การพัฒนาตัวแบบความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการของวัยรุ่นตอนต้นในภาคใต้

Main Article Content

วรรณลี ยอดรักษ์
วัลลภา เชยบัวแก้ว
สมเกียรติ สานธนู
ศรีสุดา วนาลีสิน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนากรอบแนวคิดความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการของวัยรุ่นตอนต้น และ 2) พัฒนาตัวแบบความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการของวัยรุ่นตอนต้น โดยแบ่งการดำเนินงานเป็น 3 ระยะ ดังนี้ ระยะที่ 1 พัฒนากรอบแนวคิดความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการ ผ่านการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เชี่ยวชาญด้านความรอบรู้สุขภาพ ด้านอาหารและโภชนาการ และด้านวัยรุ่น จำนวน 9 คน (ค่า IOC เท่ากับ 0.80-1.00) รวมถึงการทบทวนวรรณกรรมจากแหล่งข้อมูล 22 ฉบับ ใช้การวิเคราะห์มโนทัศน์เพื่อสรุปองค์ประกอบหลัก ระยะที่ 2 พัฒนาตัวแบบความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการ โดยการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 1 จังหวัดพัทลุง จำนวน 500 คน ใช้แบบสอบถาม (ค่า IOC เท่ากับ 0.80-1.00; ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาค เท่ากับ 0.92) วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจเพื่อพัฒนาตัวแบบเบื้องต้น ระยะที่ 3 ปรับปรุงและยืนยันตัวแบบความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการ กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 1 ในภาคใต้ จำนวน 1,000 คน วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน ผลการวิจัยพบว่า 1) กรอบแนวคิดประกอบด้วย 3 ระดับ 6 องค์ประกอบ 2) ความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการมี 6 องค์ประกอบ 3) ตัวแบบสุดท้ายมี 5 องค์ประกอบที่สอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ (χ² = 1842.29, df = 522, χ²/df = 3.529, p-value < 0.001)
ซึ่งสามารถนำไปใช้ส่งเสริมสุขภาพวัยรุ่นตอนต้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
ยอดรักษ์ ว, เชยบัวแก้ว ว, สานธนู ส, วนาลีสิน ศ. การพัฒนาตัวแบบความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการของวัยรุ่นตอนต้นในภาคใต้. Health Sci J Thai [อินเทอร์เน็ต]. 17 เมษายน 2025 [อ้างถึง 28 ธันวาคม 2025];7(2):9-15. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/HSJT/article/view/270546
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

National Statistical Office. Ministry of Economy and Society. Survey of Food Consumption Behavior of the Population 2017. [Internet]. 2018 [Cited in 19 March, 2023]. Available from: https://e-purchase.nso.go.th/product_details/pa?set_lang=en .

Bureau of Nutrition, Department of Health, Ministry of Public Health. Nutritional status of Thai children. [Internet]. 2022 [Cited in 19 March, 2023] Available from: https://nutrition2.anamai.moph.go.th

Department of Health. Ministry of Public Health. Mortality rate for newborns younger than or equal to 28 days old. [Internet]. 2022 [ Cited in 10 March, 2023] Available from: https://healthkpi.moph.go.th/kpi2/kpi-list/view/?id=1601

Joulaei H, Keshani P, Kaveh MH. Nutrition literacy as a determinant for diet quality amongst young adolescents: across sectional study, Progress in Nutrition 2018; 20(3): 455-464.

Sasitha R, Ivanovitch K, Boonshuyar C. Nutrition Literacy and Eating Behavior of Undergraduate Students of Faculty of Public Health Thammasat University. The Public Health Journal of Burapha University 2022; 17(1): 28-43. (In Thai)

Walker LO, Avant KC. (fourth edition). Strategies for Theory Construction in Nursing. New Jersey: Pearson Prentice Hall.; 2005.

Comrey AL, Lee HB. A First Course in Factor Analysis. Psychology press.; 2013

Pinyo T. Techniques for Interpreting the Results of Factor Analysis in Research Work. Panyapiwat Journal 2018; 10(Spec No): 292 - 304. (In Thai)

Wongwila S, Ratana OT, Kiddee K. Factor Analysis of Knowledge Management Process of Autonomy University. Veridian E-Journal Slipakorn University. 2015; 8(3): 811-829. (In Thai)

Kuna N, Oumtanee A. Factor analysis of A Happiness at work Scale for Registered Nurses. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2017; 18 (Suppl 2): 103-111. (In Thai)

Sakulsriprasert C. Confirmatory Factor Analysis. Clinical Psychology 2013; 44(1): 1-16. (In Thai)

Doustmohammadian A, Omidvar N, Keshavarz-Mohammadi N, Eini-Zinab H, Amini M, Abdollahi M, et al. Low Food and Nutrition Literacy (FNLIT): a Barrier to Dietary Diversity and Nutrient Adequacy in School age Children. BMC research notes 2020; 13: 1-8.

Carroll N, Perreault M, Ma DW, Haines J. Assessing Food and Nutrition Literacy in Children and Adolescents: A Systematic Review of Existing Tools.Public Health Nutrition 2022; 25(4): 850-865.

Vidgen H, Gallegos D. Defining Food Literacy and Its Components. Appetite 2014; 76: 50–59.