ประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมสมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษาพยาบาลโดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลงร่วมกับทฤษฎีการเรียนรู้ร่วมกัน
คำสำคัญ:
สมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพ, นักศึกษาพยาบาล, ทฤษฎีการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง, ทฤษฎีการเรียนรู้ร่วมกันบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้และศึกษาประสิทธิผลของการใช้รูปแบบดำเนินการวิจัยตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2565-กรกฎาคม 2567 โดยแบ่งเป็น 2 ระยะ คือ 1) ระยะพัฒนารูปแบบ ดำเนินการพัฒนา 5 ขั้นตามกระบวนการออกแบบพัฒนา ADDIE Model 2) ศึกษาประสิทธิผลของการใช้รูปแบบ โดยใช้วิธีวิจัยแบบก่อนทดลองเพื่อเปรียบเทียบผลการศึกษาหลังให้สิ่งทดลอง กลุ่มตัวอย่างคือ นักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 2 แบ่งเป็นสองกลุ่ม ๆ ละ 24 คน ระยะเวลาในการใช้รูปแบบที่พัฒนา 5 สัปดาห์ เครื่องมือวิจัยได้แก่ 1) รูปแบบการจัดการเรียนรู้ และ 2) แบบประเมินสมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพ 5 ด้าน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติวิเคราะห์ใช้ One way MANOVA
ผลการศึกษา พบว่า รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมสมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษาพยาบาล มีกระบวนการจัดการเรียนรู้ 3 ระยะ ได้แก่ 1) ระยะเตรียมความพร้อมผู้เรียน 2) ระยะจัดการเรียนรู้ 5 ขั้น ได้แก่ ขั้นที่ 1 การเผชิญกับภาวะสับสนและตรวจสอบอารมณ์ความรู้สึกของตนเอง ขั้นที่ 2 การประเมินสมมุติฐาน ความเชื่อของตนเองและการเปิดใจยอมรับการเปลี่ยนแปลงมุมมอง ขั้นที่ 3 การสำรวจ ค้นหาทางเลือกในการปฏิบัติและการวางแผนการปรับมุมมองลองพฤติกรรมใหม่ ขั้นที่ 4 การแสวงหาความรู้และทักษะที่จำเป็นสำหรับการดำเนินการสร้างสุขภาพอย่างมืออาชีพ ขั้นที่ 5 การทดลองทำตามบทบาทใหม่สร้างความมั่นใจและบูรณาการสู่การมีพฤติกรรมใหม่ที่ใช่สำหรับเรา และ 3) ระยะสรุปและเผยแพร่ผลการเรียนรู้ สมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษากลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 (F=3.47) ค่า Partial Eta Squared = 0.29 ด้านคุณลักษณะส่วนบุคคล ด้านบริหารจัดการ และด้านปฏิบัติกิจกรรมสูงกว่ากลุ่มควบคุม ส่วนด้านการพัฒนาเครือข่าย ด้านการวิจัยและการจัดการความรู้ ไม่มีความแตกต่างกัน
เอกสารอ้างอิง
สภาการพยาบาล. สมรรถนะผู้ประกอบวิชาชีพการ
พยาบาลและการผดุงครรภ์. นนทบุรี: สภาการพยาบาล; 2553. หน้า 3-12.
World Health Organization. The Ottawa charter for Health Promotion [Internet].2024 [cited 2024 Jun 13]. Available from: http://www.who.Int2
Healthpromotion/conferences/previous/ ottawa/en/
index.html
ศรีสมพร ทรวงแก้ว, อนัญญา คูอาริยะกุล. รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะนักศึกษาพยาบาลสู่นักสร้างเสริมสุขภาพ. ว.การพยาบาลและการศึกษา 2557; 7(2): 32-47.
สมศิริ รุ่งอมรรัตน์, จันทิมา ฤกษ์เลื่อนฤทธิ์, ยุวดี วิทยพันธ์, สุภาภัค เภตราสุวรรณ. การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนเพื่อผลิตนิสิตเป็นผู้นำในการสร้างเสริมสุขภาพของนิสิตคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. ว.สภาการพยาบาล 2554; 26: 44-58.
นิสากร กรุงไกรเพชร, สุวรรณา จันทร์ประเสริฐ, สมสมัย รัตนกรีฑากุล, ตติรัตน์ เตชะศักดิ์ศรี, ศิริยุพา สนั่นเรืองศักดิ์, ชรัญญา วิริยะ. และคนอื่นๆ. สมรรถนะด้านการสร้างเสริมสุขภาพของพยาบาลวิชาชีพ ภาคตะวันออก. ว.คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 2560; 25(3): 30-40.
