พฤติกรรมสุขภาพและภาวะสุขภาพของพนักงานสถานบริการน้ำมันในเขตเทศบาลนครอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี
คำสำคัญ:
พฤติกรรมสุขภาพ, ภาวะสุขภาพ, พนักงานสถานบริการน้ำมันบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณนานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมสุขภาพและภาวะสุขภาพของพนักงาน สถานบริการน้ำมันในเขตเทศบาลนครอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี กลุ่มตัวอย่างเป็นพนักงานสถานบริการน้ำมัน ในเขตเทศบาลเมืองอุดรธานี 15 สถานี จำนวน 86 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม ประกอบด้วย ข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพ และแบบสอบถามภาวะสุขภาพ เครื่องมือวิจัยมีค่าความตรงของเนื้อหา(Content Validity) ทั้งฉบับ ได้ค่า CVI = 0.80 และค่าความเที่ยง (reliability) ได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) ของแบบสอบถาม เท่ากับ 0.72 และ 0.76 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงบรรยาย ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัย กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศชาย ร้อยละ 69.77 อายุเฉลี่ย 28.03 ± 9.72 ปี พบว่า 1) พฤติกรรมสุขภาพของพนักงานสถานบริการน้ำมัน โดยรวมอยู่ในระดับพอใช้ (x̅ = 3.48 ± 1.97) เมื่อพิจารณารายด้าน 3 อันดับแรก ที่มีค่าเฉลี่ยคะแนนสูงสุด ซึ่งอยู่ในระดับดี ได้แก่ ด้านสัมพันธภาพระหว่างบุคคล (x̅ = 4.28± 0.67) รองลงมาเป็น ด้านพัฒนาจิตวิญญาณ (x̅= 4.06±0.70) ด้านการจัดการความเครียด (x̅ = 3.88 ± 0.86) ตามลำดับ ภาวะสุขภาพทางกาย พบปัญหาที่พบบ่อย ได้แก่ ปวดศีรษะ ร้อยละ 58.84 อ่อนเพลีย พบเท่ากันกับ มีผื่นแดง ร้อยละ 41.86 หายใจไม่สะดวก ร้อยละ 35.53 และแสบจมูกพบเท่ากันกับแสบตา ร้อยละ 32.56 ตามลำดับ ส่วนใหญ่พนักงานไม่สวมผ้าปิดจมูกและถุงมือป้องกัน ภาวะสุขภาพทางจิต พบว่ามีปัญหาสุขภาพจิต จำนวน 19 คน (ร้อยละ 22.09) และพบว่า ผลการวิจัยครั้งนี้สามารถใช้เป็นแนวทางในการวางแผนพัฒนา และจัดโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพและภาวะสุขภาพของพนักงานสถานบริการน้ำมันเพื่อนำไปสู่การมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
References
กรมธุรกิจพลังงาน. ปริมาณน้ำมันเชื้อเพลิงที่ผู้ค้าน้ำมันจำหน่ายให้ลูกค้า จำแนกตามชนิดน้ำมันเชื้อเพลิง ภาค และจังหวัด พ.ศ. 2555–2564 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กระทรวงพลังงาน; 2564[เข้าถึงเมื่อ 20 มีนาคม 2563]. เข้าถึงได้จาก: https://www.doeb.go.th/info/data /
datadistribution/Year-2564.pdf
ฉัตรสุดา พิมพาแสง, สุนิสา ชายเกลี้ยง. การรับสัมผัสสารเบนซีนในพนักงานสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิง: กรณีศึกษาเทศบาลนครขอนแก่น เมืองขอนแก่น. ว.วิจัยมหาวิทยาลัยขอนแก่น 2557;19(2): 354-361.
Rhomberg L, Goodman J, Tao G, Zu K, Chandalia J, Williams P, et al. Evaluation of acute nonlymphocytic leukemia and its subtypes with updated benzene exposure and mortality estimates. J Occup Environ Med 2016;58:414-20.
ธนสร ตันศฤงฆาร, สุพรรณ สุขอรุณ, อนุสรณ์ รังสิโยธิน, บุญเทียม เทพพิทักษ์ศักดิ์, กัลยา ซาพวง. ภาวะสุขภาพของพนักงานสถานบริการน้ำมันเชื้อเพลิงในเขตปทุมวัน ประจำปี 2552 [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 10 มกราคม 2563]. เข้าถึงได้จาก: http://www.surveillance.cphs.chula ac.th/attachments/article/124/ภาวะสุขภาพพนักงานสถานบริการ.pdf
สุนิสา ชายเกลี้ยง. การรับสัมผัสสารเบนซีน โทลูอีนและไซลีน และความเสี่ยงต่อสุขภาพของ พนักงานสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิง: การทบทวนงานวิจัยอย่างเป็นระบบ. ว.ความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม 2559;1(2):65-75.
