การศึกษาผลทางคลินิกของการใช้เทคนิควิศวกรรมแผ่นเซลล์เพื่อการ ทดแทนของอวัยวะปริทันต์ : การทบทวนอย่างเป็นระบบและการวิเคราะห์ อภิมาน
คำสำคัญ:
การรักษาโรคปริทันต์, วิศวกรรมแผ่นเซลล์, ความวิการของกระดูก, วิเคราะห์อภิมานบทคัดย่อ
ภูมิหลัง : เป้าหมายสูงสุดของการรักษาโรคปริทันต์ คือ หวังผลให้เกิดการเจริญทดแทนของอวัยวะปริทันต์อย่างสมบูรณ์ ในปัจจุบันการใช้เทคนิควิศวกรรมแผ่นเซลล์ (cell sheet engineering) มาทำให้เกิดเป็นแผ่นเซลล์ต้นกำเนิดถูกพัฒนาขึ้น มาเพื่อเป็นทางเลือกในการรักษาโรคปริทันต์ เทคนิคนี้ได้รับความ สนใจ เนื่องจากสามารถผลิตและนำไปใช้งานได้ง่ายกว่าวิธีวิศวกรรม เนื้อเยื่อแบบดั้งเดิม
วัตถุประสงค์ : เพื่อตอบคำถามในเชิงปริมาณ ด้วยการวิจัยอย่างเป็นระบบว่าผลทางคลินิกของการใช้เซลล์ต้น กำเนิดด้วยเทคนิควิศวกรรมแผ่นเซลล์เพื่อให้เกิดการเจริญทดแทน ของอวัยวะปริทันต์ในมนุษย์เป็นอย่างไร
วิธีการ : สืบค้นงานวิจัยที่ เกี่ยวข้องกับการรักษาดังกล่าวจากฐานข้อมูล PubMed อย่าง เป็นระบบ และสืบค้นจาก Google scholar เลือกเฉพาะบทความ ภาษาอังกฤษหรือภาษาไทยตั้งแต่ปี ค.ศ. 1990 ถึงปี ค.ศ. 2019
ผล : บทความที่ได้รับการยอมรับมี 4 บทความที่เป็นการทดลองที่มี การควบคุม (randomized controlled trials) การวิจัยทางคลินิก (clinical trials) และรายงานผู้ป่วย (case series) ทั้ง 4 บทความได้ นำมาวิเคราะห์อภิมาน โดยรวบรวมผลลัพธ์ทางคลินิก มีตัวชี้วัด ได้แก่ ระดับการยึดเกาะของอวัยวะปริทันต์ (clinical attachment level) ร่องลึกปริทันต์ที่ (probing depth) และความลึกของรอยวิการใต้ สันกระดูกเบ้าฟัน (bony defect depth) โดยนำข้อมูลมาเทียบกับ ข้อมูลก่อนเริ่มการรักษา นำมาหาค่า weighted mean difference (WMD) ที่ช่วงความเชื่อมั่น 95% ผลการวิเคราะห์พบว่า การรักษา โรคปริทันต์ที่มีความวิการของกระดูกในกลุ่มที่ใช้เทคนิควิศวกรรม แผ่นเซลล์ ผลการวิเคราะห์ของระดับการยึดเกาะของอวัยวะปริทันต์ ลดลง (WMD = -3.080 (95% CI -4.697 - (-1.464), p=0.000) ร่องลึกปริทันต์ลดลง (WMD = -4.545 (95% CI -5.621 – (-3.468), p=0.000) และปริมาณกระดูกเพิ่มขึ้น (WMD = -4.020 (95% CI -4.873 – (-3.167), p=0.009) แต่ข้อมูลขาดความเป็นเนื้อเดียวกัน ระดับสูง (I2=92.0%, I2=88.0% และ I2 = 74.0%)
สรุป : การ วิเคราะห์นี้สนับสนุนว่าเทคนิควิศวกรรมแผ่นเซลล์มีผลให้เกิดการ เจริญทดแทนของอวัยวะปริทันต์ อย่างไรก็ตามเนื่องจากยังมีการ ศึกษาที่มีจำนวนน้อย จำนวนกลุ่มตัวอย่างมีไม่มากนักและยังมีอคติ อยู่บ้าง ดังนั้นจึงมีความจำเป็นที่จะต้องมีการศึกษาในทางคลินิกที่ เป็นการทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุมที่มีจำนวนมากขึ้นและ มีคุณภาพสูงต่อไป เพื่อประเมินประสิทธิภาพของการใช้แผ่นเซลล์ ต้นกำเนิดเพื่อการเจริญทดแทนของอวัยวะปริทันต์
เอกสารอ้างอิง
Pihlstrom BL, Michalowicz BS, Johnson NW. Periodontal diseases. Lancet 2005;366:1809-20.
Melcher AH. On the repair potential of periodontal tissues.J Periodontol 1976;47:256-60.
Bartold PM, Gronthos S, Ivanovski S, Fisher A, Hutmacher DW. Tissue engineered periodontal products. J Periodontal Res 2016;51:1-15.
