ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมารับบริการห้องฉุกเฉินโดยไม่จำเป็นในยามวิกาลในโรงพยาบาลบุรีรัมย์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ใช้การศึกษาแบบผสมผสานทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพโดยศึกษาเชิงปริมาณและการศึกษาเชิงคุณภาพเพื่อศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์การมารับบริการห้องฉุกเฉินโดยไม่จำเป็นในยามวิกาลรวมถึงศึกษาความรู้สึกของบุคลากรทางการแพทย์ต่อการดูแลกลุ่มผู้มารับบริการดังกล่าว ประกอบด้วยการศึกษาแบบ Case-control study โดยทบทวนเวชระเบียนผู้มารับบริการโดยจำเป็นและไม่จำเป็นในยามวิกาลจำนวนกลุ่มละ 100 ราย และการศึกษาแบบปรากฏการณ์วิทยาโดยสัมภาษณ์เชิงลึกกับบุคลากรทางการแพทย์ประจำห้องฉุกเฉินทั้งหมด 8 ราย การศึกษาเชิงปริมาณแสดงผลเป็นร้อยละ ค่าเฉลี่ย ตัวแปรที่ให้ค่า p-value จากการวิเคราะห์แบบตัวแปรเดียว น้อยกว่า 0.05 จะวิเคราะห์ต่อ ด้วยวิธี Multivariable logistic regression แสดงผลเป็น Adjusted odds ratio (AdjOR) และ 95%CI สำหรับการศึกษาเชิงคุณภาพจะวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content analysis)

ผลการศึกษาพบว่าระยะเวลารอคอยในกลุ่มผู้มารับบริการห้องฉุกเฉินในยามวิกาลโดยจำเป็นและไม่จำเป็นมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value=0.032) และเมื่อควบคุมปัจจัยอื่นๆ จากการวิเคราะห์ด้วยวิธี Multivariable logistic regression พบว่าผู้มารับบริการที่ไม่ใช่ผู้สูงอายุ (p-value=0.0012) มีความสัมพันธ์กับการมารับบริการห้องฉุกเฉินโดยไม่จำเป็นยามวิกาล ในขณะเดียวกัน จากการสัมภาษณ์เชิงลึกพบว่า ผู้มารับบริการส่วนหนึ่งไม่สะดวกมาพบแพทย์ในเวลาราชการหรือไม่มีความมั่นใจในการดูแลตนเองเบื้องต้นเมื่อเจ็บป่วย ทำให้บุคลากรทางการแพทย์รู้สึกเครียด เหนื่อยล้า กดดัน จนเกิดความขัดแย้งระหว่างผู้มารับบริการกับผู้ให้บริการ ผู้มารับบริการที่ไม่ใช่ผู้สูงอายุเป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการมารับบริการที่ไม่จำเป็นในยามวิกาล อันส่งผลกระทบต่อภาระงานที่เพิ่มขึ้นของบุคลากรทางการแพทย์ ทำให้เกิดความเหนื่อยล้า จึงต้องมีนโยบายขยายเวลาการให้บริการผู้ป่วยนอกเวลารวมถึงการให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับการดูแลตนเองเบื้องต้นเมื่อเจ็บป่วย