รายงานผู้ป่วยที่มีอาการหลงเหลือหลังติดเชื้อโควิด 19 ในระยะยาวร่วมกับมีพังผืดในปอด ภายหลังได้รับโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพปอดแบบผู้ป่วยนอก
คำสำคัญ:
พังผืดปอด, ฟื้นฟูสมรรถภาพปอด, ออกกำลังกาย, โควิดระยะยาวบทคัดย่อ
ผู้ป่วยโควิด 19 ที่รอดชีวิตพบการเกิดพังผืดในปอดได้ถึงร้อยละ 44.9 ส่งผลให้เกิดอาการหอบเหนื่อย ความสามารถในการออกกำลังกายและคุณภาพชีวิตลดลง การฟื้นฟูสมรรถภาพปอดเป็นการรักษาอย่างหนึ่งที่แพร่หลาย เพื่อลดอาการหอบเหนื่อย เพิ่มความทนทานในการออกกำลังกาย ส่งผลให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น แต่โรคโควิด 19 เป็นโรคอุบัติใหม่ การฟื้นฟูสมรรถภาพปอดในผู้ป่วย long COVID ที่มีพังผืดในปอด จึงมีข้อมูลการศึกษาที่น้อย รายงานฉบับนี้เป็นการนำเสนอเกี่ยวกับผู้ป่วยชายไทยอายุ 60 ปีที่มีภาวะ long COVID ร่วมกับมีพังพืดในปอดที่ได้โปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพปอดแบบผู้ป่วยนอกเป็นระยะเวลา 3 เดือน ตามแนวทางของสมาคมกีฬาเวชศาสตร์แห่งสหรัฐอเมริกา แต่เนื่องจากผู้ป่วยรายนี้ มีข้อจำกัดการออกกำลังกาย ได้แก่ อาการหอบเหนื่อยง่ายและความผิดปกติของสมรรถภาพปอด จึงได้ปรับรูปแบบเป็นการออกกำลังกายสลับกับพักเป็นช่วง ๆ ที่ระดับความหนักเบาในช่วงแรกเพื่อให้เกิดความคุ้นเคย และไม่กระตุ้นอาการหอบเหนื่อยมากไปต่อมา จึงได้ปรับการออกกำลังกายแบบต่อเนื่อง ที่ระดับความหนักปานกลาง ภายหลังการฟื้นฟูฯ 3 เดือน พบว่ามีการเพิ่มขึ้นของความแข็งแรงของกล้ามเนื้อแขน (ร้อยละ 17.50-17.86) ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขา (ร้อยละ 66.67) ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหายใจ (กล้ามเนื้อหายใจเข้าร้อยละ 7.89 และกล้ามเนื้อหายใจออกร้อยละ 9.62) และสมรรถภาพปอด (FEV1) ร้อยละ 8.87 FVC ร้อยละ 5.04 และ PEF25-75% ร้อยละ 30.77) นอกจากนี้ยังช่วยลดอาการหอบเหนื่อย ทำให้เพิ่มความสามารถในการออกกำลังกาย (ร้อยละ 29.31) และคุณภาพชีวิต ดังนั้น จึงควรแนะนำการฟื้นฟูสมรรถภาพปอดในผู้ป่วย long covid ร่วมกับมีพังผืดในปอด เพื่อเพิ่มความสามารถในการออกกำลังกายและคุณภาพชีวิต
เอกสารอ้างอิง
Sohrabi C, Alsafi Z, O’Neill N, Khan M, Kerwan A, Al-Jabir A, et al. World Health Organization declares global emergency: a review of the 2019 novel coronavirus (COVID-19). Int J Surg Lond Engl 2020;76:71-6.
COVID-19 rapid guideline: managing the long-term effects of COVID-19 [Internet]. 2020 [cited 2023 Feb 25]. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK567261/
Soriano JB, Murthy S, Marshall JC, Relan P, Diaz JV, WHO Clinical case definition working group on post-COVID-19 condition. A clinical case definition of post-COVID-19 condition by a delphi consensus. Lancet Infect Dis 2022;22(4):e102-7.
