การหาเกณฑ์อ้างอิงสำหรับการรายงานผลโดยอัตโนมัติ ในการตรวจวิเคราะห์ความสมบูรณ์ของเลือด

บทคัดย่อ

การตรวจความสมบูรณ์ของเลือด (complete blood count; CBC) เป็นรายการตรวจวิเคราะห์พื้นฐานที่สั่งตรวจเป็นประจำในห้องปฏิบัติการ การตรวจวิเคราะห์ CBC มีหลายขั้นตอนร่วมกับมีปริมาณงานมากทำให้ระยะรอคอยนาน ผู้วิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อหาเกณฑ์อ้างอิงที่เหมาะสม สำหรับรายงานผลโดยอัตโนมัติ (autoverification; AV) ในการตรวจวิเคราะห์ CBC เพื่อลดระยะเวลารอคอยแก้ไขปัญหาความแออัดของผู้มาใช้บริการ ทำการศึกษาที่งานโลหิตวิทยา กลุ่มงานเทคนิคการแพทย์และพยาธิวิทยาคลินิก โรงพยาบาลอุดรธานี เป็นการศึกษาแบบ Cross-sectional descriptive study โดยรวบรวมข้อมูลผลตรวจวิเคราะห์ CBC จากตัวอย่างที่ตรวจในงานประจำเวลาราชการ ตั้งแต่วันที่ 27-31 พฤษภาคม 2567 ในรายที่ตรวจวิเคราะห์ด้วยสเมียร์เลือด (blood smear) แล้วให้ผลเป็นลบทั้งพารามิเตอร์ด้าน เม็ดเลือดขาว (White blood cell; WBC) เม็ดเลือดแดง (red blood cell; RBC) และเกล็ดเลือด (platelet) ใช้สูตรในการคำนวณของ Cochran ได้จำนวนข้อมูล 400 ราย ตั้งเกณฑ์ค่าสูงและค่าต่ำของทุกพารามิเตอร์ บันทึกเป็นค่าอ้างอิงใน เครื่องตรวจวิเคราะห์อัตโนมัติ Sysmex XN-3000 เพื่อกำหนดเงื่อนไข ใช้สถิติเชิงพรรณนาในการวิเคราะห์ข้อมูลผลลบปลอม (false negative : FN), อัตราการรายงานผลโดยอัตโนมัติ และใช้สถิติ Independent t-test ด้วยโปรแกรม PSPP 2.0.0 ในการวิเคราะห์ระยะเวลารอคอย กำหนดค่านัยสำคัญที่ 0.05

ผลการศึกษา: ได้เกณฑ์อ้างอิงค่าต่ำและสูงของพารามิเตอร์ ของ CBC ทุกตัวเป็นเกณฑ์อ้างอิงในการรายงานผลโดยอัตโนมัติ (AV), WBC, RBC, HGB, HCT, MCV, MCH, MCHC, RDW-CV, PLT, NEUT, LYMP, MONO,  EO, BASO, IG, Reticulocytes, RET-He  และพบ false negative ร้อยละ 0.75, 2.00, และ 1.00 ในกลุ่มพารามิเตอร์ WBC, RBC และ platelet ตามลำดับ หลังจากใช้งาน 3 เดือนอัตราการรายงานผล CBC โดยระบบ AV  โดยเฉลี่ยร้อยละ 40.00 ของจำนวนส่งตรวจ CBC ทั้งหมด โดยแยกเป็นผู้ป่วยในและผู้ป่วยนอก ได้ AV rate ร้อยละ 31.00 และ 44.81 ตามลำดับ ระยะเวลารอคอยผลการตรวจ CBC ในกลุ่มคนไข้ทั่วไป ลดลงจาก 109.80 นาทีเหลือ  53.50 นาที และลดลงจาก 59.10 นาทีเหลือ 43.10 นาทีในผู้ป่วยเร่งด่วน ระยะเวลารอคอยลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001 ทั้งผู้ป่วยในและผู้ป่วยนอก)