การติดเชื้อวัณโรคจากการทำงานในบุคลากรทางการแพทย์ในโรงพยาบาลศูนย์แห่งหนึ่งในประเทศไทย

ผู้แต่ง

  • มัลลิกา อาบุญงาม สาขาวิชาเวชศาสตร์ชุมชน เวชศาสตร์ครอบครัว และอาชีวเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • นราธิป รวมธรรม กลุ่มงานอาชีวเวชกรรม โรงพยาบาลอุดรธานี

คำสำคัญ:

วัณโรค, วัณโรคจากการทำงาน, บุคลากรทางการแพทย์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะทางระบาดวิทยาเชิงพรรณนาของการติดเชื้อวัณโรคจากการทำงานในบุคลากรโรงพยาบาลศูนย์แห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในปี พ.ศ. 2564-2566 โดยเก็บข้อมูลย้อนหลังของบุคลากรทางการแพทย์ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นวัณโรค จากการทบทวนเวชระเบียนและรายงานการสอบสวนโรคของกลุ่มงานอาชีวเวชกรรม โรงพยาบาลศูนย์แห่งหนึ่งในประเทศไทย ในช่วง 1 มกราคม พ.ศ.2564 – 31 ธันวาคม พ.ศ.2566 ทั้งหมดจำนวน 24 ราย วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปของบุคลากรที่เป็นวัณโรค ข้อมูลลักษณะการติดเชื้อวัณโรค และข้อมูลลักษณะการติดเชื้อวัณโรคจากการทำงานของบุคลากร โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา แสดงเป็นความถี่และค่าร้อยละ

  พบว่ามีบุคลากรทางการแพทย์เป็นวัณโรคทั้งหมด 24 ราย ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 75.0) ไม่มีโรคประจำตัว ไม่สูบบุหรี่ อายุเฉลี่ย 34.6±9.7 ปี โดยส่วนใหญ่จะไม่มีอาการ ได้รับการวินิจฉัยการตรวจสุขภาพประจำปีหรือตรวจสุขภาพก่อนเข้าทำงานพบเอกซเรย์ปอดที่ผิดปกติมีลักษณะเข้าได้กับการติดเชื้อวัณโรคร่วมกับผลเสมหะเป็นลบ ชนิดของวัณโรคที่พบมากที่สุดคือวัณโรคปอด ข้อมูลลักษณะการทำงาน พบเป็นบุคลากรที่สัมผัสผู้ป่วยโดยตรงเป็นส่วนใหญ่ จากข้อมูลการสอบสวนโรค พบบุคลากรทางการแพทย์ติดเชื้อวัณโรคจากการทำงาน 18 ราย (ร้อยละ 75.0) ลักษณะการสัมผัสผู้ป่วยวัณโรคของบุคลากรที่ติดเชื้อวัณโรคจากการทำงานเกิดจากการทำหัตถการที่ทำให้เกิดละอองลอยร่วมกับใช้อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลที่ไม่เหมาะสม (ร้อยละ 72.2) ตำแหน่งงานที่พบการติดเชื้อวัณโรคจากการทำงานมากที่สุด คือ พยาบาล ซึ่งแผนกที่พบบุคลากรทางการแพทย์เป็นวัณโรคมากที่สุด คือ หอผู้ป่วยอายุรกรรม ส่วนใหญ่มีระยะเวลาการทำงานสัมผัสผู้ป่วยวัณโรคมากกว่า 8 ชั่วโมงต่อวัน และมีอายุงานน้อยกว่า 5 ปี

สรุป พบการติดเชื้อวัณโรคในบุคลากรทางการแพทย์ในโรงพยาบาลศูนย์แห่งหนึ่งในประเทศไทย  ในช่วงพ.ศ.2564 - 2566 จำนวน24 ราย โดยเป็นการติดเชื้อวัณโรคจากการทำงาน ร้อยละ 75.0  ส่วนใหญ่จะไม่มีอาการ ซึ่งลักษณะการสัมผัสที่พบมากที่สุดคือการทำหัตถการที่ทำให้เกิดละอองลอยร่วมกับใช้อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลที่ไม่เหมาะสม ดังนั้นขณะทำหัตถการกับผู้ป่วยวัณโรค โดยเฉพาะหัตถการที่ทำให้เกิดละอองลอยจำเป็นต้องสวมอุปกรณ์คุ้มครองความ

ปลอดภัยส่วนบุคคลที่เหมาะสมและทดสอบการแนบสนิทของหน้ากากกับใบหน้าทุกครั้งก่อนเริ่มปฏิบัติงานโดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มพยาบาลและผู้ปฏิบัติงานในหอผู้ป่วยอายุรกรรม และจัดให้มีการตรวจสุขภาพประจำปีร่วมกับตรวจเอกซเรย์ปอดเป็นประจำทุกปี

 

References

Bagcchi S. WHO's Global Tuberculosis Report 2022. LancetMicrobe. 2023 Jan; 4(1):e20. doi: 10.1016/S2666-5247(22)00359-7. Epub 2022 Dec 12. PMID: 36521512.

กองวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แผนปฏิบัติการระดับชาติ ด้านการต่อต้านวัณโรค ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2566 - 2570). 1st ed. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2023

World Health Organization. Global tuberculosis report 2023. World Health Organization; 2023. [cited 2024 Jul 3]; Available from: https://www.who.int/teams/global-tuberculosis-programme/tb-reports/global-tuberculosis-report-2023

Tuberculosis - Control and Prevention | Occupational Safety and Health Administration [Internet]. www.osha.gov. [cited 2024 Jul 6]; Available from: https://www.osha.gov/tuberculosis

/control-prevention

Sangphoo T, Chaiear N, Chanpho P. Work-Related Tuberculosis among Health Workers Employed in a Tertiary Hospital in Northeastern Thailand: A Report of Nine Cases. Int J Environ Res Public Health. 2020 Jul 17;17(14):5156.

Kilinc O, Ucan ES, Cakan MDA, Ellidokuz MDH, Ozol MDD, Sayiner A, et al. Risk of tuberculosis among healthcare workers: can tuberculosis be considered as an occupational disease? Respir Med. 2002 Jul;96(7):506–10.

พีรวัฒน์ ตระกูลทวีสุข, อนุชิต นิยมปัทมะ, สุนทร บุญบำเรอ, เนสินี ไชยเอีย. ณโรคในบุคลากรสังกัดโรงพยาบาลตติยภูมิ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเทศไทย. ศรีนครินทร์เวชสาร [Internet]. 2560 มิถุนายน 24 [เข้าถึงเมื่อ 21 มีนาคม 2567];32(3):204-13. เข้าถึงได้จาก: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/SRIMEDJ/article/view/90589

COVID-19 and TB [Internet]. www.who.int. [cited 2024 Jul 5]; Available from: https://www.who.int/publications/digital/global-tuberculosis-report-2021/covid-19

Aznar ML, Espinosa-Pereiro J, Saborit N, Jové N, Sánchez Martinez F, Pérez-Recio S, et al. Impact of the COVID-19 pandemic on tuberculosis management in Spain. Int J Infect Dis. 2021 Jul;108:300–5.

สำนักวัณโรค กรมควบคุมโรคกระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการป้องกันและควบคุมการแพร่กระจายเชื้อ วัณโรค. พิมพ์ครั้งที่1. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2559

Guidelines for preventing the transmission of mycobacterium tuberculosis in health-care settings, 2005 [Internet]. Centers for Disease Control and Prevention; [cited 2024 Jul 7]. Available from: https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwr

html/rr5417a1.htm

สำนักงานประกันสังคม. ประกันสังคม.มาตรฐานการ

วินิจฉัยโรคจากการทำงาน ฉบับเฉลิมพระเกียรติ เนื่องในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา

[Internet]. 2007 [เข้าถึงเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/uploads/ckeditor2

//files/dcod80_63_01.pdf

Mingchay P, Paitoonpong L, Kawkitinarong K, Ohata PJ, Suwanpimolkul G. Tuberculosis at a university hospital, Thailand: A surprising incidence of TB among a new generation of highly exposed health care workers who may be asymptomatic. Quinn F, editor. PLOS ONE. 2022 Aug 24;17(8):e0273027.

Bunyan D, Ritchie L, Jenkins D, Coia JE. Respiratory and facial protection: a critical review of recent literature. J Hosp Infect. 2013 Nov;85(3):165–9.

Diel R, Nienhaus A, Witte P, Ziegler R. Protection of healthcare workers against transmission of Mycobacterium tuberculosis in hospitals: a review of the evidence. ERJ Open Res. 2020 Jan;6(1):00317–2019.

