ประสิทธิผลของการอนุรักษ์สันกระดูกขากรรไกรต่อการเปลี่ยนแปลงมิติแนวนอนของสันกระดูกขากรรไกรภายหลังการถอนฟันหน้าบน: การทบทวนอย่างเป็นระบบ และการวิเคราะห์อภิมาน
คำสำคัญ:
การอนุรักษ์สันกระดูกขากรรไกร, ฟันหน้าบน, การเปลี่ยนแปลงในมิติแนวนอนบทคัดย่อ
ภูมิหลัง: ในปัจจุบันความนิยมในการรักษาทันตกรรมรากเทียมเพื่อทดแทนฟันหน้าบนที่สูญเสียไปมีเพิ่มสูงขึ้นเรื่อย ๆ เนื่องจากเป็นทางเลือกในการรักษาที่ให้ความสวยงามและมีความประสบความสำเร็จสูง แต่ปัญหาที่มักพบในการฝังรากเทียมบริเวณฟันหน้าบน คือ ลักษณะรูปร่างของสันกระดูกไม่เหมาะสมต่อการรองรับรากเทียม โดยเฉพาะความกว้างของสันกระดูกที่ไม่เพียงพออันเกิดได้จากปัญหาการสลายของกระดูกภายหลังการถอนฟันที่มีการสูญเสียมิติแนวนอน (horizontal dimensional changes) ดังนั้น วิธีการอนุรักษ์สันกระดูกขากรรไกรภายหลังการถอนฟันทันทีจึงเป็นหนึ่งในวิธีการศัลยกรรมที่อาศัยหลักการการชักนำเนื้อเยื่อคืนสภาพ (guided tissue regeneration) ในการเพิ่มปริมาณกระดูก และช่วยลดปริมาณการสลายของสันกระดูก เสริมให้มีความสวยงาม มีปริมาณกระดูกเพียงพอเหมาะสมต่อการรองรับรากเทียม วัตถุประสงค์: เพื่อรวบรวมหลักฐานทางวิชาการเรื่องการอนุรักษ์สันกระดูกขากรรไกรในมิติแนวนอนภายหลังการถอนฟันหน้าบน วิธีการ: สืบค้นงานวิจัยที่เกี่ยวข้องจากฐานข้อมูล PubMedCochrane library และ Google scholar ร่วมกับการค้นหาด้วยมืออย่างเป็นระบบ เลือกมาเฉพาะบทความภาษาอังกฤษหรือภาษาไทยตั้งแต่ปี ค.ศ. 1980 ถึงปี ค.ศ. 2022 บทความที่ได้รับการยอมรับมี 6 บทความ และนำมาทำการวิเคราะห์อภิมาน ข้อมูลที่รวบรวมจะเป็นค่าเฉลี่ย (mean) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (standarddeviation) ของการเปลี่ยนเปลี่ยนของสันกระดูกในมิติแนวนอนจากนั้นนำมาหาค่า standard mean difference (SMD) ที่ช่วงความเชื่อมั่น 95% ผล: ประสิทธิผลของการใช้วิธีการอนุรักษ์สันกระดูกขากรรไกรภายหลังการถอนฟันหน้าบน ให้ผลการเปลี่ยนแปลงในมิติแนวนอนที่ดีกว่าการปล่อยให้แผลถอนฟันหายเองในบริเวณฟันหน้าบนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (SMD = 6.668, 95% CI 4.579, 8.757, p < .001) โดยที่ผลของข้อมูลขาดความเป็นเนื้อเดียวกันสูง (I2 = 98.5%) สรุป: การใช้วิธีการอนุรักษ์สันกระดูกขากรรไกรภายหลังการถอนฟันบริเวณฟันหน้าบนมีประสิทธิผลที่ดีต่อการเปลี่ยนแปลงในมิติแนวนอน แต่ยังไม่สามารถสรุปได้แน่ชัดเนื่องจากการศึกษาที่มีจำนวนน้อยและมีจำนวนกลุ่มตัวอย่างไม่มากและยังมีอคติจากการศึกษา จึงมีความจำเป็นที่ควรมีการศึกษาวิจัยที่มีคุณภาพสูงต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Al-Omiri MK, Karasneh JA, Lynch E, Lamey PJ, Clifford TJ. Impacts of missing upper anterior teeth on daily living. Int Dent J 2009;59(3):127-32
Kalsi AS, Kalsi JS, Bassi S. Alveolar ridge preservation: why, when and how. Br Dent J 2019;227(4):264-74.
Sakka S, Baroudi K, Nassani MZ. Factors associated with early and late failure of dental implants. J Investig Clin Dent 2012;3(4):258-61.
Jaidee T, Kasemkitwatana K, Wilaiwong K, Wongmaneerung N, Luksuwan P, Sing-usaha P, et al. Average thickness of the maxillary labial plate in Thai population using cone beam computed tomography analysis. Thai J Oral Maxillofac Surg 2015;29(60):97-103.
López-Jarana P, Díaz-Castro CM, Falcão A, Falcão C, Ríos-Santos JV, Herrero-Climent M. Thickness of the buccal bone wall and root angulation in the maxilla and mandible: an approach to cone beam computed tomography. BMC Oral Health 2018;18(1):194.
Jung RE, Ioannidis A, Hämmerle CHF, Thoma DS. Alveolar ridge preservation in the esthetic zone. Periodontol 2000. 2018;77(1):165-75.
Huynh-Ba G, Pjetursson BE, Sanz M, Cecchinato D, Ferrus J, Lindhe J, et al. Analysis of the socket bone wall dimensions in the upper maxilla in relation to immediate implant placement. Clin Oral Implants Res 2010;21(1):37-42.
Vignoletti F, Matesanz P, Rodrigo D, Figuero E, Martin C, Sanz M. Surgical protocols for ridge preservation after tooth extraction. A systematic review. Clin Oral Implants Res 2012;23(Suppl 5): 22-38.
Tan WL, Wong TL, Wong MC, Lang NP. A systematic review of post-extractional alveolar hard and soft tissue dimensional changes in humans. Clin Oral Implants Res 2012;23(Suppl 5):1-21.
Pagni G, Pellegrini G, Giannobile WV, Rasperini G. Postextraction alveolar ridge preservation: biological basis and treatments. Int J Dent 2012;151030.
Higgins JPT, Savović J, Page MJ, Elbers RG, Sterne JAC. The cochrane collaboration’s tool for assessing risk of bias in randomised trials. BMJ 2011;18:343.
Nunes FAS, Pignaton TB, Novaes AB Jr, Taba M Jr, Messora MR, Palioto DB, et al. Evaluation of a bone substitute covered with a collagen membrane for ridge preservation after tooth extraction. Clinical and tomographic randomized controlled study in humans. Clin Oral Implants Res 2018;29(4):424-33.
Lee JH, Kim DH, Jeong SN. Comparative assessment of anterior maxillary alveolar ridge preservation with and without adjunctive use of enamel matrix derivative: a randomized clinical trial. Clin Oral Implants Res 2020;31(1):1-9.
Stumbras A, Galindo-Moreno P, Januzis G, Juodzbalys G. Threedimensional analysis of dimensional changes after alveolar ridge preservation with bone substitutes or plasma rich in growth factors: randomized and controlled clinical trial. Clin Implant Dent Relat Res 2021;23(1):96-106.
Llanos AH, Sapata VM, Jung RE, Hämmerle CH, Thoma DS, César Neto JB, et al. Comparison between two bone substitutes for alveolar ridge preservation after tooth extraction: cone-beam computed tomography results of a non-inferiority randomized controlled trial. J Clin Periodontol 2019;46:373-81.
Castro AB, Van Dessel J, Temmerman A, Jacobs R, Quirynen M. Effect of different platelet-rich fibrin matrices for ridge preservation in multiple tooth extractions: a split-mouth randomized controlled clinical trial. J Clin Periodontol 2021;48(7):984-95.
Mercado F, Vaquette C, Hamlet S, Ivanovski S. Enamel matrix derivative promotes new bone formation in xenograft assisted maxillary anterior ridge preservation-a randomized controlled clinical trial. Clin Oral Implants Res 2021;32:732-44.
Bassir SH, Alhareky M, Wangsrimongkol B, Jia Y, Karimbux N. Systematic review and meta-analysis of hard tissue outcomes of alveolar ridge preservation. Int J Oral Maxillofac Implants 2018;33(5):979-94.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสารกรมการแพทย์
