แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปและแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวของไทยเผชิญกับความท้าทายอะไรบ้าง เมื่อพูดคุยเรื่องการวางแผนดูแลล่วงหน้ากับผู้ป่วยระยะประคับประคองและครอบครัว:การวิจัยเชิงคุณภาพ

ผู้แต่ง

  • พิมอาภรณ์ เสียมไหม พ.บ. คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลับมหิดล
  • สายพิณ หัตถีรัตน์ พ.บ. ภภาควิชาเวชศาสตร์ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
  • กิติพล นาควิโรจน์ พ.บ. ภาควิชาเวชศาสตร์ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี

คำสำคัญ:

การวางแผนดูแลล่วงหน้า , การวางแผนดูแลล่วงหน้า การดูแลผู้ป่วยระยะประคับประคอง ความท้าทายของแพทย์

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: การตัดสินใจในวาระสุดท้ายของชีวิต ไม่ได้เป็นเอกสิทธิ์ของผู้ป่วย ทำให้แพทย์ปฐมภูมิของไทยเผชิญความท้าทายในการวางแผนดูแลล่วงหน้ากับผู้ป่วยระยะประคับประคองและครอบครัวัตถุประสงค์: เพื่อเข้าใจความท้าทายของแพทย์ในการวางแผนดูแลล่วงหน้าในผู้ป่วยระยะประคับประคอง วิธีการ: วิจัยเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์บทสัมภาษณ์โดยผู้วิจัยหลัก และผู้วิจัยรอง 2 คน อย่างเป็นอิสระต่อกัน ผล: แพทย์ปฐมภูมิ 20 คน ชาย 10 คน หญิง 10 คน แพทย์ 19 จาก 20 คน ตระหนักถึงความสำคัญของการวางแผนดูแลล่วงหน้า เป็น “แผนที่ชีวิต” “ควรคู่บัตรประชาชน” “คุยไว้ก่อนแม้ยังไม่เกิด” แพทย์ต้องเผชิญความท้าทาย 3 มิติ คือ “แพทย์” “ผู้ป่วยระยะท้ายและครอบครัว” “ระบบบริการสุขภาพ” แพทย์ทั่วไปขาดความรู้ในการจัดการอาการ เข้าใจผิดว่าการดูแลแบบประคับประคองไม่ใช่การช่วยเหลือผู้ป่วย แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว ต้องสร้างระบบการดูแลผู้ป่วยด้วยตนเอง เผชิญกับญาติที่ให้ปกปิดผลวินิจฉัยกับผู้ป่วย ระบบบริการสุขภาพของไทยยังมุ่งเน้นรักษาเฉพาะโรค ปริมาณผู้ป่วยเยอะ ความยากต่อการประสานกับแพทย์เฉพาะทาง ทั้งที่มีกฎหมายรองรับการวางแผนดูแลล่วงหน้า แต่ระบบยังใหม่ และแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวมีจำนวนน้อย สรุป: แพทย์ไทยต้องเผชิญกับการวางแผนดูแลล่วงหน้า ตั้งแต่ความท้าทายในตนเอง ความท้าทายของผู้ป่วยระยะท้ายและครอบครัว และระบบบริการสุขภาพที่มุ่งเน้นเฉพาะการรักษาโรค

เอกสารอ้างอิง

Sudore RL, Lum HD, You JJ, Hanson LC, Meier DE, Pantilat SZ, et al. Defining Advance Care Planning for Adults: A Consensus Definition From a Multidisciplinary Delphi Panel. J Pain Symptom Manage. 2017;53(5):821-32.e1.

WHO definition of palliative care [Internet]. 2019. Available from: https://www.who.int/cancer/palliative/definition/en/.

Johnson SB, Butow PN, Bell ML, Detering K, Clayton JM, Silvester W, et al. A randomised controlled trial of an advance care planning intervention for patients with incurable cancer. British journal of cancer. 2018;119(10):1182-90.

Keating NL, Landrum MB, Rogers SO, Jr., Baum SK, Virnig BA, Huskamp HA, et al. Physician factors associated with discussions about end-of-life care. Cancer. 2010;116(4):998-1006.

Risk J, Mohammadi L, Rhee J, Walters L, Ward PR. Barriers, enablers and initiatives for uptake of advance care planning in general practice: a systematic review and critical interpretive synthesis. BMJ Open. 2019;9(9):e030275.

Enck RE. Advance directives: Burden or benefit? American Journal of Hospice and Palliative Medicine®. 2003;20(5):329-30.

Bernard C, Tan A, Slaven M, Elston D, Heyland D, Howard M. Exploring patient-reported barriers to advance care planning in family practice. BMC Family Practice. 2020;21.

Hong M, Yi EH, Johnson KJ, Adamek ME. Facilitators and Barriers for Advance Care Planning Among Ethnic and Racial Minorities in the U.S.: A Systematic Review of the Current Literature. J Immigr Minor Health. 2018;20(5):1277-87.

Johnson S, Butow P, Kerridge I, Tattersall M. Advance care planning for cancer patients: a systematic review of perceptions and experiences of patients, families, and healthcare providers. Psychooncology. 2016;25(4):362-86.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

31-03-2022

รูปแบบการอ้างอิง

1.
เสียมไหม พ, หัตถีรัตน์ ส, นาควิโรจน์ ก. แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปและแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวของไทยเผชิญกับความท้าทายอะไรบ้าง เมื่อพูดคุยเรื่องการวางแผนดูแลล่วงหน้ากับผู้ป่วยระยะประคับประคองและครอบครัว:การวิจัยเชิงคุณภาพ. J DMS [อินเทอร์เน็ต]. 31 มีนาคม 2022 [อ้างถึง 21 ธันวาคม 2025];47(1):94-102. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/JDMS/article/view/252203

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