สุนิสา ชายเกลี้ยง, อารียา ปานนาค. การประเมินความเสี่ยงด้านสุขภาพต่อการปวดไหล่ในพนักงานผลิตและประกอบชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์. ว.สาธารณสุขศาสตร์ 2560;47(2):1-15.
สุภาณี จันทรศิริ, สมเจตน์ ทองดำ, วิศวะ มาลากรรณ, พรไพลิน บุณณะ. ปริมาณสารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs) ในบริเวณทำงานและสภาวะสุขภาพของพนักงาน ในสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิง. ว.วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม 2560;36(4):509-516.
อุมากร ธงสันเทียะ, ธวัชชัย ดาเชิงเขา, สุนิสา ชายเกลี้ยง. การประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพจากการสัมผัสสารบีเทค (ฺBTEX) ของพนักงานสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิง. ว.สาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา 2564;16(1):134-146.
Johnson OE, Umoren QM. Assessment of occupational hazards, health problems and safety practices of petrol station attendants in Uyo, Nigeria. Journal Community Medicine and Primary Health Care 2018;30(1):47-57.
Marganda S, Ashar T, Nurmaini. The effect of toluene exposure on central nervous disorder among printing workers. Indonesian Journal of Medicine 2018;3(3):115-235.
Pender, N. J., Murdaugh, C. L., Parsons, M. A. Health Promotion in Nursing Chaudhary R. Hazards of Xylene. Journal Advanced Medical and Dental Science Research 2019;7(5): 29-31.
Practice. 5th ed. New Jersey: Pearson Education; 2006.
สุนิสา ชายเกลี้ยง, พรนภา ศุกรเวทย์ศิริ, ศศิธร ตังสวัสดิ, วิชัย พฤกษ์ธาราธิกุล. การประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพโดยใช้ตัวบ่งชี้ทางชีวภาพของการสัมผัสสารเบนซีน ในผู้ปฏิบัติงานสถานีบริการน้ำมัน. ว.วิชาการสาธารณสุข 2560;26(2):272-280.
มงคล การุณงามพรรณ, สุดารัตน์ สุวารี, นันทนา น้ำฝน. พฤติกรรมสุขภาพและภาวะสุขภาพของคนทำงานในสถานประกอบการเขตเมืองใหญ่: กรณีศึกษาพื้นที่เขตสาทร กรุงเทพมหานคร. ว.พยาบาลสงขลานครินทร์ 2555;32(3):51-66.
Krejcie, R., Morgan, D. Determining sample sizes for research activities. Educational and Psychological Measurement 1970;30(3):607-610.
Walker SN, Hill-Polerecky DM. Psychometric evaluation of the Health- Promoting Lifestyle Profile II. Unpublished manuscript, University of Nebraska Medical Center: Omaha, NE, USA, 1995.
อรวมน ศรียุกตศุทธ, วันดี โตสุขศรี, พิสมัย ไผ่ทอง, อัจฉรา กุลวิสุทธ์. การนำแบบจำลองการส่งเสริมสุขภาพของเพนเดอร์ ไปใช้ในการอธิบายสุขภาพของผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์. ว.พยาบาลศาสตร์ 2548;23:43-54.
กระทรวงสาธารณสุข. กรมสุขภาพจิต. แบบสอบถาม General Health Questionnaire ฉบับภาษาไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 10 มกราคม 2563]. เข้าถึงได้จาก: https://dmh.go.th /test/ghq/et
ธนรัตน์ ภุชงค์ชัย, สุภาพร พลายระหาร. พฤติกรรม
การสร้างเสริมสุขภาพของประชาชนตำบลนาฝาย อำเภอเมือง
ชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ. ว.การพยาบาลและการดูแลสุขภาพ 2562;36(1):119-126.
Yimeng Y, Tan x, Fan J. Occupational fatigue and health of gas station workers: A review. Work 2023;76(2):707–726.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
การละเมิดลิขสิทธิ์ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้ส่งบทความโดยตรง
ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของผู้นิพนธ์ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหา ทัศนะ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของบทความในวารสารไปเผยแพร่ทางการค้าก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร
