ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อความรู้เรื่องมะเร็งต้านม และพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองของสตรีในจังหวัดอุบลราชธานี
คำสำคัญ:
สมรรถนะแห่งตน, มะเร็งเต้านม, การตรวจเต้านมด้วยตนเองบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาแบบกึ่งทดลองชนิดแบบแผนการวิจัยกลุ่มเดียววัดก่อนและหลังการทดลอง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อความรู้เรื่องมะเร็งเต้านมและพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองของสตรีในจังหวัดอุบลราชธานี กลุ่มตัวอย่างคือสตรีในจังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 115 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 2 ส่วน คือ 1) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วยแบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล และแบบประเมินความรู้เรื่องมะเร็งเต้านม และแบบประเมินประเมินพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเอง 2) เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง คือโปรแกรมการสมรรถนะแห่งตนตามแนวคิดของแบนดูรา คู่มือเรื่องโรคมะเร็งเต้านมและการตรวจเต้านมด้วยตนเอง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติ Paired t-test
ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้เรื่องโรคมะเร็งเต้านม หลังการทดลอง (=18.67, SD=0.88) สูงกว่าก่อนทดลอง (
=13.36, SD=1.39) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001 (t=52.25) และมีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองหลังการทดลอง (
=28.86, SD=0.90) สูงกว่าก่อนทดลอง (
=13.03, SD=3.96) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001 (t=48.35 )
ผลการศึกษาสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการส่งเสริมสมรรถนะให้สตรีมีความรู้เรื่องมะเร็งเต้านม และตรวจเต้านมด้วยตนเองอย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ ซึ่งจะช่วยการคัดกรองมะเร็งเต้านมเบื้องต้นด้วยตนเอง และช่วยลดความรุนแรงและอัตราการเสียชีวิตได้
References
World Health Organization (WHO). Breast Cancer. News Room 2022 [Internet]. 2022 [cited 2023 Jan 10]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/breast-cancer
ระบบคลังข้อมูลสุขภาพกระทรวงสาธารณสุข. อัตราตราป่วยมะเร็งเต้านมต่อประชากร. [อินเตอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2566 มกราคม 10]. เข้าถึงได้จาก: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php?source
ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. อัตราป่วยมะเร็ง เต้านมต่อประชากร. [อินเตอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2566 มกราคม 10]. เข้าถึงได้จาก: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat
National Breast Cancer Foundation. Learn about breast cancer. [Internet]. [cited 2023 Jan 10]. Available from: https://www.nationalbreastcancer.org/about-breast cancer/
ปาณิสรา ส่งวัฒนายุทธ, สรัลรัตน์ พลอินทร์, พัชรรินทร์ เนียมเกิด. การพัฒนารูปแบบการส่งเสริม พฤติกรรมการป้องกันโรคมะเร็งเต้านม ในสตรีจังหวัดเพชรบุรี. วารสารพยาบาลทหารบก. 2564; 22(3): 423-32.
Satitvipawee P, Promthet SS, Pitiphat W, Kalampakorn S, Parkin DM. Factors associated with breast self-examination among Thai women living in rural areas in Northeastern Thailand. J Med Assoc Thai. 2009 Dec;92 Suppl 7:S29-35.
รังสีนพดล โถทอง, โสภิตตรา สมหารวงค์, ศุลีพร แสงกระจ่าง, ณัฐจาพร พิชัยณรงค์, ปรารถนา สถิตวิภาวี, ศุภชัย ปิติกุลตัง, วิศิษฏ์ ฉวีพจน์กำจร. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการตรวจเต้านมด้วยตนเองของสตรีวัยก่อนหมดประจำเดือน. วารสารโรคมะเร็ง. 2562; 39(1):16-27.
Bandura A. Self-efficacy: the exercise of control. New York: Worth Publishers; 1997.
