การศึกษาผลของการนวดต่ออาการเกร็งในผู้ป่วยระบบประสาท : การทบทวนอย่างเป็นระบบ
คำสำคัญ:
การนวด, การนวดรักษา, นวดแผนไทย, ผู้ป่วยระบบประสาท, ภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็งบทคัดย่อ
ภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็ง (spasticity) เป็นภาวะเรื้อรังที่เกิดจากความผิดปกติของระบบประสาทที่พบได้บ่อยในการฟื้นฟูสมรรถภาพ ซึ่งก่อให้เกิดการสูญเสียความสามารถในการเคลื่อนไหวของแขนขา เกิดปัญหาในการเดิน และการทำกิจวัตรประจำวัน ทำให้เกิดอาการปวด และรบกวนการนอน พบได้บ่อยในผู้ป่วยระบบประสาท เช่น ภาวะหลอดเลือดสมอง (stroke) บาดเจ็บทางสมอง (traumatic brain injury) สมองพิการ (cerebral palsy) บาดเจ็บไขสันหลัง (spinal cord injury) และภาวะเสื่อมของไขสันหลัง (spinal degenerative disease) เช่น multiple sclerosis และ familial spastic paraparesis การรักษาภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็งมีหลายวิธี ได้แก่ การทำกายภาพบำบัด กิจกรรมบำบัด การใช้ยารับประทาน การฉีดยาลดเกร็งเฉพาะที่ Intrathecal baclofen และการผ่าตัด สำหรับการนวดนั้น เป็นศาสตร์ที่มีมาช้านาน เป็นการรักษาแบบแพทย์ทางเลือกที่ใช้ในทางคลินิกอย่างแพร่หลาย โดยมีข้อมูลทางการแพทย์ว่าสามารถช่วยลดภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็ง และลดอาการปวดได้ จากการใช้แรงจากภายนอกไปยืดเหยียดกล้ามเนื้อ อีกทั้งแรงสัมผัสจากการนวดบริเวณผิวหนังยังช่วยลดความเจ็บปวดตามทฤษฎี Gate control theory แต่หลักฐานทางงานวิจัยที่เกี่ยวกับผลของการนวดในภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็งมีน้อยมาก และยังไม่พบว่ามีการทำการศึกษาประเภทการทบทวนอย่างเป็นระบบ (systematic review) จึงทำให้คณะผู้วิจัยต้องการศึกษาผลของการนวดต่อภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็ง และอาการปวดในผู้ป่วยระบบประสาท เปรียบเทียบกับวิธีต่างๆ โดยการสืบค้นข้อมูลจากฐานข้อมูล MEDLINE ผ่าน PubMed ได้ 93 การศึกษา และถูกคัดออกจำนวน 90 การศึกษา เนื่องจากกระบวนการรักษาไม่ใช่การนวด ไม่ได้ทำการรักษาในผู้ป่วยระบบประสาท และไม่ได้วัดผลเรื่องอาการเกร็ง เอกสารรายงานการศึกษาที่ผ่านเกณฑ์การคัดเลือกและประเมินคุณภาพ มีจำนวนทั้งสิ้น 3 การศึกษา ผลการศึกษาพบว่า การรักษาด้วยวิธีการนวดในรูปแบบต่างๆ เพื่อลดอาการเกร็งและอาการปวด เมื่อเปรียบเทียบกับการรักษาด้วยวิธีอื่นๆได้ผลทางสถิติ 95% CI เท่ากับ -0.45-0.34 และ -2.44 - 4.44 ตามลำดับ ดังนั้นผู้ป่วยระบบประสาท เช่น โรคหลอดเลือดสมอง และ multiple sclerosis ที่มีอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ ที่ทำการรักษาด้วยการนวดในรูปแบบต่างๆ เมื่อเปรียบเทียบกับการรักษาอื่นๆ เช่น การทำกายภาพบบำบัด การออกกำลังกาย และการนวดหลอก (sham-controlled) ให้ผลในการลดเกร็งและผลในการลดอาการปวด ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่การวัดผลเรื่องการลดปวดยังมีข้อขัดแย้งในการศึกษาที่คัดเลือกมา
เอกสารอ้างอิง
Blazer J, Robinson R, Ruesch L. Spasticity: Etiology, Evaluation, Management, and the role of botulinum toxin type A. Journal of the American Association of Electrodiagnostic Medicine 1997; 20:1-16.