Xu XY, Li X, Wang J, He XT, Sun HH, Chen FM. Concise Review:Periodontal Tissue Regeneration Using Stem Cells: Strategies and Translational Considerations. Stem Cells Transl Med 2019;8:392–403.
Han J, Menicanin D, Gronthos S, Bartold PM. Stem cells, tissue engineering and periodontal regeneration. Aust Dent J2014;59:117–30.
Langer R, Vacanti JP. Tissue engineering. Science 1993;260:920–6.
Bartold PM, McCulloch CA, Narayanan AS, Pitaru S. Tissue engineering: a new paradigm for periodontal regeneration based on molecular and cell biology. Periodontol 2000.2000; 24:253–69.
Lodi D, Iannitti T, Palmieri B. Stem cells in clinical practice:applications and warnings. J Exp Clin Cancer Res 2011; 30:9.
Chen FM, Shi S. Periodontal Tissue Engineering. Principles of Tissue Engineering; 2014.
Yamada N, Okano T, Sakai H, Karikusa F, Sawasaki Y, Sakurai Y. Thermo-responsive polymeric surfaces;control of attachment and detachment of cultured cells. Makromol Chem Rapid Commun 1990;11:571–6.
Okano T, Yamada N, Okuhara M, Sakai H, Sakurai Y. Mechanism of cell detachment from temperaturemodulated,hydrophilic-hydrophobic polymer surfaces.Biomaterials 1995;16:297–303.
Akizuki T, Oda S, Komaki M, Tsuchioka H, Kawakatsu N,Kikuchi A, et al. Application of periodontal ligament cell sheet for periodontal regeneration: a pilot study in beagle dogs. J Periodontal Res2005;40:245–51.
Hasegawa M, Yamato M, Kikuchi A, Okano T, Ishikawa I.Human periodontal ligament cell sheets can regenerate periodontal ligament tissue in an athymic rat model. Tissue Eng 2005;11:469–78.
Flores MG, Hasegawa M, Yamato M, Takagi R, Okano T,Ishikawa I. Cementum-periodontal ligament complexregeneration using the cell sheet technique. J Periodontal Res2008;43:364–71.
Tsumanuma Y, Iwata T, Washio K, Yoshida T, Yamada A,Takagi R, et al. Comparison of different tissue-derived stem cell sheets for periodontal regeneration in a canine 1-wall defect model. Biomaterials 2011;32:5819–25.
Gaubys A, Papeckys V, Pranskunas M. Use of Autologous Stem Cells for the Regeneration of Periodontal Defects in Animal Studies: a Systematic Review and Meta-Analysis. J Oral Maxillofac Res 2018;9:e3.
Yamamiya K, Okuda K, Kawase T, Hata KI, Wolff LF, Yoshie H. Tissue-engineered cultured periosteum used with platelet-rich plasma and hydroxyapatite in treating human osseous defects. J Periodontol 2008;79:811–8.
Feng F, Akiyama K, Liu Y, Yamaza T, Wang T-M, Chen JH, et al. Utility of PDL progenitors for in vivo tissue regeneration:a report of 3 cases. Oral Dis 2010;16:20–8.
Slim K, Nini E, Forestier D, Kwiatkowski F, Panis Y, Chipponi J. Methodological index for non-randomized studies (minors):development and validation of a new instrument. ANZ J Surg 2003;73:712–6.
Washio K, Iwata T, Mizutani M, Ando T, Yamato M, Okano T, et al. Assessment of cell sheets derived from human periodontal ligament cells: a pre-clinical study. Cell Tissue Res 2010;341:397–404.
Kobayashi J, Kikuchi A, Aoyagi T, Okano T. Cell sheet tissue engineering: Cell sheet preparation,harvesting/manipulation,and transplantation. J Biomed Mater Res A 2019;107:955–67.
Iwata T, Washio K, Yoshida T, Ishikawa I, Ando T, Yamato M, et al. Cell sheet engineering and its application for periodontal regeneration. J Tissue Eng Regen Med 2015;9:343–56.
Okuda K, Kawase T, Nagata M, Yamamiya K, Nakata K, Wolff LF, et al. Tissue-engineered cultured periosteum sheet application to treat infrabony defects: case series and 5-year results. Int J Periodontics Restorative Dent2013;33:281–7.
Okuda K, Yamamiya K, Kawase T, Mizuno H, Ueda M, Yoshie H. Treatment of human infrabony periodontal defects by grafting human cultured periosteum sheets combined with platelet-rich plasma and porous hydroxyapatite granules:case series. J Int Acad Periodontol 2009; 11:206–13.
Chen FM, Gao LN, Tian BM, Zhang XY, Zhang YJ, Dong GY,et al. Treatment of periodontal intrabony defects using autologous periodontal ligament stem cells: a randomized clinical trial. Stem Cell Res Ther 2016; 7:33.
Iwata T, Yamato M, Washio K, Yoshida T, Tsumanuma Y,Yamada A, et al. Periodontal regeneration with autologous periodontal ligament-derived cell sheets - A safety and efficacy study in ten patients. Regen Ther 2018;9:38–44.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