Tuberculosis Infection Control: A Practical Manual for Preventing TB | Curry International Tuberculosis Center [Internet]. www.curryt

bcenter.ucsf.edu. [cited 2024 Jul 16]. Available from: https://www.currytbcenter.ucsf.edu/products/tuberculosis-infection-control-practical-manual-preventing-tb

NIOSH TB respiratory protection program in health care facilities - administrator’s guide. wwwcdcgov [Internet]. 2020 Oct 8 [cited 2024 Jul 7]; Available from: https://www.cdc.gov/niosh/docs/99-143/default.html

Jo KW. Preventing the Transmission of Tuberculosis in Health Care Settings: Administrative Control. Tuberc Respir Dis. 2017;80(1):21.

Yadav C (CDC/OID/NCHHSTP) (CTR). Slide Set— Guidelines for Preventing the Transmission of M. tuberculosis in Health-Care Settings, 2005.

Inchai J, Liwsrisakun C, Bumroongkit C, Euathrongchit J, Tajarernmuang P, Pothirat C. Tuberculosis among Healthcare Workers at Chiang Mai University Hospital, Thailand: Clinical and Microbiological Characteristics and Treatment Outcomes. Jpn J Infect Dis. 2018;71(3):214–9.

Mathew A, David T, Thomas K, Kuruvilla PJ, Balaji V, Jesudason MV, et al. Risk factors for tuberculosis among health care workers in South India: a nested case–control study. J Clin Epidemiol. 2013 Jan;66(1):67–74.

Rosamarlina, Jahiroh, Lisdawati V, Hendrawati N, Sundari T, Rusli A, et al. Duration of Work Improves Risk of Latent TB Infection in Health-Care Workers. In: Proceedings of the 4th International Symposium on Health Research (ISHR 2019) [Internet]. Bali, Indonesia: Atlantis Press; 2020 [cited 2024 Jul 17]. Available from: https://www.atlantis-press.com/article/125934996

Casas I, Esteve M, Guerola R, García-Olivé I, Roldán-Merino J, Martinez-Rivera C, et al. Incidence of tuberculosis infection among healthcare workers: Risk factors and 20-year evolution. Respir Med. 2013 Apr; 107(4):601–7.

Sedamano J, Schwalb A, Cachay R, Zamudio C, Ugarte-Gil C, Soto-Cabezas G, et al. Prevalence of positive TST among healthcare workers in high-burden TB setting in Peru. BMC Public Health. 2020 Dec;20(1):612.

Main S, Triasih R, Greig J, Hidayat A, Brilliandi IB, Khodijah S, et al. The prevalence and risk factors for tuberculosis among healthcare workers in Yogyakarta, Indonesia. Adams S, editor. PLOS ONE. 2023 May 18;18(5):e0279215.

Pongwittayapanu P, Anothaisintawee T, Malathum K, Wongrathanandha C. Incidence of Newly Diagnosed Tuberculosis among Healthcare Workers in a Teaching Hospital, Thailand. Ann Global Health. 2018;84(3):342–7.

Lindmeier C. Tuberculosis deaths and disease increase during the COVID-19 pandemic [Internet]. www.who.int. 2022. Available from: https://www.who.int/news/item/27-10-2022 tuberculosis-deaths-and-disease-increase-during-the-covid-19-pandemic

Alemu A, Bitew ZW, Seid G, Diriba G, Gashu E, Berhe N, et al. Tuberculosis in individuals who recovered from COVID-19: A systematic review of case reports. Anupurba S, editor. PLOS ONE. 2022 Nov 28;17(11):e0277807.

Rajagopal J, Sandeep Konaka Gautamdas, Sivakumar G, Karthikeyan Ramaraju. A CaseSeries on Post-COVID Tuberculosis: An Underrated Duo of COVID-19 and Tuberculosis. Cureus. 2023 Oct 30; 15(10): e48013.

Guo HY, Zhong QH, Zhou J, Zhao ZM, Zhang XL, Chen ZH, et al. Risk of prevalence of latent tuberculosis infection in health care workers-an idiographic meta-analysis from a Chinese perspective. Journal of Thoracic Disease. 2021 Apr;13(4):2378–92.

Comstock GW, Livesay VT, Woolpert SF. The prognosis of a positive tuberculin reaction in childhood and adolescence. American Journal of Epidemiology. 1974 Feb;99(2):131–8

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-12-30

How to Cite

1.
อาบุญงาม ม, รวมธรรม น. การติดเชื้อวัณโรคจากการทำงานในบุคลากรทางการแพทย์ในโรงพยาบาลศูนย์แห่งหนึ่งในประเทศไทย. udhhosmj [อินเทอร์เน็ต]. 30 ธันวาคม 2024 [อ้างถึง 27 มีนาคม 2025];32(3):429-3. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/udhhosmj/article/view/272943