Koman LA, Smith BP, Shilt JS. Cerebral palsy. Lancet 2004; 363:1619-31.
Gaebler-Spira D, Revivo G. The use of botulinum toxin in pediatric disorders. Phys Med Rehabil Clin N Am 2003; 14:703-25.
Jin Dewa R. Massage, universal massage, tissue massage, connective massage, Thai massage, Chinese massage. Establishment project Faculty of Physical Therapy Srinakharinwirot University 1996: 1:46-51.
Lance JW. The control of muscle tone, reflexes, and movement:Robert Wartenberg Lecture. Neurology 1980; 30:1303-13.
Lieber RL, Steinman S, Barash IA, Chambers H. Structural and functional changes in spastic skeletal muscle. Muscle Nerve 2004; 29:615-27.
Foran JR, Steinman S, Barash I, Chambers HG, Lieber RL. Structural and mechanical alterations in spastic skeletal muscle. Dev Med Child Neurol 2005; 47:713-7.
Abbruzzese G. The medical management of spasticity. Eur J Neurol 2002; 9:30-4.
McCrea PH, Eng JJ, Willms R. Phenol reduces hypertonia and enhances strength: a longitudinal case study. Neurorehabil Neural Repair 2004; 18:112-6.
Nance PW, Meythaler JM. Physical Medicine and Rehabilitation 3rd ed. Philadelphia: Saunders; 2007:661.
Watanabe T. The role of therapy in spasticity management. Am J Phys Med Rehabil 2004; 83:S45-9.
Bohannon RW, Smith MB. Interrater reliability of a modified Ashworth scale of muscle spasticity. Phys Ther 1987; 67:206-7.
Negahban H, Rezaie S, Goharpey S. Massage therapy and exercise therapy in patients with multiple sclerosis: a randomized controlled pilot study. Clin Rehabil 2013; 27:1126-36.
Siev-Ner I, Gamus D, Lerner-Geva L, Achiron A. Reflexology treatment relieves symptoms of multiple sclerosis: a randomized controlled study. Mult Scler 2003; 9:356-61.
Thanakiatpinyo T, Suwannatrai S, Suwannatrai U, Khumkaew P, Wiwattamongkol D, Vannabhum M, et al. The efficacy of traditional Thai massage in decreasing spasticity in elderly stroke patients. Clin Interv Aging 2014; 9:1311-9.
Wang Y, Zhu WL, Dong YF. Massage manipulation of supplementing marrow and kneading tendon in treating 30 children with spastic cerebral palsy. Zhongguo Zhong Xi Yi Jie He Za Zhi 2008; 28:363-5.
Nilsson S, Johansson G, Enskar K, Himmelmann K. Massage therapy in post-operative rehabilitation of children and adolescents with cerebral palsy - a pilot study. Complement Ther Clin Pract 2011; 17:127-31.
Li N, Tian F, Wang C, Yu P, Zhou X, Wen Q, et al. Therapeutic effect of acupuncture and massage for shoulder-hand syndrome in hemiplegia patients: a clinical two-center randomized controlled trial. J Tradit Chin Med 2012; 32:343-9.
Silva LM, Schalock M, Garberg J, Smith CL. Qigong massage for motor skills in young children with cerebral palsy and Down syndrome. Am J Occup Ther 2012; 66:348-55.
Ukhanova TA, Gorbunov FE. Efficacy of reflexology in the combination with neuroprotective treatment in hemiparetic form of children cerebral palsy. Zh Nevrol Psikhiatr Im S S Korsakova 2012; 112:28-31.
Zhang XL, Qi R, Yan JT. Clinical research on post-stroke hemiplegia treated with the optimized rehabilitation program of integrated Chinese and western medicine. Zhongguo Zhen Jiu 2013; 33:1113-7.
Malila P, Seeda K, Machom S, Eungpinithpong W. Effects of Thai Massage on Spasticity in Young People with Cerebral Palsy. J Med Assoc Thai 2015; 98:92-6.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
