพิพัฒน์, สำเนา นิลบรรพ์, สมพร สุวรรณมาโจ, รสสุคนธ์ ธนธีระบรรจง, รุ้งลาวัลย์ พันธุ์สวัสดิ์, และคนอื่นๆ. การเปรียบเทียบประสิทธิผลดอกหญ้าขาว (Vernonia cinerea (L.) Less) กับ bupropion ในการบำบัดผู้ติดบุหรี่. ว.วิชาการเสพติด 2557; 2(1): 1-15.
ศูนย์วิจัยและการจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ(ศจย.) มหาวิทยาลัยมหิดล. รายงานสถิติการบริโภคยาสูบของประเทศไทย พ.ศ.2560. กรุงเทพฯ: 2560: 1-2.
พัชญา คชศิริพงศ์, ดวงใจ ดวงฤทธิ์, วรวรรณ สายงาม. การพัฒนาสูตรตำรับหญ้าดอกขาวเพื่อช่วยในการเลิกบุหรี่: การศึกษานำร่อง. วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์เขตเมือง 2561; 62(6): 463-472.
ศิริวรรณ พิทยรังสฤษฏ์, อรทัย ใจบุญ. บัญญัติสมุนไพรหญ้าดอกขาวช่วยเลิกบุหรี่ เข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ. ก้าวทันวิจัยกับ ศจย 2554; 3(3): 3.
สถาบันการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร. ขอมูลสมุนไพรหญ้าดอกขาว [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 12 กันยายน 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.อภัยภูเบศร.com. article/8/สมุนไพรหญ้าดอกขาว
พีรยา สุธีรางกูร, กัลยา ศารทูลทัต. การสัมผัสควันบุหรี่มือสอง การติดนิโคติน และการสนับสนุนให้เป็นมหาวิทยาลัย ปลอดบุหรี่ของนักศึกษาและบุคลากรในสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งหนึ่ง. ว.วิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 2564;15(1): 205-217.
ดลรวี ลีลารุ่งระยับ, ประสงค์ เทียนบุญ. ประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ลูกอมหญ้าหมอน้อย เพื่อช่วยเลิกบุหรี่ในกลุ่มผู้สูบบุหรี่. เชียงใหม่: สำนักวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช) เครือข่ายภาคเหนือ; 2558: 8-48.
วิเชียร เกตุสิงห์. หลักการสร้างและวิเคราะห์เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช; 2538.
Fagerstrom, K. O., Schneider, N. G. Measuring Nicotine dependence: A review of the Fagerstrom Tolerance Questionnaire. Journal Behav Med 1989; 12(2): 159–182.
กรองจิต วาทีสาธกกิจ. การส่งเสริมการเลิกบุหรี่ในงานประจำ (Smoking cessation in daily work). กรุงเทพฯ: มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่; 2551.
ศรินทิพย์ หมื่นแสน. สมุนไพรหญ้าดอกขาวทางเลือกสำหรับลดความอยากบุหรี่. ว.เพื่อการวิจัยและพัฒนาองค์การเภสัชกรรม 2560; 24(3): 16-20.
คณิศร เอมทิพย์, กิติยา จันทบิล, ผาณิต เลื่อนลอย, วรัญญา บุญมาตย์, มณฑา หมีไพรพฤกษ์, วสุนธรา รตโนภาส, และคนอื่นๆ. ผลการใช้ลูกอมหญ้าดอกขาวลดอาการอยากบุหรี่. ว.วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สทวท.) 2558; 2(2): 31-38.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
การละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้ส่งบทความโดยตรง
ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของผู้นิพนธ์ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหา ทัศนะ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของบทความในวารสารไปเผยแพร่ทางการค้าก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร