เปรียบเทียบการให้ยา Ondansetron กับ Ondansetron ร่วมกับ Propofol เพื่อป้องกันอาการคันจากการใส่ยามอร์ฟีน เข้าช่องน้ำไขสันหลังในผู้ป่วยที่ผ่าท้องทำคลอด

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: การระงับความรู้สึกเฉพาะส่วนโดยการใส่ยามอร์ฟีนเข้าช่องน้ำไขสันหลัง เป็นวิธีที่นิยมใช้ในการผ่าท้องทำคลอด เพราะว่าปลอดภัยและมีประสิทธิผลในการระงับอาการปวดหลังการผ่าตัด อย่างไรก็ตามอาการคันจากการใส่ยากลุ่ม opioid เข้าช่องน้ำไขสันหลังเป็นผลข้างเคียงที่พบได้บ่อย ซึ่งค่อนข้างรักษายาก อาจทำให้ผู้ป่วยไม่สุขสบายและไม่พึงพอใจต่อการระงับความรู้สึกได้ วัตถุประสงค์: การศึกษาแบบสุ่มมีกลุ่มควบคุม (randomized controlled trial) เพื่อเปรียบเทียบผลของการให้ยา ondansetron กับการให้ยา ondansetron ร่วมกับ propofol ในการป้องกันการเกิดอาการคันจากการใส่ยามอร์ฟีนเข้าช่องน้ำไขสันหลังในผู้ป่วยที่ผ่าท้องทำคลอด วิธีการ: ผู้ป่วยที่เข้ารับการผ่าท้องทำคลอด 90 คน ได้รับการระงับความรู้สึกโดยการใส่ยามอร์ฟีน 0.2 มิลลิกรัม ในยา bupivacaine 10-12 มิลลิกรัม เข้าช่องน้ำไขสันหลังถูกแบ่งเป็นสองกลุ่มโดยการสุ่ม หลังทารกคลอด ผู้ป่วยกลุ่มแรก (45 คน) ได้รับยา ondansetron 8 มิลลิกรัม กลุ่มที่สอง (45 คน) ได้รับยา ondansetron 8 มิลลิกรัมและ propofol 0.5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ประเมินอาการคัน คลื่นไส้อาเจียน รวมทั้งภาวะแทรกซ้อนอย่างอื่นระหว่างอยู่ในห้องพักฟื้น และหลังระงับความรู้สึก 4, 8, 24 ชั่วโมง ผล: อุบัติการณ์การเกิดอาการคันในกลุ่มที่ได้รับ ondansetron ร่วมกับ propofol น้อยกว่ากลุ่มที่ได้รับ ondansetron อย่างเดียวอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (31.1% กับ 55.5%, p=0.029 ที่ 4 ชั่วโมง และ 57.7% กับ 75.6%, p=0.037 ที่ 8 ชั่วโมง) นอกจากนี้กลุ่มที่ได้รับยา ondansetron ร่วมกับ propofol มีอาการคันปานกลางถึงคันมากและได้รับยารักษาอาการคันน้อยกว่ากลุ่มที่ได้รับ ondansetron อย่างเดียวอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (6.7% กับ 24.4%, p=0.02) ไม่พบความแตกต่างของอาการคลื่นไส้อาเจียนหลังการผ่าตัดระหว่างผู้ป่วยทั้งสองกลุ่ม สรุป: การให้ ondansetron ร่วมกับ propofol สามารถลดการเกิดอาการคันจากการได้รับยามอร์ฟีนเข้าช่องน้ำไขสันหลังและลดการเกิดอาการคันที่รุนแรงได้เมื่อเปรียบเทียบกับการให้ยา ondansetron เพียงอย่างเดียวในผู้ป่วยผ่าท้องทำคลอด