O’Mahoney LL, Routen A, Gillies C, Ekezie W, Welford A, Zhang A, et al. The prevalence and long-term health effects of long covid among hospitalised and non-hospitalised populations: a systematic review and meta-analysis. EClinicalMedicine 2023;55:101762.
Subramanian A, Nirantharakumar K, Hughes S, Myles P, Williams T, Gokhale KM, et al. Symptoms and risk factors for long COVID in non-hospitalized adults. Nat Med 2022;28(8):1706-14.
Davis HE, McCorkell L, Vogel JM, Topol EJ. Long COVID: major findings, mechanisms and recommendations. Nat Rev Microbiol 2023;21(3):133-46.
Hama Amin BJ, Kakamad FH, Ahmed GS, Ahmed SF, Abdulla BA, mohammed SH, et al. Post COVID-19 pulmonary fibrosis; a meta-analysis study. Ann Med Surg 2022;77:103590.
Tran S, Ksajikian A, Overbey J, Li P, Li Y. Pathophysiology of pulmonary fibrosis in the context of COVID-19 and implications for treatment: a narrative review. Cells 2022;11(16):2489.
Spruit MA, Singh SJ, Garvey C, ZuWallack R, Nici L, Rochester C, et al. An official American thoracic society/European respiratory society statement: key concepts and advances in pulmonary rehabilitation. Am J Respir Crit Care Med 2013;188(8):e13-e64.
Ries AL, Bauldoff GS, Carlin BW, Casaburi R, Emery CF, Mahler DA, et al. Pulmonary rehabilitation: joint ACCP/AACVPR evidence-based clinical practice guidelines. Chest 2007;131 (5 Suppl):4S-42S.
Dowman L, Hill CJ, May A, Holland AE. Pulmonary rehabilitation for interstitial lung disease. Cochrane Database Syst Rev 2021;2(2):CD006322.
American College of Sports Medicine. ACSM’s guidelines for exercise testing and prescription. 9th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2014.
Troosters T, Gosselink R, Decramer M. Six minute walking distance in healthy elderly subjects. Eur Respir J 1999;14(2):270-4.
Mathiowetz V, Kashman N, Volland G, Weber K, Dowe M, Rogers S. Grip and pinch strength: normative data for adults. Arch Phys Med Rehabil 1985;66(2):69-74.
Montes-Ibarra M, Oliveira CLP, Orsso CE, Landi F, Marzetti E, Prado CM. The impact of long COVID-19 on muscle health. Clin Geriatr Med 2022;38(3):545-57.
Reina-Gutiérrez S, Torres-Costoso A, Martínez-Vizcaíno V, Núñez de Arenas-Arroyo S, Fernández-Rodríguez R, PozueloCarrascosa DP. Effectiveness of pulmonary rehabilitation in interstitial lung disease, including coronavirus diseases: a systematic review and meta-analysis. Arch Phys Med Rehabil 2021;102(10):1989-97.
Huang LH, Chen YJ. The 6-minute walk test to assess exercise capacity of patients with chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J 2016;48(suppl 60):PA1385.
de Torres JP, Pinto-Plata V, Ingenito E, Bagley P, Gray A, Berger R, et al. Power of outcome measurements to detect clinically significant changes in pulmonary rehabilitation of patients with COPD. Chest 2002;121(4):1092–8.
Oliveira A, Rebelo P, Paixão C, Jácome C, Cruz J, Valente C, et al. Minimal clinically important difference using one-repetition maximum in COPD. COPD 2021;18(1):35-44.
Wyrwich KW, Fihn SD, Tierney WM, Babu AN, Wolinsky FD, Kroenke K. Clinically important changes in health-related quality of life for patients with chronic obstructive pulmonary disease. J Gen Intern Med 2003;18(3):196-202.
Nyberg A, Carvalho J, Bui KL, Saey D, Maltais F. Adaptations in limb muscle function following pulmonary rehabilitation in patients with COPD - a review. Rev Port Pneumol 2016;22(6): 342-50.
Parshall MB, Schwartzstein RM, Adams L, Banzett RB, Manning HL, Bourbeau J, et al. An official American Thoracic Society statement: update on the mechanisms, assessment, and management of dyspnea. Am J Respir Crit Care Med 2012;185(4):435-52.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
