การศึกษาการแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมของวัยรุ่นในอำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์โดยใช้รูปแบบความรอบรู้ด้านสุขภาพ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบความรอบรู้ด้านสุขภาพในการแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมของวัยรุ่นในอำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ 2) ประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมวัยรุ่นในอำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ และ 3) เพื่อเป็นข้อเสนอแนะในแนวทางการพัฒนาคุณลักษณะความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมของวัยรุ่น กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพเพื่อให้ข้อมูลสภาพปัญหาของการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น และแนวทางการแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมของวัยรุ่น โดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive sampling) คือ บุคคลที่เกี่ยวข้องในการแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมของวัยรุ่น ในอำเภอศีขรภูมิ จำนวน 40 คน และกลุ่มตัวอย่างที่เก็บข้อมูลเชิงปริมาณในการประเมินความรอบรู้ทางด้านสุขภาพ เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมของวัยรุ่น คือนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3-6 โรงเรียนศีขรภูมิพิสัยและนักเรียนระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ และระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูงของวิทยาลัยการอาชีพศีขรภูมิ จำนวน 600 คน โดยใช้เกณฑ์ร้อยละ 25 ของประชากร ใช้การเลือกโดยการสุ่มอย่างง่าย (Simple random sampling) ประกอบด้วยนักเรียนจากโรงเรียนศีขรภูมิพิสัยจำนวน 202 คน และนักศึกษาจากวิทยาลัยการอาชีพศีขรภูมิจำนวน 398 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือ การสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์เชิงลึก การประชุมเชิงปฏิบัติการ การรวบรวมจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง และแบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพ การวิเคราะห์ข้อมูล โดยการแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละและการวิเคราะห์เชิงพรรณนาสำหรับข้อมูลเชิงปริมาณ และการวิเคราะห์เนื้อหาสำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพ ผลการวิจัยพบว่า แนวคิดโมเดลความรอบรู้ทางด้านสุขภาพทุกองค์ประกอบเป็นเครื่องมือที่สำคัญในการวิเคราะห์ถึงสาเหตุของปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมของวัยรุ่นได้ การทราบสาเหตุที่ชัดเจนจะช่วยให้สามารถกำหนดวิธีการหรือกิจกรรมที่ชัดเจน แก้ไขปัญหาได้ตรงกับสภาพปัญหาได้อย่างเหมาะสม เนื่องจากปัจจัยที่สำคัญที่สุดที่จะทำให้สามารถแก้ไขและป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมของวัยรุ่นคือการเสริมสร้างทักษะชีวิตและความรอบรู้ด้านสุขภาพ เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมของวัยรุ่น เมื่อประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพ ของกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น โดยรวมอยู่ในระดับไม่ดีพอคิดเป็นร้อยละ 64.50 ระดับพอใช้ ร้อยละ 25.17 จึงมีข้อเสนอแนะในแนวทางในการพัฒนาคุณลักษณะของความรอบรู้ด้านสุขภาพ  เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่นตามความสำคัญและจำเป็นในทุกองค์ประกอบของความรอบรู้ด้านสุขภาพ