Tumwijit S, Rastsadondee K, Boonrod N. Factors influencing practice of breast self- examination behavior among female undergraduate students at Bangkok Thonburi University. Journal of Nursing Science Chulalongkorn University. 2009;21(3):83-7.
รุ้งระวี นาวีเจริญ, สุรศักดิ์ ตรีนัย, นพมาศ พัดทอง, สุวิมล โรจนาวี. ผลของโปรแกรมการพัฒนาศักยภาพในการป้องกันมะเร็งเต้านมและการติดตามด้วยโทรศัพท์ต่อพฤติกรรมการป้องกันมะเร็งเต้านมของบุคลากรหญิงจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. วารสารแพทย์นาวี. 2561; 45(2):186-201.
ปาณิสรา ส่งวัฒนายุทธ, สรัลรัตน์ พลอินทร์, พัชรรินทร์ เนียมเกิด. การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมพฤติกรรมการป้องกันโรคมะเร็งเต้านมในสตรีจังหวัดเพชรบุรี. วารสารพยาบาลทหารบก. 2564; 22(3):423-32.
รัตน์ศิริ ทาโต. การวิจัยทางพยาบาลศาสตร์: แนวคิดสู่การประยุกต์ใช้ (ฉบับปรับปรุง). พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2561.
มูลนิธิถันยรักษ์ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระศรีนครินทรทราบรมราชชนนี. การตรวจเต้านมด้วยตนเอง [อินเตอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 2566 กุมภาพันธ์ 15]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thanyarak.or.th/knowledge-detail.php?id=196
กันยา นันต๊ะแก้ว, แววดาว คำเขียว, ประกายดาว สุทธิ, อุไรวรรณ สาสังข์. ผลของโปรแกรมการสนับสนุนและให้ความรู้ ต่อความรู้และพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเองในนิสิตพยาบาล มหาวิทยาลัยพะเยา. วารสารสภาการพยาบาล. 2559;31(2):69-80.
ศุภรัตน์ แจ่มแจ้ง, วิรดา อรรถเมธากุล, ศิวะพร ประยูรเทพ. ผลของโปรแกรมพัฒนาทักษะการตรวจเต้านมด้วยตนเองต่อความรู้ เจตคติและทักษะการตรวจเต้านมด้วยตนเองของนักศึกษาพยาบาล. วารสารการพยาบาลและการศึกษา. 2563;13(4):77-91.
วัชรีวงค์ หวังมั่น, ดวงกมล ปนเฉลียว, ทิพย์ฆัมพร เกษโกมล. ประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนในการตรวจเต้านมด้วยตนเองร่วมกับแอปพลิเคชั่นไลน์ของนักศึกษาพยาบาล วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี จังหวัดสุรินทร์. ราชาวดีสาร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุรินทร์. 2564;11(1):1-14.
Sarker R, Islam MS, Moonajilin MS, Rahman M, Gesesew HA, Ward PR. Effectiveness of educational intervention on breast cancer knowledge and breast self-examination among female university students in Bangladesh: a pre-post quasi-experimental study. BMC Cancer. 2022 Feb 22;22(1):199. doi: 10.1186/s12885-022-09311-y.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใด ๆ ที่ประกฎในวารสารศูนย์อนามัยที่ 9 เป็นความคิดเห็นของผู้เขียน บรรณาธิการ คณะผู้จัดทำ และศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา (เจ้าของ) ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
ผลการพิจารณาของกองบรรณาธิการและผู้ทรงคุณวุฒิถือเป็นที่สิ้นสุด คณะบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์ในการตรวจแก้ไขข้อความให้ถูกต้องตามหลักภาษาและมีความเหมาะสม
กองบรรณาธิการวารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์มิให้นำเนื้อหาใด ๆ ของบทความ หรือข้อคิดเห็นใด ๆ ของผลการประเมินบทความในวารสารฯ ไปเผยแพร่ก่อนได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการ อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร และผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศูนย์อนามัยที่ 9