สุขุมา ฐิติพลธำรง. การบูรณาการแนวคิดการสร้างเสริมสุขภาพในการจัดการเรียนการสอนรายวิชาการพยาบาลอนามัยชุมชนและสมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษาพยาบาล. ว.พยาบาลสภากาชาดไทย 2559;9(2):49-72.
O’sullivan, E. Transformative learning. Educational Vision for the 21st Century. Toronto: Zed; 1999; p.258.
อารยา เชียงของ. ผลการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยการจัดการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลงที่มีต่อพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวาน [วิทยานิพนธ์]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2561.
จันทร์จีรา ยานะชัย, ประจวบ แหลมหลัก. การเรียนรู้สู่ การเปลี่ยนแปลง: การสอนแบบใช้ผู้เชี่ยวชาญโดยประสบการณ์เพื่อพัฒนานักศึกษาพยาบาลด้านทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา. ว.วิชาการสุขภาพภาคเหนือ 2565; 9(1): 20-38.
หลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ.2561. คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชธานี วิทยาเขตอุดรธานี. เอกสารอัดสำเนา
ศิริพร ขัมภลิขิต, ยุวดี ฤาชา, จุฬาลักษณ์ บารมี, อารีวรรณ กลั่นกลิ่น, กนกวรรณ สุวรรณปฏิกรณ์, วงเดือน สุวรรณคีรี, และคนอื่นๆ. การประเมินสมรรถนะด้านการสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษาพยาบาลระดับปริญญาตรี. ว.สภาการพยาบาล 2551; 23(3): 85-95.
พเยาว์ พงษ์ศักดิ์ชาติ, พรรณภา เรืองกิจ, วราภรณ์ ภูคา, อัจฉริยา เจริญเกียรติ. การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุของนักศึกษาพยาบาล: กรณีศึกษาฝึกปฏิบัติการดูแลผู้สูงอายุที่มีปัญหาทางสุขภาพจิตในชุมชน. ว.การพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต 2565; 36(1): 148-170.
ชนิดาภา ขอสุข. การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลงเพื่อเสริมสร้างความรอบรู้และพฤติกรรมการป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1[วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต]. อุดรธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี; 2563.
อนัญญา คูอาริยะกุล,ศศิธร ซิดนายี. สมรรถนะด้านการสร้างเสริมสุขภาพของนักศึกษาพยาบาลศาสตร์ ชั้นปีที่ 2 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์. ว.วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์ 2558; 7(1):54-62.
Alison A.,Carr-Chellman. Instructional Design for Teacher: Improving Classroom Practice. 2nd ed. New York: Taylor&Francis; 2015. p.39.
วิจารณ์ พานิช. การเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสยามกัมมาจล; 2558. หน้า 137.
Joyce, B., Weil, M., Calhoun, E. Model of teaching. 8th ed. Massachusetts: Allyn&Bacon; 2011. p.540.
ทิศนา แขมมณี. ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 11 .กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2562.
Mezirow J. Learning as Transformation: Critical Perspectives on a Theory in Progress. San Francisco: Jossey-Bass; 2000.
ดวงเนตร ธรรมกุล, สุวิมล ว่องวานิช, นงลักษณ์ วิรัชชัย. ผลตามของรูปแบบการสอนเพื่อการสร้างเสริมสุขภาพที่มีต่อโมเดลโค้งพัฒนาการของความรู้ ทัศนคติและพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของนักศึกษาพยาบาล. ว.สุขภาพและการศึกษาพยาบาล 2558; 21(2): 59-74.
Nutbeam, D. Defining, measuring, and improving health literacy. Health Evaluate and Promotion 2015;42(4):450-456.
Joyce, B., Weil, M. Model of Teaching. 8th ed. Massachusetts: Allyn&Bacon; 2011. P.540.
De Santis, P., Willis, O. From Karamzin to Putin: Transformative learning in practice. International Journal of Arts & Sciences 2016;9(3):53.
Quinn, L. J., Sinclair, A. J. Undressing transformative learning: The roles of instrumental and communicative learning in the shift to clothing sustainability. Adult Education Quarterly 2016;66(3):199-218.
Hattie, J. Visible learning for teachers: Maximizing impact on learning. Routledge: Taylor&Francis Group; 2012.
สมสิทธิ์ อัสดรนิธี, กาญจนา ภูครองนาค. การศึกษาวิเคราะห์ความรู้เกี่ยวกับการเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลงตามแนวจิตตปัญญาศึกษาเพื่อการบ่มเพาะความซื่อตรง. ว.วิชาการศึกษาศาสตร์ . 2560; 18(2): 225-242.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
การละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้ส่งบทความโดยตรง
ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของผู้นิพนธ์ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหา ทัศนะ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของบทความในวารสารไปเผยแพร่ทางการค้าก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร