การรับรู้นโยบายการจัดการขยะพลาสติกและพฤติกรรมการจัดการขยะพลาสติก ของผู้ค้าในตลาดเจริญศรี อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี

ผู้แต่ง

  • ธาริดา เสนาวงษ์ วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • นริสา อินทร์สอน วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • พงษ์เพชร ใบงาม วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • สง่า ทับทิมหิน วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • ปวีณา ลิมปิทีปราการ วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

คำสำคัญ:

นโยบายการจัดการขยะพลาสติก, ตลาดสด, บรรจุภัณฑ์พลาสติก

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการรับรู้นโยบายการจัดการขยะพลาสติกและพฤติกรรมการจัดการขยะพลาสติกของผู้ค้าในตลาดเจริญศรี อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี รวมการศึกษาภาชนะบรรจุอาหารที่ใช้ และความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้นโยบายการจัดการขยะพลาสติกกับพฤติกรรมการจัดการขยะพลาสติกของผู้ค้า เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามกับผู้ค้าในตลาดเจริญศรี จำนวน 342 คน สุ่มตามสัดส่วนประเภทของแผง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน หาความสัมพันธ์โดยใช้สถิติ Fisher’s exact test ระดับนัยสำคัญที่ 0.05

ผลการศึกษา พบว่า การรับรู้นโยบายการจัดการขยะพลาสติกอยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 51.5 โดยรับรู้นโยบายในเรื่องของการยกเลิกใช้พลาสติกประเภท ไมโครบีด พลาสติกที่ผสมสารอ็อกโซ่ และพลาสติกหุ้มฝาขวดน้ำดื่มเพียงร้อยละ 45.6, 45.0 และ 39.8 ตามลำดับ พฤติกรรมการจัดการขยะพลาสติกอยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 47.3) โดยยังปฏิบัติน้อยในเรื่องการส่งเสริมให้มีส่วนลดหรือสนับสนุนให้ผู้บริโภคนำภาชนะมาใส่อาหารเองแทนการใช้กล่องโฟม ถุงพลาสติกและแก้วพลาสติก (แบบใช้ครั้งเดียว) (ร้อยละ 52.9) ภาชนะบรรจุอาหารที่ใช้สำหรับจำหน่าย คือ ถุงหูหิ้ว (ร้อยละ 100) โดยยังคงมีการใช้พลาสติกผสมสารอ็อกโซ่อยู่ ร้อยละ 0.6 ทั้งที่ถูกประกาศให้เลิกใช้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2562 การรับรู้นโยบายการจัดการขยะพลาสติกมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการจัดการขยะพลาสติกของผู้ค้า อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 (p–value < 0.001) หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงควรสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับนโยบายการจัดการขยะพลาสติกให้กับผู้ค้า เพื่อเลิกใช้พลาสติกประเภทใช้ครั้งเดียวทิ้ง โดยส่งเสริมให้นำบรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมาใช้แทน

Author Biographies

ธาริดา เสนาวงษ์, วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

นักศึกษาหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม)

นริสา อินทร์สอน, วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

นักศึกษาหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม)

พงษ์เพชร ใบงาม, วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

นักศึกษาหลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม)

สง่า ทับทิมหิน, วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

อาจารย์

ปวีณา ลิมปิทีปราการ, วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

ผู้ช่วยศาสตราจารย์

References

ณิชชา บูรณสิงห์. ขยะพลาสติก ปัญหาระดับโลกที่ต้องเร่งจัดการ [อินเตอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 2563 พฤศจิกายน 9]. เข้าถึงได้จาก: https://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/ewt_dl_link.php?nid=58603&filename=index

Jambeck JR, Geyer R, Wilcox C, Siegler TR, Perryman M, Andrady A, Narayan R, Law KL. Marine pollution. Plastic waste inputs from land into the ocean. Science 2015; 13;347(6223): 768-71. DOI: 10.1126/science.1260352

ศุลีพร แสงกระจ่าง, ปัทมา พลอยสว่าง, ปริณดา พรหมหิตาธร. ผลกระทบของผลพลาสติกต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม. วารสารพิษวิทยาไทย 2556; 28(1): 39-50.

นันทวุฒิ จำปางาม. ไมโครพลาสติก: ปัญหาในระบบนิเวศแหล่งน้ำ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 2563; 14(2): 25-39.

สำนักวิชาการ, สำนักเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. ขยะพลาสติก: ภัยใกล้ตัว [อินเตอร์เน็ต]. 2559 [เข้าถึงเมื่อ 2563 พฤศจิกายน 3]. เข้าถึงได้จาก: https://library2.parliament.go.th/ejournal/content_af/2559/feb2559-7.pdf

กรมควบคุมมลพิษ. Roadmap การจัดการขยะพลาสติก พ.ศ. 2561-2573 [อินเตอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 2563 พฤศจิกายน 3]. เข้าถึงได้จาก: http://www2.pcd.go.th/Info_serv/File/Plastic%20Roadmap.pdf

กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม, กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. รณรงค์งดใช้ถุงพลาสติกในตลาดสด [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2563 พฤศจิกายน 3]. เข้าถึงได้จาก : https://scpdatacenter.deqp.go.th

อรุณ จิรวัฒน์กุล. ชีวสถิติสำหรับงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. ขอนแก่น: หจก.โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา; 2547.

ธงชัย สุธีรศักด์, วัชรวดี ลิ่มสกุล, ณัฏฐินี อุทกูล, ณัฏบาพร อุทกูล. พฤติกรรมการใช้บรรจุภัณฑ์ใส่อาหารที่ใช้แล้วทิ้งของร้านอาหารขายอาหาร กรณีศึกษา อำเภอเมืองและอำเภอกะทู้ จังหวัดภูเก็ต. วารสารสังคมวิจัยและพัฒนา 2563; 2(1):68-72.

ธารา บัวคำศรี. ความท้าทายและวิกฤตมลพิษพลาสติกของประเทศไทย [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2563 ธันวาคม 19]. เข้าถึงได้จาก: https://www.greenpeace.org/thailand/story/18232/plastic-challenge-to-combat-plastic-pollution-in-thailand/

ปภาวิน เหินขุนทด. 2554. พฤติกรรมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยในชุมชนขององค์การบริหารส่วนตำบลสำนักตะคร้อ อำเภอเทพารักษ์ จังหวัดนครราชสีมา. วิทยานิพนธ์วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิศวกรรมโยธา. บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-04-15