ปัจจัยทำนายการปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนของร้านขายยาแผนปัจจุบัน จังหวัดฉะเชิงเทรา

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง: ร้านขายแผนปัจจุบันทุกร้าน จะต้องผ่านการประเมินเกณฑ์การปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนก่อนได้รับหรือต่ออายุใบอนุญาตให้จำหน่ายยา วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่สามารถร่วมกันทำนายการปฏิบัติตามหลักวิธีการปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชนของร้านขายยาแผนปัจจุบัน จังหวัดฉะเชิงเทรา วิธีการ: เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบตัดขวาง รวบรวมข้อมูลจากเภสัชกรผู้มีหน้าที่หลักในการปฏิบัติการในร้านยา จำนวน 120 ร้านโดยใช้แบบสอบถามที่พัฒนาตามเกณฑ์การประเมิน GPP และผ่านการประเมินความตรงและความเที่ยง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ การวิเคราะห์การจำแนกพหุ (Multiple Classification Analysis; MCA) ผล: ร้านยาส่วนใหญ่เป็นร้านยาเดี่ยว เปิดดำเนินการมามากกว่า 10 ปี มากว่าครึ่งเคยเข้าร่วมประชุมพัฒนามาตรฐานร้านยา ส่วนมากมีการรับรู้ความสามารถในการพัฒนา ด้านสถานที่ขายยา ด้านอุปกรณ์ด้านบุคลากร ด้านการควบคุมคุณภาพยา และด้านการปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน ในระดับสูง การรับรู้ความสามารถตนเองทั้ง 5ด้าน ร่วมกับระยะเวลาดำเนินกิจการของร้าน ช่วงเวลาของการได้รับใบอนุญาตและการเข้าร่วมประชุมพัฒนามาตรฐานร้านยา สามารถร่วมกันทำนายผลการประเมินตามเกณฑ์ GPP ได้ ร้อยละ 62.8 (R² = 0.628) โดยมีการรับรู้ความสามารถตนเองในการดำเนินงานด้านอุปกรณ์เกี่ยวกับการขายยา เป็นตัวแปรที่มีอิทธิพลต่อผลการประเมินมากที่สุด รองลงมาคือช่วงของการได้รับอนุญาตให้ขายยาตามด้วยการรับรู้ในความสามารถที่จะดำเนินการด้านสถานที่ขายยา สรุป: ผลการประเมิน GPP สามารถอธิบายได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติด้วย 8 ปัจจัยที่ใช้ในแบบจำลองการวิเคราะห์ เนื่องจากความสามารถตนเองเป็นตัวทำนายที่ดีที่ตัวหนึ่งของการกระทำ และการเข้าร่วมประชุมสัมมนา มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญกับผลการประเมิน GPP ดังนั้นจึงควรจัดให้มีการสัมมนาสำหรับร้านยาที่ไม่เคยเข้าร่วมประชุม และควรนำร้านยาที่ผ่านการประเมินในระดับต้น ๆ มาเป็นต้นแบบ