การวัดปริมาณรังสีที่ผู้ป่วยได้รับจากการถ่ายภาพเอกซเรย์ปอด โดยใช้ระบบรับภาพแบบดิจิตอลด้วยอุปกรณ์วัดรังสีโอเอสแอลชนิดนาโนดอท
คำสำคัญ:
ปริมาณรังสีที่ผิว, ปริมาณรังสีที่ผิว, การถ่ายภาพเอกซเรย์ปอด, นาโนดอท, ระบบรับภาพแบบดิจิตอล, เครื่องวัดรังสีชนิดนาโนดอทบทคัดย่อ
ภูมิหลัง: ปริมาณรังสีที่ผู้ป่วยได้รับจะขึ้นกับเทคโนโลยีที่ใช้ในการถ่ายภาพและค่าพารามิเตอร์ที่ใช้ในการถ่ายภาพเอกซเรย์วัตถุประสงค์: งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อกำหนดค่าพารามิเตอร์ที่เหมาะสมและประเมินค่าปริมาณรังสีที่ผิว (entrance surface air kerma; ESAK) สำหรับผู้ป่วยที่จะเข้ารับการถ่ายภาพเอกซเรย์โดยใช้ระบบดิจิตอล (digital radiography : DR) วิธีการ: การกำหนดค่าพารามิเตอร์ที่เหมาะสมกระทำโดยวิธีการถ่ายภาพเอกซเรย์ปอดของหุ่นจำลองร่างกายมนุษย์ (phantom) และพิจารณาปริมาณรังสีที่แผ่ออกมาและคุณภาพของภาพในแง่ของค่า signal to noise ratio (SNR) และค่า contrast to noise ratio (CNR) จากการเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าความต่างศักย์และค่ากระแสหลอดคูณเวลา ซึ่งการประเมินจะทำการถ่ายภาพเอกซเรย์โดยใช้กริดและไม่ใช้กริด สำหรับการประเมินค่า ESAK กระทำโดยวิธีการติดอุปกรณ์วัดรังสีส่วนบุคคล OSL ชนิด nanoDot ที่ผิวผู้ป่วยบริเวณตรงกลางลำรังสีจำนวน 86 ราย ซึ่งมีรูปร่างมาตรฐานที่จะเข้ารับการถ่ายภาพเอกซเรย์ ผล: ค่าพารามิเตอร์ที่เหมาะสมที่ทำให้ภาพมีคุณภาพสูงในขณะที่ได้รับปริมาณรังสีที่ต่ำ คือ ค่าความต่างศักย์ 73 kVp ค่ากระแสหลอด 200 mA ค่าเวลา 0.032 sec. ระยะทางจากจุดกำเนิดรังสีถึงส่วนรับภาพ 180 เซนติเมตร และถ่ายภาพโดยไม่ใช้กริด ค่าเฉลี่ยของค่า ESAK สำหรับผู้ป่วย 0.19 ± 0.011 มิลลิเกรย์ ค่าปริมาณรังสีที่วัดในอากาศโดยใช้อุปกรณ์วัดรังสีส่วนบุคคล OSL ชนิด nanoDot และใช้ ionization chamber ชนิด X2 R/F sensor 0.10 ± 0.0022 มิลลิเกรย์ และ0.09 ± 0.0013 มิลลิเกรย์ ตามลำดับ สรุป: ค่าเฉลี่ยของค่า ESAK สำหรับผู้ป่วยมีค่าต่ำกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อเทียบกับค่าปริมาณรังสีอ้างอิงระดับประเทศ (0.29 มิลลิเกรย์) ค่าปริมาณรังสีที่วัดในอากาศโดยใช้อุปกรณ์วัดรังสีส่วนบุคคล OSL ชนิด nanoDot มีค่าต่ำกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อเทียบกับ ionization chamber ชนิด X2 R/F sensor (p ‹ 0.05) ผู้ปฏิบัติงานด้านรังสีควรมีการประเมินค่าปริมาณรังสีที่ผู้ป่วยได้รับอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ปริมาณรังสีที่ผู้ป่วยได้รับอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้และคุณภาพของภาพถ่ายทางรังสีเพียงพอต่อการวินิจฉัยของแพทย์
เอกสารอ้างอิง
International Commission on Radiological Protection. Radiological Protection and Safety in Medicine. ICRP Publication 73. Annals of ICRP 1996; 26:1-47.
The Japan Medical Imaging and Radiological Systems Industries Association and the National Institute of Radiological Sciences. Diagnostic Reference Levels Based on Latest Surveys in Japan [Internet]. 2015[cited 2018 August 10]. Available from: http:// www.radher.jp/J-RIME/report/DRLhoukokusyoEng.pdf
Tongruang C, Theirrattanakul S, Diswath W. Characterization of an Optically Otimulated Luminescence NanoDot Dosimeters for Diagnostic Radiology. Bulletin of the Department of Medical Science 2016; 58:141-48.
European Commission. European Guidelines on Quality Criteria for Diagnostic Radiographic Image [Internet]. 1996 [cited 2018 August 20]. Available from: https://seram.es/images/site/129_ eur16260.pdf.
Banjong Kheonkaew. Digital Radiography. 2nd ed. Khon Kaen: Faculty of Medicine Khon Kaen University; 2018.
National Electronics and Computer Technology Center. SizeThailand [Internet]. 2000 [cited 2019 August 20]. Available from: http://www.sizethailand.org/region_all.html
Tengchaiyapoom J, Wibuluthai J, Hanpanich P. The Study of Relationship of Appropriate Radiation Dose Following Standard Criteria and Radiography Exposure Technique in Nongsung Hospital, Mukdaharn province. Journal of Medicine and Health Science 2020; 27:111-22.
Yensri L. Comparison of radiation absorbed doses among patients undergoing standard chest radiographic examination by Computed Radiography (CR) and Digital Radiography (DR). The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health 2016; 3:129-39.
Buncharat S, Hamuttiti P. Patient doses in simple radiographic examinations in Trang, Phatthalung and Satun provinces in the transition from x-ray film to Computed Radiography. Journal of Health Science 2016; 25:632-40.
Wutthisas J, Natheetorn C, Srisook A. Assessment of Entrance Skin Dose and Organ Dose of Radiation in Patients Receiving Chest X-ray Using PCXMC 2.0. Journal of Health Science 2014; 23:704-11.
Department of Medical Sciences,Ministry of public health.
Diagnostic reference level in general radiography [Internet]. 2017 [cited 2020 September 10]. Available from: webdb.dmsc.moph. go.th/radiation/งานรังสีวินิจฉัย/ค่าปริมาณรังสีอ้างอิงgen-final.pdf.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
